پارامتر های یک تلسکوپ

[پیام بهرام پور]

در این تاپیک سعی می کنیم بنده و تمام دوستان روش محاسبه ی برخی از پارامتر های تلسکوپ مانند بزرگنمایی، نسبت کانونی، قدرت گرداوری نور، توان تفکیک و .... را در اختیار دوستان قرار دهیم.

[پیام بهرام پور]

بزرگنمایی درواقع بزرگتر نشان دادن تصویر از مقدار واقعی است.
امروزه مفهوم بزرگنمایی بین بسیاری از مردم کاملاً عادی شده و از آن با عنوان زوم استفاده می کنند که دلیل اصلی آن هم دوربین های دیجیتال است!
بزرگنمایی تلسکوپ یکی از آسان ترین پارامترهای تلسکوپ است البته از لحاظ محاسبه
هر تلسکوپ دارای یک پارامتر ثابت به نام فاصله ی کانونی است که این پارامتر وابسته به انحنای آینه یه عدسی تعیین می گردد. همچنین عدسی چشمی تلسکوپ ها نیز دارای یک فاصله ی کانونی هستند که آن نیز عددی ثابت است که تنها می توان عدسی چشمی را عوض نمود اما فاصله ی کانونی آن تغییر نمی کند.
بزرگنمایی از رابطه ی زیر به دست می آید:

فاصله ی کانونی چشمی/ فاصله ی کانونی تلسکوپ= بزرگنمایی

بنابراین هرچقدر فاصله ی کانونی چشمی کمتر باشد بزرگنمایی بیشتر خواهد بود.
به عنوان مثال در یک تلسکوپ با فاصله کانونی 800 میلیمتر اگر از یک چشمی 10 میلیمتر استفاده کنیم بزرگنمایی 80 برابر خواهد بود.

[Panahandeh]

البته موضوع بیان شده نیاز به کمی تکمیل دارد
اول این که فاصله ی کانونی همه ی چشمی ها ثابت نیست و برخی از چشمی ها که به زوم معروف هستند، فاصله ی کانونی متغییر دارند. البته شاید بعضی از دوستان بگویند که چشمی های زوم کیفیت بدی دارد اما من با این موضوع کاملاً موافق نیستم
اگر چشمی زوم از کیفیت خوبی برخوردار باشند، خیلی هم متفاوت از چشمی های معمولی مثل سوپر پلاسل نیستند. (مثلاً برخی از چشمی های زوم کمپانی اوریون)
موضوع دیگر هم این است که بزرگنمایی با تغییر چشمی تغییر می کند اما نباید به این موضوع بی توجه باشیم که ما برای حداکثر بزرگنمایی هم محدودیت داریم:
به ازای هر سانتی متر قطر دهانه ی تلسکوپ تنها می توانیم 20 برابر بزرگنمایی داشته باشیم
مثلاً برای یک تلسکوپ 12 سانتی متری تنها می توانیم 240 برابر بزرگنمایی داشته باشیم

[رویا افشار]

به حاصل تقسیم فاصله کانونی به قطر عدسی یا آینه شیئی، «نسبت كانوني» گفته می‌شود، نسبت کانونی در دوربین های دیجیتال با عنوان دیافراگم مطرح می¬شود.
f=F/D
به بیان ساده تر؛ نسبت کانونی به ما می گوید که نور در تلسکوپ چند بار برگشته و چقدر و به این وسیله فاصله ی کانونی نسبت به طول لوله و آینه یا عدسی اصلی افزایش پیدا کرده است.
در صورت بزرگ بودن این پارامتر، مانند وضعیت تلسکوپ های کاسگرین، فاصله ی کانونی نسبت به طول لوله و عدسی یا آینه ی اصلی زیاد می شود ولی تلسکوپ دیگر وسیله ی مناسبی برای رصد اجرام عمقی نیست.

[Panahandeh]

البته در رابطه ی بالا که گفته شد:
f=F/D
f نسبت کانونی است، F فاصله ی کانونی تلسکوپ و D هم قطر دهانهی تلسکوپ
باید توجه کرد که واحد F و D با یکدیگر یکسان باشد.
اگر بخوهیم توضیح آسانتری از نسبت کانونی بدهیم درواقع می توانیم بگوییم که نسبت کانونی معادل دیافراگم در دوبین عکاسی است!
هرچقدر که مقدار آن کمتر باشد نور بیشتری به تلسکوپ می رسد و هرچقدر که بیشتر باشدنور کمتری!
کمترین نسبت های کانونی که متداول هستند بیشتر از 2 و کمتر از 10 می باشند.

[پیام بهرام پور]

موضوع دیگری که در تلسکوپ ها اهمیت ویژه ای دارد، میدان دید است.
میدان دید درواقع بیانگر این است که از درون تلسکوپ چند درجه از آسمان دیده می شود
میدان دید تلسکوپ به دو پارامتر بستگی دارد:
اولی، بزرگنمایی (m)
دومی، میدان دید ظاهری چشمی (fov)
درواقع هر چشمی دارای یک میدان دید ظاهری یا fov است که هرچقدر این عدد بزرگتر باشد میدان دید ما بزرگتر خواهد بود.
میدان دید واقعی یک تلسکوپ از رابطه ی زیر به دست می آید:
Fv=fov/m
چشمی ها با میدان دید ظاهری متفاوتی ساخته می شوند به عنوان مثال معمولاً چشمی های پلاس و سوپر پلاسل از میدان دید ظاهری 52 درجه استفاده می کنند و اگر بزرگنمایی تلسکوپ در حدود 100 برابر باشد، میدان دید ما با چشمی های سوپرپلاسل حدود نیم درجه خواهد بود و از درون تلسکوپ ماه تقریباً تمام میدان دید را می پوشاند

[mottaghi]

دست گلت درد نکنه

[Panahandeh]

بنده و آقای بهرام پور از لطف شما تشکر می کنیم و از بقیه ی دوستان هم تقاضا می کنیم در این بخش حظور فعال داشته باشند و مطالب خودشان را پیرامون پارامتر های مربوط به یک تلسکوپ بگن.

[پیام بهرام پور]

یافتن حد قدر یک تلسکوپ نیز موضوع مهمی است که که دانش اموزان المپیادی باید بتوانند به سادگی آن را پیدا کنند.
حد قدر یک تلسکوپ در واقع کم نورترین ستاره ای است که از درون تلسکوپ مذکور می توان ان را مشاهده کرد
حد قدر درواقع یک پارامتر کاملاً مربوط به دهانه ی تلسکوپ است که مقدار آن از رابطه ی زیر به دست می اید:
9.1+5log D
که در ان D قطر دهانه ی تلسکوپ بر حسب اینچ است.

[169]

یافتن حد قدر یک تلسکوپ نیز موضوع مهمی است که که دانش اموزان المپیادی باید بتوانند به سادگی آن را پیدا کنند.
حد قدر یک تلسکوپ در واقع کم نورترین ستاره ای است که از درون تلسکوپ مذکور می توان ان را مشاهده کرد
حد قدر درواقع یک پارامتر کاملاً مربوط به دهانه ی تلسکوپ است که مقدار آن از رابطه ی زیر به دست می اید:
9.1+5log D
که در ان D قطر دهانه ی تلسکوپ بر حسب اینچ است.

درسته!ولی دقیق ترش اینه :
m = 6.5-5 log Delta + 5 log D
m: میانگین قدر مرئی ( همونی که با چشم میبینیم از پشت چشمی)
Delta : قطر مردمک چشم انسان که بین 5.5 تا 7.5 ولی شما 6.5 در هنگام رصد درشب بگیرید!در روز 6! واحد بر حسب میلی متر وارد کنید!
D : قطر آینه تلسکوپ بر حسب میلی متر

بری نمونه : حد قدر مرئی میانگین برای یه تلسکوپ 12 اینچ (304.8 میلی متر) و 6.5 میلی مت قطر مردمک در نگام رصد دقیقا 14.855 میشه!
نکته :
اگه هنگام رصد محیط تاریک تر باشه طبیعتا قطر مردمک بزرگتر میشه و نوربیشتری رو دریفت میکنه و ما می تونیم کمی قدر دیدمون روبالا ببریم!


یه سایت خوب برای محاسبه آنلاین تعداد زیادی پارامترهای تلسکوپ و عکاسی و مقر!
http://www.wilmslowastro.com/software/formulae.htm