مشاهير نجوم ايران

[ستاره بنیادی]

1. دکتر آلینوش طریان
2.ابو جعفر محمد بن موسی
3.ابو عبدالله محمد ابن عیسی ماهانی
4.استادمحمدرضا صیاد
5.استاد مهدی گلشنی
6.ناصر خسرو قبادیانی
7.آل‏طیب شوشتری، محمدحسین
8.آملی، خلیل
9.ابن‏شاکر، موسی
10.ابن‏عُجیم فارسی، ابوالحسین
11.ابن ابی‏منصور منجم فارسی، ابوعلی یحیی
12.ابن‏کثیر فرغانی، محمد
13.مهندس احمد دالکی
14.پرفسور کامران وفا
15.شهرام یزدان پناه
16.ابوالحسن عبدالرحمن ابن عمر صوفی رازی
17.خواجه نصیر الدین طوسی
18.ابو جعفر محمد بن موسی خوارزمی
19.ابن هيثم
20.بی بی منجّمه
21.غیاث الدین جمشید کاشانی
22.علامه ذوالفنون حسن حسن زاده آملی
23.زندگینامه ابوریحان بیرونی
24.الغ‌بیگ
25.حبیب‌الله ذوالفنون
26.غلام‌حسین رهنما
27.خیام-خیام
28.ابوالعباس فضل بن حاتم نیریزی
29.ابوعبدالله محمد ابن جابر بن سنان حرانی صابی (بتانی)
30.بهاء الدین محمد عاملی مشهور به شیخ بهایی
31.عبدالقادر رویانی لاهیجی
32.خاندان نوبخت
33.دکتر یوسف ثبوتی
34.احمد بن محمد نهاوندی

[Tara]

ابوالعباس فضل بن حاتم نیریزی




ابوالعباس فضل بن حاتم نیریزی از منجمان مشهور قرن سوم هجری و از معاصرین معتضد خلیفهٔ عباسی بود. وی در رشته‌های مختلف دست داشت و از او آثاری مانده‌است که از آن جمله جداول نجومی و رساله‌ایست در باب اسطرلاب کردن که مهم‌ترین کتاب در این موضوع به زبان عربی است. دهخدا در دو جا از این دانشمند نامبرده و او را در نجوم خاصه در هیئت برجسته دانسته‌است. آقای ذبیح‌الله صفا وی را بعد از خوارزمی بزرگترین ریاضی‌دان عالم اسلام می‌داند. او از مقربان معتضد بالله خلیفهٔ عباسی بود و در بغداد با اکرام و اعزاز می‌زیست و در سال ۳۰۹-۳۱۰ هجری قمری درگذشت. ابوالعباس در کتب خارجی به نام لاتینی AMARITIUS شهرت دارد.


^{منبع:ویکی بدیا}

[Farhoush]

بتانی منجم و ریاضیدان بزرگ اسلامی(224-317 ه.ق )

ابوعبدالله محمد ابن جابر بن سنان حرانی صابی مشهور به بتانی از بزرگترین منجمین مسلمانی است که بنا به گفته ی نلیو ، پیش از سال 224 ه.ق (858 میلادی) در قریه ای موسوم به بتان از قراء حران مصر دیده به جهان گشود و به سال 317 ه . ق در هنگام بازگشت ازبغداد در محلی به نام قصرالخضر دیده ازجهان فروبست.تالیفات او: برخی از آثار وی عبارتند از: مقدار الاتصالات ، معرفه مطالع البروج ، اربعه ارباع الفلک ، شرحی بر اربع مقالات بطلمیوس ، تعدیل الکواکب و زیج صابی .الزیج بتانی از مهم ترین آثار او به شمارمی رود و احتمالا در همین کتاب به شرح برخی آلات نجومی که به اعتراف برخی از اروپاییان بهتر از آلات نجومی یونان بوده است پرداخته و تاثیری شگرف در تکامل نجوم و ریاضی شرق وغرب داشته است.به ویژه تاثیر درتکلامل علم مثلثات کروی ، عظیموچشم گیراست.

کارها و اکتشافات اودر نجوم :

بتانی نخستین رصد خود را در سال 264 ه . ق در رصد خانه رقه آغاز و قریب 42 سال از عمر خود را به رصد ستارگان صرف کرد و در این مدت به موفقیت های چشم گیری دست یافت.ازاین رومنجمان جهان به دلیل خدمات بتانی به علم نجوم و ارج نهادن به مقام والای او یکی از حفره های کره ی ماه را به نام حفره ی محمد بتانی ثبت نموده اند.از جمله کارهای او درستاره شناسی می توان به تعیین و اثبات دقیق سال شمسی یعنی 365 روز و 5 ساعت و 46 دقیقه و24 ثانیه اشاره نمود.او توانست متن برخی از اشتباهات بطلمیوس را اصلاح کند و اعلام نماید که هرساله کسوف رخ می دهد.او گره های ماه را تعیین و حرکت لرزش مدار زمین را کشف نمود و توانست امکان وقوع کسوف حلقوی را اثبات نماید.ازجمله فعالیت های علمی دیگر او در نجوم دقت در باب مقدار حرکت اعتدالین (54/5ثانیه در یک سال ) ومیل کلی (23 درجه و 35دقیقه )است که از مقدار حقیقی آن دورنیست و با مقدارامروزی تطابق دارد.

[yasiii]

از دانشمندان بنام عهد شاه عباس صفوی است. که در دانش‌های فلسفه، منطق، هیئت و ریاضیات تبحر داشت. وی در سال ۹۵۳ هجری قمری در بعلبک متولد شد. در ۱۳ سالگی همراه پدرش به ایران مهاجرت کرد. وی تألیفاتی به فارسی و عربی دارد که مجموعهٔ آنها به ۸۸ کتاب و رساله بالغ می‌شود. از آثار او می‌توان به کشکول، دیوان غزلیات، جامع عباسی (در فقه)، خلاصةالحساب، تشریح الافلاک و دو مثنوی معروف ” نان و حلوا” و “شیر و شکر” اشاره کرد. به پاس خدمات وی به علم ستاره‌شناسی، یونسکو سال ۲۰۰۹را به نام او سال «نجوم و شیخ بهایی» نامگذاری کرد. وی در سال ۱۰۳۰ هجری قمری در اصفهان دار فانی را وداع گفت.
جنازهٔ او را به مشهد انتقال دادند و در مسجد گوهرشاد دفن کردند.


منبع

[milad77]

سلام به دوستان گرامی.

کسی راجع به "عبدالقادر رویانی، منجم گیلانی" اطلاعاتی داره؟
اکه در سایت قرار بدید ممنون میشم.

با تشکر.

[m.aryayi]

نظام الدین عبدالقادر رویانی لاهیجی ، ریاضیدان و منجم قرن نهم هجری .
از سال ولادت و شرح زندگی وی آگاهی چندانی در دست نیست . طهرانی می نویسد:" از از شاگردان ملا علی قوشچی راصد سمرقند بوده است . او به طول لاهیجان گیلان جداول زیج الغ بیکی را تحویل کرده و زیجی به نام سلطال میرزا علی - از امرای گیلان - ساخته و آن را ملخص میرزایی نام نهاده است . رویانی تا چندی بعد از 879 هجری حیات داشته است ."
بنا به نوشته مهدی فرشاد ، رویانی زیج ملخص میرزایی را در سال 891 هجری به پایان برده است .

آثار ریاضی : تحفه نظامیه ، تقویم (زیج ملخص میرزایی) ، ربع


منبع :ریاضی دانان مسلمان و سیر علوم ریاضی در شرق اسلامی ، نوشته غلامرضا تاتاری (البته در مورد آثار ریاضی هم توضیح مختصری داده شده !)

[SAEED560]

با سلام
ابن هیثم ثابت کرده است که ارتفاع جو زمین در حالت شفق نجومی باید از 52000 متر بگذرد (قدم) و مانند ابوعلی سینا و بیرونی معتقد بود که جهت مسير شعاع نور از طرف شيئی به طرف چشم است, نه در جهت عکس آن که اقليدس وبطليموس کثيری انگاشته بودند.

[Ganymede]

كسي اينجا با كوشيار گيلاني آشنايي نداره؟
رياضي دان و منجمي كه حدوداً 10 قرن قبل از ما زندگي مي كرد...

[آسمون]

كسي اينجا با كوشيار گيلاني آشنايي نداره؟
رياضي دان و منجمي كه حدوداً 10 قرن قبل از ما زندگي مي كرد...

در این صفحه از ویکی مختصری از ایشون نوشته شده.

کوشیار گیلانی

[smhm]

خاندان نوبخت

جد بزرگ این خانواده ایرانی تبار یعنی «نوبخت» از بزرگترین ستاره شناسان زمان خود بود. فرزندان و نوادگان نوبخت در عصرهای مختلف به ترتیب از مترجمان چیره دست زبان فارسی به عربی و از ستاره شناسان، راویان، متکلّمان، فیلسوفان، فقیهان و شعرای سرشناس بوده اند و حتّی برخی از آنان به مسؤولیتهای مهم حکومتی نیز دست یافته اند.

از جمله افراد این خانواده ابوالقاسم حسین بن روح نوبختی سومین نایب خاص امام زمان(عج) است. می گوییند او به لهجه آبه (از روستاهای شهرستان ساوه) صحبت می کرد. وی در سال 326 هجری قمری پس از 21 سال نیابت خاص چند روز قبل از رحلت، به دستور امام عصر(عج)، مسؤولیت دستگاه نیابت را به نایب چهارم، علی بن محمد سَمری سپرد. شیعیان عراق، پس از تشییع باشکوه پیکر وی، او را در محله نوبختیه، جنب راست ضلع شرقی بازار «عطاران» به خاک سپردند. جایی که الان به نام محله «رصّافه» در شرق بغداد و در منطقه مرکزی و در میان بازار قرار دارد و به «مقام حسین بن روح» مشهور است.

خاندان نوبختی از جمله خاندان های عالم و نامدار عصر خود بودند و شاعران، دانشمندان و اصحاب خاص معصومان(ع) از میان انان بوده است. از جمله :

ابوسهل بن نوبخت، ستاره شناس.

ابوسهل فضل بن نوبخت، فیلسوف و متکلّم.

ابواسحاق بن اسحاق بن ابی سهل، متکلّم و صاحب کتاب «الیاقوت»

ابوسهل اسماعیل بن علی، از اصحاب امام هادی و امام عسکری(علیهما السلام)

ابومحمد حسن بن موسی نوبختی، رجال شناس وصاحب کتاب «فرق الشیعه»

حسن بن سهل نوبختی، منجم مشهور.

ابو عبدالله احمد بن عبدالله نوبختی، شاعر

[zahra ghahremanian]

دکتر یوسف ثبوتی بنیان گذار دانشگاه تحصیلات تکمیلی در علوم پایه ی زنجان و هم چنین از موسسان انجمن های فیزیک ایران و نجوم ایران و اخلاق در علم و فناوری ایران است وچندین دوره ریاست انجمن های نجوم و فیزیک ایران را بر عهده داشته است. او هم چنین عضو فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران و عضو اکادمی علوم جهان سوم و چهره ی ماندگار کشور است .
ایشان اولین کسی هستند که در ایران دروس نجوم را به معنای روزش وارد دروس دانشگاهی کردندو از هر طیفی نجوم را در دانشگاه شیراز تدریس کرده اند.
رصد خانه ی ابوریحان بیرونی شیراز را تاسیس کرده اند وتا آغاز انقلاب هم مدیریت آن جا را بر عهده داشته اند (اگر اشتباه نکنم مدیریت کنونی رصد خانه ی ابو ریحان بیرونی بر عهده ی دکتر ریاضی یکی از شاگردان دکتر ثبوتی است)
ایشان با وجود اینکه در تورنتو وشیکاگو تحصیل کرده اند اما تمام فعالیت های خود را در ایران و برای ایران انجام داده اند.