در هفته گذشته خبری در رسانه ها و وب سایت های مختلف نجومی خارجی درج شد که شرحی از یکی از پژوهش های گروه Lofar بود . در این پژوهش که با تحلیل خروجی آرایه رادیو تلسکوپ های گروه , تصویری در طیف 20 تا 160 مگاهرتز از یک سیاه چاله در مرکز M87 به دست آمده بود که در نوع خود اولین و با کیفیت ترین تصویر به دست آمده در این طیف بود . اهمیت این موضوع به حدی بود که خبر موفقیت این گروه در کمتر از 24 ساعت در معتبرترین وب سایت های خبری درج شد . در ادامه سعی داریم شرح کوتاهی از این موفقیت بزرگ به نقل از وب سایت های خارجی داشته باشیم . امید است مورد قبول قرار گیرد .
اخترشناسان رادیویی گروه Lofar با استفاده از آرایه رادیو تلسکوپ های خود موفق به ثبت بکی از بهترین و زیباترین عکس ها در فرکانس های پایین شدند . تصویر مذکور از یک سیاه چاله عظیم بوده که تحلیل داده های مختلف در طیف 20 تا 160 مگاهرتز این تصویر زیبا را پدید آورده است . در خبر ها ذکر شده است که طیف مذکور فرکانسی است که عموما توسط هواپیماهای مختلف برای ارتباط با یکدیگر استفاده می شود ( جالب است بدانید بسیاری از اطلاعات به دست آمده در نجوم رادیویی تا کنون , بررسی علت وجود داشتن نویز در یک سیستم یا کانال ارتباطی خاص یوده که با تحلیل اطلاعات گوناگون , کشف جدیدی در حوزه نجوم رادیوی شده است ! ) . تصویر به دست آمده همانند یک بالون پلاسما به وسعت کل کهکشان است که امواج رادیوی در طیف مذکور را ساطع می کند .
سیاه چاله ها به طور کلی یک ماده به هم پیوسته است . اما قابل ذکر است که بعضی از مواد حول سیاه چاله به داخل آن سقوط یا جذب نمی شوند و به صورت ذراتی با سرعت نور در آن قسمت در حال حرکت و یا از مرکز سیاه چاله خارج می شوند . این ذرات و یا انتشار ذرات ( امواج ) در تلسکوپ های اپتیکی قابل مشاهده نیست , اما می توان در طیف فرکانسی مذکور این سیاه چاله را به عنوان یک منبع مشخص سیگنال رادیویی در نظر گرفت . تلسکوپ بین المللی LOFAR که توسط ASTRON طراحی و ساخته شده است , امکانات قابل توجه ی برای فعالیت در فرکانس های پایین دارند . قابل ذکر است که تلسکوپ مذکور از صفحاتی ( آرایه ) در کنار یکدیگر تشکیل شده است . کشف جدید گروه Lofar که از آن به عنوان کشف بزرگی در مجلات معتبر یاد می شود , پتانسیل های این گروه را بار دیگر اثبات کرد و باعث اظهار نظر های گوناگونی از صاحبنظران گوناگون شد که از بین می توان به Francesco de Gasperin اشاره کرد . وی در مجله نجوم و اختر فیزیک در تحلیلی از این واقعه آن را کشفی بزرگ و پر اهمیت دانست که می توان از آن برای تحلیل روابط نزدیک بین سیاه چاله ها , کهکشان میزبان و محیط اطراف آن استفاده کرد .
تصویر مذکور در زمانی ساخته شد که تلسکوپ Lofar در مقابل صورت فلکی دوشیزه (Virgo ) قرار گرفته بود و به صورت آزمایشی در حال دریافت سیگنال از M87 و مرکز آن که یک خوشه کهکشانی بزرگ وجود دارد بود . این کهکشان در حدود 2000 برابر از کهکشان راه شیری بزرگتر است و در مرکز خود میزبان یکی از بزرگترین و عظیم ترین سیاه چاله های کشف شده است . این سیاه چاله شکلی همانند کره زمین دارد و وسعت آن در حدود 6 میلیارد برابر خورشید است . این اولین بار در حهان است که چنین تصاویری با این کیفیت در فرکانس های پایین ساخته می شود . این واقعه که باعث حیرت بسیاری از پزوهشگران شد امری غیر قابل پیش بینی بود و پروفسور Heino Falcke در این خصوص می گوید که ما در فاز اول راه اندازی Lofar انتظار چنین چیزی را نداشتیم . برای تشخیص سن از آرایه های مختلفی در گوشه کنار دنیا استفاده شد که از این بین می توان به آرایه های بسیار بزرگ در نیو مکزیکو و تلسکوپ عظیم 100 متری Effelsberg اشاره کرد که حاصل تحقیقات مختلف این امر را مشخص کرد که این سیاه چاله در حدود 40 میلیون سال عمر دارد .
لینک های مفید :
منابع :
شاد و پیروز باشید