آلودگی نوری چيست؟
آلودگی نوری در ابتدا توسط منجمان و به دلیل حساس بودن ابزارهای رصدی آنان بعنوان یک معضل زیست محیطی مورد مطالعه قرار گرفت. تابش انواع نور حتی به مقدار کم، تاثیر زیادی در پنهان شدن ستارگان می گذارد تا آنجائیکه حتی ضعیف ترین نور منجمان را مجبور به طی مسافت های طولانی و دور شدن از شهرها می کند...
آلودگی نوری در ابتدا توسط منجمان و به دلیل حساس بودن ابزارهای رصدی آنان بعنوان یک معضل زیست محیطی مورد مطالعه قرار گرفت. تابش انواع نور حتی به مقدار کم، تاثیر زیادی در پنهان شدن ستارگان می گذارد تا آنجائیکه حتی ضعیف ترین نور منجمان را مجبور به طی مسافت های طولانی و دور شدن از شهرها می کند. البته شاهدیم که نور چراغهای دست ساز بشر به علت در نظر نگرفتن استانداردها و شاخص هایی که یک منبع روشنایی می بایست داشته باشد در آسمانهای پر ستاره اقدام به نورافشانی، خودنمایی و تخریب طبیعت شب می کنند.
اما عوارض آلودگی نوری به همین جا ختم نشد و اثرات مخرب آلودگی نوری دانشمندان محیط زیست و طبیعت را متوجه خود ساخت است.
در مجموع عوارض آلودگی نوری به 5 گروه تقسیم می گردد:
1-
اثرات مخرب آلودگی نوری بر انسان
2-
اثرات مخرب آلودگی نوری برحیوانات
3-
اثرات مخرب آلودگی نوری بر بر گیاهان
4-
از دست رفتن طبیعت آسمان شب
5-
اتلاف انرژی
که در خصوص عوارض آن بر انسان قصد داریم به نکات زیر مفصل بپردازیم.
بطور کلی قرار گرفتن انسان زیر نور مصنوعی باعث
- آسیب های چشمی
- بروز استرس
- تضعیف قدرت فکر
-
خیرگی
و در دراز مدت :
- تضعیف دستگاه ایمنی بدن
- افزایش ابتلا به انواع سرطان از جمله سرطانهای پوستي
- کاهش آستانه تحمل
- جوش زدگی و رنگ پریدگی
- بر هم خوردن ساعت درونی بدن(ساعت بیولوژیک(
- بروز افسردگی
-
افزایش سرقت
لازم است برای بررسی و تحلیل عوارض آلودگی نوری در ابتدا بدانیم که چه رفتار غیر استانداردی با نور، آلودگی نوری به حساب می آید. در حقیقت استانداردهای یک منبع نوری چه می تواند باشد؟
تعریف علمی آلودگی نوری: نورهاي مصنوعي كه در زمان يا مكان نامناسب ازاستاندارد خود خارج شده و با كيفيت نامطلوب محيط زيست و آسمان شب را آزاردهنده و آلوده مي سازد.
با این تعریف حوزه آلودگی نوری از حیطه منجمان و ستاره شناسی بیرون رفته و در اصل هر کجا که شما به هر صورتی از نور بطور غیر استاندارد استفاده کنید تولید آلودگی نوری کرده اید. پس با این تفاسیر این تعریف شامل فضاهای داخلی نیز می گردد.
در حقیقت زمانی که از یک گنبد نورانی (
آسمان تاب ) در بیرون شهرها به عنوان آلودگی نوری یاد می کنیم، مسبب آن را عواملی می دانیم که آن را تولید کرده اند (بخش عوامل تولید آلودگی نوری در شهرها در همین جزوه). مسلم است که رفتارهای خارج از استاندارد با نور و چراغ و سرپوش، تولید آلودگی نوری کرده است. پس هر کجا رفتاری خارج از کیفیت مطلوب (استاندارد) با نور انجام پذیرد آلودگی نوری تولید شده است. بطور مثال زمانی که شما برای مطالعه از لامپ کم مصرف استفاده کرده باشید آلودگی نوری را برای خودتان تولید کرده اید. چرا که نور لامپ هالوژن است که مناسب مطالعه و سلامت بینایی انسان می باشد. پس زمانی که در وادی نجوم سخن از آلودگی نوری می کنیم باید حیطه خود را از نورپردازی فضای داخلی یا بیرونی روشن سازیم، زیرا نوع و ساختار نورپردازی این دو محیط بسیار با هم متفاوت می باشد. به این نکته نیز توجه داشته باشید که هیچگاه موضوع آلودگی نوری از حیطه نور مصنوعی خارج نمی شود چرا که در ابتدای تعریف آلودگی نوری، واژگان "نورهای مصنوعی " قید شده است.
در مطلب "آلودگی نوری در زندگي شهري " همین سایت قول دادیم که سه واژه ,زمان، مکان و کیفیت را که در این تعریف از اهمیت خاصی برخوردار است را بیشتر توضیح دهیم، اینک به وعده خود وفا می کنیم:
زمان: ممکن است شما در زمانی نامناسب از وجود روشنایی استفاده کنید که اصلاً نیازی به روشن ماندن آن نیست. مانند روشن بودن لامپ راهروها، پارکینگ ها و ... البته از شب تا صبح. لازم به توضیح نیست که ما در مورد لامپ ها در ساعاتی صحبت می کنید که منابع طبیعی روشنایی، مانند خورشید، فضای مورد نیاز ما را در حد کافی روشن نمی سازند. پس اگر نور کافی در روز به اندازه نیاز دارید و از نور لامپ ها نیز استفاده می کنید، این خود می تواند مصداقی برای زمان نامناسب باشد.
مکان: در دنیای امروز که انرژی از ارزش خاصی برخوردار است محاسبات دقیقی برای بهینه مصرف کردن انواع انرژی از جمله نیروی برق انجام می گیرد. در خصوص استفاده برق شهری در منازل، مکانهای عمومی، کارگاه ها، بیمارستانها، رستورانها و... نیز استانداردهایی از نور تعریف شده که سلامتی انسان بخصوص بینایی او درآن، مورد توجه مهندسان بوده است. با توجه به نوع هر فعالیت که مکانی خاص را برای انجام می طلبد استانداردهایی از میزان نور برای هرمکان تعریف شده است که در نظر نگرفتن این استانداردها و استفاده های سلیقه ای قطعاً تولید آلودگی نوری می کند. در واقع با چنین نگرشی که چه مقدار نور برای چه فعالیتی و در کجا مناسب است هم توانسته ایم انرژی را درست و بهینه مصرف کنیم و هم به سلامت بینایی خود آسیب نرسانده ایم. بطور مثال برای یک اتاق خواب 100 لوکس ،کلاس درس 300 لوکس و میز نقشه کشی نیز 500 لوکس نور لازم است. پس استفاده بیش از مقدارلازم از نور، در هر مکان تولید آلودگی نوری می کنند. حال پارکینگهای شرکت واحد را بخاطر بیاورید که با شدت نور بسیار بالایی محوطه خود را بیش از مقدار لازم روشن می کنند که این عامل باعث بازتاب نور اضافی به فضا می گردد و تولید آلودگی نوری می کند.
کیفیت: در مهندسی روشنایی کیفیت نور از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. همانگونه که نور در مکان و زمان مناسب باید استفاده گردد، کیفیت نور نیز از جهت پزشکی و سلامت انسان مورد توجه می باشد. هر نوع لامپ با توجه به ساختمان و مکانیزم تولید نور از کیفیت، رنگ نور و طیف نوری خاصی برخوردار است. بطور مثال نور لامپهای سدیمی کم فشار از نظر ستاره شناسان بسیار مناسب است زیرا براحتی می توان نور این لامپ ها را با فیلترهای مخصوص از دید ابزارهای منجمین مخفی و پوشیده نمود. چراکه نور این لامپ ها فقط در طیف زرد رنگ تابش می کند و طیف نور دیگری ندارد پس براحتی با یک فیلتر کنترل می گردد.
نویسنده:سید حامد میرزاخلیل
آلودگی نوری(lightpollution)
پاسخ با نقل قول
نوشته اصلی توسط Soroush Samadi
