نجوم ومعماری

[vega]

سلام به دوستان آسمانی

تو این تاپیک می خوام به کمک شما دوستان به معرفی انواع بناهای مرتبط با نجوم در داخل و خارج از کشور و ویژگی های اونا بپردازم. همونطور که میدونید ما با ساخت رصدخانه های مراغه و سمرقند تو این زمینه پیشتاز بودیم ولی متاسفانه اکنون بناهای معدود ونه چندان مطلوبی تو کشور ما در این رابطه وجود داره که ناشی از بی توجهی به نجوم در زمان معاصر است

امیدوارم که بتونیم با معرفی این بناها و فضاهای عملکردیشون، ضمن آشنایی با فضاهای معماری این بناها زمینه رو برای طراحی و ساخت بناهای مطلوب توسط معماران و شما مدیران آینده نجوم ایران فراهم کنیم.

[mamdoo]

برج طغرل از آثار به جا مانده از دورهٔ سلجوقیان است.

برج طغرل با مساحتی بیشتر از48 متر مربع و ارتفاعی در حدود 20 متر و با اسکلتی خشتی و آجری به

صورت استوانه‌ای افراشته میباشد که نمای داخلی آن به صورت استوانه است.

این برج شبیه عقربه‌های ساعت بوده و می‌توان از روی تابش آفتاب روی کنگره‌های آن زمان را تشخیص داد.

در ضلع شمالی و جنوبی برج دو سردر با معماری طرح رازی ساخته شده است و تقریباً تا ارتفاع 4 متری

برج دیوارها به صورت توپ تا قطر دیوارهای حدود 1.5 متر تشکیل شده و دیوارهای بالای ارتفاع 4 متر به

صورت تو خالی طراحی شده و وسط آن پلکانی وجود دارد که درب آن در همان ارتفاع در ضلع شمالی بنا

خودنمائی می‌کندکه رابطی بین قسمت‌های تحتانی و فوقانی برج می‌باشد.

درب‌ها و قوس‌های رازی که فشار فوق‌العاده‌ای را تحمل می‌کند و تو خالی بودن دیوارهای فوقانی به

استحکام بنا کمک کرده و جنس خشت به کار رفته در برج که از زاج و خاک و سفیده تخم مرغ است بر استحکام آن می‌افزاید.

از ویژگی‌های جالب و منحصر به فرد این برج، کاربرد آن به عنوان یک ساعت آفتابی عظیم است.

بدین صورت که ترک-های دور تا دور برج به گونه‌ای طراحی شده که با طلوع آفتاب در سمت شرق بنا، کم‌کم
یکی از کنگره‌ها روشن می‌شود و آفتاب به درون آن می‌تابد.

با گذشت نیم ساعت از طلوع خورشید، نصف کنگره روشن می‌شود و با گذشت یک ساعت از طلوع خورشید، یک کنگره به طور کامل روشن می‌شود.

به همین ترتیب با گذشت دو ساعت دو کنگره و با گذشت سه ساعت سه کنگره روشن می‌شود، تا اینکه

لحظه‌ای فرا می‌رسد که خورشید روی نصف النهار منطقه و در بیشترین ارتفاع خود از افق قرار می‌گیرد.

ر این هنگام خورشید دقیقاً بالای سر در جنوبی برج قرار می‌گیرد، زیرا درب‌های برج کاملاً شمالی جنوبی بوده و روی نصف‌النهار واقع است.
منبع:ww.hamshahrionline.ir

[vega]

معماری نجومی ایران:

نقش رستم:
5کیلومتر دورتر از تخت جمشید بنای شگفت انگیزی قرار دارد که بیش از دوهزار سال قبل دقیق ترین تقویم خورشیدی جهان به شمار می رفت.
کاربرد گاه شمار سنگی نقش رستم سال ها زیر سوال بود. عده ای از باستان شناسان تصور می کردند که این بنا صرفا محلی برای نگهداری از آثار مكتوب زرتشتیان است و عده ای دیگر آن را آتشکده ای قدیمی می دانستند که در آن آتش مقدس نگهداری می شد.
تا این که پژوهشگر ایرانی، رضا مرادی غیاث‌آبادی كه تحقیقات فراوانی در زمینه ایران باستان داشته است، در کتاب «نظام گاه شماری در چارطاقی‌های ایران» نتایج سال ها تحقیق خود را روی این بنا نوشت و اعلام کرد که اگرچه تا امروز تصور می شد كاربرد این بنا، محلی برای نگهداری كتاب اوستا و اسناد حكومتی یا محل گنجینه دربار و یا آتشكده بوده باشد، اما این بنا در مقایسه با تمام بناهای گاهشماری آفتابی در سراسر جهان، پیشرفته‌ترین، دقیق‌ترین، و بهترین بنای گاهشماری آفتابی است.

تمام بناهای گاهشمار آفتابی در جهان فقط می‌توانند روزهای خاصی از سال (مانند روزهای سرفصل) را مشخص كنند و حتی با سال خورشیدی هم تنظیم نیستند. اما این بنا می تواند جزئیات روزهای مختلف سال و ماه‌ها را هم مشخص كند.

باستان شناسان معتقدند که ظرافت این گاهشمار تمام سنگی به اندازه ای است که بدون شک سازندگان آن از مسائل دقیق و پیشرفته نجومی، سال كبیسه، انحراف كره زمین نسبت به مدار خورشید، کروی بودن زمین، تفاوت قطب مغناطیسی با قطب جغرافیایی، مسیر گردش زمین به دور خورشید و... آگاه بوده اند.

مسیر پرتوهای نور در نقش رستم

هر یک از اضلاع بنای نقش رستم با چهار جهت اصلی 15 درجه غربی انحراف دارد. اگر این بنا با زاویه‌ای غیر از این ساخته می‌شد، هیچ یک از محاسبه‌های خورشیدی یاد شده در اینجا قابل انجام نمی‌بود.

بر هر یک از سه ضلع شرقی، غربی و جنوبی بنا 6 شاخص خورشیدی یا آفتاب سنج به شکل پنجره دیده می‌شود که از سنگ های خاکستری رنگ ساخته شده اند و بررسی ها نشان می دهد که تغییرات زاویه بین گوشه‌های آفتاب سنج هایی که در سه سوی بنا کار گذاشته شده است با تغییرات زاویه طلوع خورشید در ماههای گوناگون سال برابر است.

در آفتاب سنجهای ردیف دوم ساز و کاری اندیشیده شده است که به وسیله آن می‌توان نزدیک شدن سال نو را هفته به هفته تشخیص داد.
در قسمت شمالی بنا، پله‌هایی دیده می شود که مطالعات نجومی نشان می دهد به عنوان درجه‌های یک صفحه مدرج استفاده می شدند و وظیفه محاسبه زمان از راه ارتفاع خورشید را داشته اند. به همین دلیل زاویه شیب آنها نسبت به سطح زمین دقیقا برابر با زاویه بین بالاترین و پایین‌ترین حد ارتفاع خورشید در ظهر خورشید یعنی 47 درجه است!

این پله‌ها همچنین وضعیتی دارند که سایه لبه عمودی بنا در هنگام طلوع خورشید در هر یک از ماههای سال به ترتیبی خاص بر روی آنها می‌افتد و در آن‌ها ترتیبی اتخاذ شده که می‌توان نزدیک شدن آغاز سال هخامنشی را روز به روز تشخیص داد.

منبع:کرونوس

[mamdoo]

نجوم یا بطور کلی بحث ستارگان در نظر انسانهای باستان دارای اهمیت بسیار و از نظر قومی و گروهی

مقدس و قابل پرستش و در نظر عده ای نیز بی ارزش و بدیومن بوده است.

بطور مثال نظر مصریان باستان در مورد صور فلکی بسیار عمیق و متفکرانه می باشد در مورد ساخت

اهرام ثلاثه مصر دانشمندان باستان شناس در قبل از دهه 80 تصور های گمراهانه ای داشتند اما اینک

دانشمندان فرانسوی به نحوه و دلیل ساخت آن پی برده اند.صورت فلکی جبار در بین مصریان باستان

بسیار مقدس بوده به حدی که ساخت اهرام دقیقاً به آن مربوط بوده و از آن پیروی شده است.

طبق کشف دانشمندان 3 هرم اصلی از 8 هرم مصر طبق 3 ستاره کمربند صورت فلکی شکارچی یا جبار

ساخته شده است.این امر در ظاهر هم کاملاً مشهود است .اگر با چشم غیر مسلح نیز به این صورت

فلکی نگاه کنید خواهید دید که در کمربند آن دو ستاره پرنورتردریک خط قرار دارند و ستاره سوم کم نور تر

است ودر انحراف کمی از دو تای قبلی قرار گرفته است.

در ساخت اهرام مصر نیز سه هرم اصلی متعلق به فرعون و هرم های کوچکتر اطراف متعلق به ملکه مصر می باشد که با انحراف نیز ساخته شده است.

در دیواره اهرام(هر سه هرم) سوراخهایی به عنوان دودکش و یا هواکش تعبیه شده که به اتاق قبر متصل می باشد.

دانشمندان با استفاده از دستگاههای لیزری پی بردند که این سوراخها دقیقاً مطابق با ستاره خاص آن

هرم در آسمان می باشد .مطابقت 4 هرم دیگر در سایر نقاط مصر،با همین صورت فلکی (صورت فلکی

جبار) نیز این امررا ثابت می کند که هواکش های هر هرم رو بسوی ستاره مخصوص آن هرم دارد.

منبع:
azure.mihanblog.com

[smhm]

در مورد اهرام مصر یادمه تو یه منبع مطلبی خوندم که واقعا عجیب بود و تا بحال چنین مطلبی را جایی دیگه نشنیده ام!

حضرت ادریس(ع) اولین منجم است و اولین کسی است که خبر واقعه طوفان نوح را پیش بینی نمود. او همان هرمس اول است که اهرام مصر را ساخت و تمام علوم و صناعات مختلف زمان خود را در آنها قرار داد تا از گزند طوفان محفوظ بماند. این اهرام بعدها بدست فرعونیان درآمد و آنها را جایگاه اموال و زیورآلات و مقبره های خود کردند.

[af.skylover]

در مورد اهرام مصر یادمه تو یه منبع مطلبی خوندم که واقعا عجیب بود و تا بحال چنین مطلبی را جایی دیگه نشنیده ام!

حضرت ادریس(ع) اولین منجم است و اولین کسی است که خبر واقعه طوفان نوح را پیش بینی نمود. او همان هرمس اول است که اهرام مصر را ساخت و تمام علوم و صناعات مختلف زمان خود را در آنها قرار داد تا از گزند طوفان محفوظ بماند. این اهرام بعدها بدست فرعونیان درآمد و آنها را جایگاه اموال و زیورآلات و مقبره های خود کردند.

دوست عزیز ...فکر نکنم که گفته ی شما درست باشه ...
هرم بزرگ جیزه به دست فرعون خوفو در 2500 پیش از میلاد ساخته شده و تقریبا همه در این مورد توافق دارند ..هرم دوم توسط خفرع و هرم سوم توسط منکورع ( هر سه ی اینها پدر و پسر بودند ) و در ضمن در مورد طوفان نوح ... نمیدونم شامپولیون را میشناسید یا نه ... او یک باستان شناس فرانسوی بود که برای اولین بار تونست خط هیروگلیفو رمز گشایی کنه ... و بعد از رمز گشایی هیروگلیف ، اینو کشف کرد که در زمانی که گفته شده طوفان نوح باعث ایجاد سیلی میشه که کل بشر به جز همون تعداد معدود از بین میرن ، دقیقا در همان زمان ، مصر در اوج تمدن بوده ... ولی وقتی کشف خودشو اعلام کرد ، کلیسا به شدت با او به مخالفت برخاست ...

[smhm]

دوست عزیز ...فکر نکنم که گفته ی شما درست باشه ...
هرم بزرگ جیزه به دست فرعون خوفو در 2500 پیش از میلاد ساخته شده و تقریبا همه در این مورد توافق دارند ..هرم دوم توسط خفرع و هرم سوم توسط منکورع ( هر سه ی اینها پدر و پسر بودند ) و در ضمن در مورد طوفان نوح ... نمیدونم شامپولیون را میشناسید یا نه ... او یک باستان شناس فرانسوی بود که برای اولین بار تونست خط هیروگلیفو رمز گشایی کنه ... و بعد از رمز گشایی هیروگلیف ، اینو کشف کرد که در زمانی که گفته شده طوفان نوح باعث ایجاد سیلی میشه که کل بشر به جز همون تعداد معدود از بین میرن ، دقیقا در همان زمان ، مصر در اوج تمدن بوده ... ولی وقتی کشف خودشو اعلام کرد ، کلیسا به شدت با او به مخالفت برخاست ...

با تشکر. چند نکته به ذهنم رسید که بد نیست بگویم:

1. معمار واقعی اهرام مصر هنوز مشخص نیست. خوفو هم یکی از پادشاهان خشن و ستمگر مصر باستان بوده و اگر نام خود را بر هرم گذارده تعجبی ندارد. این رسم پادشاهان بوده که نام خود را بر آثار و بناهای مهم دوران خود می نهادند. کار مهندسی و نجومی و معماری خارق العاده ای که در اهرام بکار رفته بقدری شگفت آور است که برخی برای توجیه آن پای هوش فرازمینی را به وسط کشیده اند خلق این چنین بنایی را بعید می دانم هنر دست خوفو باشد.


2. هنوز کسی نمی داند سازندگان این اهرام به چه منظوری این بناها ساخته شده اند و چرا در این ابعاد و به این شکل باید می ساختند با آن همه ارتباطات نجومی که در آن بکار رفته.


3. به نظر من در مورد نام ها در تاریخ باید خیلی محتاطانه برخورد کرد. ممکن است یک شخصیت ممتاز در فرهنگ ها و تمدن های مختلف دارای اسامی متعددی باشد. مثلا شخصی که در میان یونانیان به هرمس معروف است همان کسی است که در میان عبرانیان بنام اخنوخ شناخته می شود و در میان اعراب به نام ادریس و همه این اسامی که در ظاهر هیچ تشابهی با هم ندارد حاکی از یک شخص است نه سه شخص. در مورد خوفو هم باید بررسی کرد که آیا نام های دیگری دارد یا نه؟


4. در میان کتیبه های یافت شده در اهرام سخن از «طوفان بزرگ» به چشم می خورد. به نظر من این کتیبه ها که معمولا به شکل داستان نوشته شده ممکن است در واقع یک نوع پیش گویی باشد که در آینده قرار است اتفاق بیافتد و نه واقعا یک داستانی که در گذشته بوده . بررسی این امر مستلزم بازخوانی کتیبه هاست با توجه به اینکه رمزگشایی خطوط هیروگلیف هم هنوز کامل نشده.

5. تاریخ طوفان نوح هم طبق اسناد تاریخی در همین حدود 2500 تا 3000 پیش از میلاد گفته شده یعنی تقریبا هم زمان با ساخت اهرام و این دو می تونه ارتباطی با هم داشته باشه!

[mamdoo]

زیگورات (زاگراتو) را «کوهستان» نیز معنی کرده‌اند، بنابراین نمی‌تواند بی‌ارتباط با نام «زاگرس» بوده باشد.

زیگورات شهر بابل به نام- ا- تمن - آن- کی(E -temen - an - ki) پی آسمان و زمین شناخته می‌شد.

«در واقع زیگورات نقش پلکانی را بر عهده داشته که زمین را به آسمان و انسان را به خدایان نزدیک

می‌ساخته است.قله برج- معبد را منزگاه یا مسکن ایزدان و الهگان می‌دانستند و از این‌رو در آن نیایشگاهی

بنا می‌کردند. از معبد قله زیگورات [چغازنبیل] اثری باقی نمانده است ‌و شاید مواد و قطعات ساختمانی‌ای

که در بین ویرانه‌ها ریخته شده، ‌از بقایای آن باشد ولی حداقل از روی کتیبه‌های آجرهای آن می‌توان دریافت ک
ه متعلق به [ایزد: نین اِ] گال و این‌شوشیناک هر دو بوده و به نام اولهی( ulhi) که به عیلامی به‌معنای

جایگاه خدایان است، خوانده می‌شده است».

این «زیگورات از 4طبقه، یکی روی دیگری، تشکیل شده بود» .رنگ آجرهای لعابدار طبقات زیگورات‌ها

نشانگر جهان‌بینی ویژه ساکنان سرزمین‌های ایلام و میانرودان است.

«رنگ طبقه‌های مختلف زیگورات‌ها از پایین به بالا عبارت بوده است از: سفید- سیاه (به نشانه جهان زیرین

و نامرئی)- قرمز (جهان خاکی)- آبی (مظهر آسمان) - گنبد یا اتاقک فراز زیگورات به رنگ طلایی، نمادی از خورشید [یا خدایان]».

«شماری از ایزدان بین‌النهرینی و ایلامی دارای روابطی با ستارگان و سیارات هستند، مانند: اینانا (استر،

عاثتر، اشتورث) الهه‌ای که نماد آن را سیاره ناهید یا زهره دختر صبح دانسته‌اند، شمش (در عربی:

شمس) خدای خورشید و سین (ماه)».

زیگورات‌ها قلب یا فضای مرکزی شهر را در برمی‌گرفته‌اند و می‌توان گمان برد که مکان و سمت‌و‌سوی برج-

معابد، نقشه شهر و شبکه‌بندی آن را شکل می‌داده‌اند.

روحانیون یا کاهنان که از دانشی ژرف در علوم شیمی، پزشکی، ریاضیات و به‌ویژه نجوم و

اخترشناسی برخوردار بودند جای دقیق بنا و نقشه ساخت زیگورات‌ها را تعیین و تهیه می‌کردند.

شماری از پژوهشگران «اسطوره و دین»، همچون میرچااِلیاده و نیز باستان‌شناسانی مانند ورجاوند

به‌درستی اشاره کرده‌اند که در ساخت بسیاری از اماکن مقدس و پرستشگاه‌های دنیای باستان، مهندسان

و معماران، محل و مکان احداث بنا را «بر نمی‌گزیدند» بلکه کاهنان و پیشوایان مذهبی به مدد فنی سنتی

که محصول نظامی کیهان‌شناختی و مبتنی بر آن نظام بود، جایگاه‌های مناسب یا «فضاهای قدسی» را

«کشف» می‌کردند.

به همین دلیل می‌توان گفت که به جای آنکه شهر ایلامی «دوراونتاشی» که برج- معبد چغازنبیل در آن قرار

دارد را نزدیک به رودخانه دز بسازند، با هزینه و کار زیاد کانالی برای انتقال آب به طول 50کیلومتر ساخته‌اند!

این کانال آب که حداقل 3هزار سال از عمر آن می‌گذرد، به‌عنوان بزرگ‌ترین کانال تحت استفاده «طرح نیشکر

هفت‌تپه»، مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد‌!

گوشه‌های چهارگانه زیگورات شهر دوراونتاشی (چغازنبیل، در فاصله 40کیلومتری جنوب‌شرقی شهر شوش

و 20کیلومتری هفت‌تپه‌) به سوی «جهات اربعه » قرار دارند.

منبع:www.hamshahrionline.ir

[Hadise]

سلام بر دوستان هم آوا
چقدر خوب که این تاپیک به همت vega عزیز راه اندازی شد،فکر کنم قدر این تاپیک بیشتر از بچه های نجوم بچه های معماری میدونند مخصوصا کسانی که موضوع پایان نامشون مربوط به طراحی فضایی برای نجوم است حالا با هر عنوانی.
منم 3 تا سوال داشتم،لطفا جواب بدین
1- برای طراحی فضایی که قرار از قاعده سیاهچاله پیروی کند برای شما چی از همه مهمتر؟
2- به نظر شما دوستان چطور میشه از بی نظمی که به نظم در جهان منجر شده مثل هاله های دور زحل برای طراحی استفاده کرد ان چیز که براتون مهم است رو بگید؟
3- به عنوان یک منجم دوست دارید در جایی مثل کویر با رصدخانه ای مدرن روبرو شوید یا رصدخانه ای کاملا از جنس کویر؟
دوستان لطفا بهم کمک کنید

[space]

البته شما قراره طراحی کنی ها !!!
ولی من اگه باشم سعی میکنم تو بنام به گرانش بیش از اندازش اشاره کنم مثلا یه نقطه رو سیاه چاله در نظر میگیرم مثلا ساختمان رصد خونه و بقیه ی جزای محیط رو طوری میچینم که انگار همه دارن به سمت رصد خونه (کنده) میشن
مثلا تیر های برق(که البته نور قرمز دارن دیگه)رو با زاویه میسازم که هرچی به گنبد نزدیک تر بهشه بیشتر به سمت گنبد باشه
سوال دومت رو خودت بیشتر روش فکر کن من که به نظرم بهتره از چند شی کوچک و به ظاهر بی ربط به یه شی بزرگ و معنی دار برسی
و سوال آخر
کاملا سلیقه ایه ولی من بیشتر دوست دارم از جنس خود کویر باشه و با کویر یکی بشه و حس نکنم که بنا داره منو از کویر دور میکنه
به نظر من اکثر عاشقان آسمان شب عاشق محیط زیست هم هستند و از خود کویر هم لذت میبرن
البته اینا همه نظر من بودا ! نری به استادتون بگی نظر جامعه نجومه!!!

[Hadise]

سلام بر هم اوای عزیز space
ممنون از کمکتون،قبول دارم که طرح مال منه اما به کمکتون نیاز دارم خیلی زیاد
یه سوال جریان این نور قرمز چیه؟تو مطالعاتم بود طول موج نور ابی از قرمز کوتاهتر و زمانی که نور در سیاهچاله سقوط میکند انرژی بدست می اورد به این معنی که طول موجش کوتاهتر می شود و در نهایت میشه گفت همه چیز ابی بنظر میاد.
این با اون فرق میکنه؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟