نصایحی اندرباب شب رصدی!

[م.ح.اربابی فر]

آدمها کلا به دو دسته تقسیم می شوند:
1- آدمهای که شب رصدی رفته اند
2- آدم هایی که شب رصدی نرفته اند

اگر شما جزو دسته اول هستید حتما هر شب رصدی برای شما یک تجربه به همراه داشته است که آن را از دیگران نشنیده بودید و قبلا تجربه اش نکرده اید. چیزهایی به ظاهر پیش پاافتاده که بسیار مهمند و در شب های رصدی دیگر رعایت کردید.
حالا لطف بفرمایید و از آن چشمه گوارای تجاربتان ما را نیز بهره مند بفرمایید.
دوباره تاکید می کنم تجربه هایی که مخصوص خودتان هستند و با کشف آنها خیلی حال کرده اید!! را نقل کنید.

[Mojtaba.M]

به نظر من توی یه شب رصدی یه چیزو فراموش نکنین اونم بردن یه کولی خوب برای اونجا چون اگه نباشه واقعا اذیت میشین....

[امیر عباس]

به نظر من اگه برای رصد به کویر رفتید , حتما تا هوا روشنه یه فکری به حال آتیش بکنید . زیرا هم گرمتون می کنه ( در شبهای سرد کویر ) و هم منبع نور خوبیه .
من خودم اطراف کویر زندگی می کنم . در آران و بیدگل . وای از شبای سوزناک و یخبندان کویر .

[Mehrzad-jupiter]

راه دیگه اینه که کویرهای سردو برای رصد انتخاب نکنیم. حتما اطلاع دارید که کویری مثل دشت کویر و اطراف سمنان جزو بیابانهای سرد جهان هستند. یعنی اختلاف زیاد دما در شب و روز به همراه پدیده فرسایشی کریوکلاستی.

[alitavafi]

37بعلاوه 5تا که دوستمون گفت میشه42
یکی از اتفاقهای عجیب رصدی که برای ما پیش اومد بسته بودن جاده ی منتهی به مکان رصدی بود!
43-شاید لازم باشه که با راهداری هم هماهنگی بکنید.
ضمنا اگر خیلی از روستا دور نمیشید بهتره که با شورای روستا هماهنگی بکنید.
44-کلا داشتن مجوز رسمی از فرمانداری شهرستانی که توش رصد می کنید رو توصیه می کنم.
45-بجای پلاستیک پیچی دور پاچه شلوار میتونید دوتا جوراب بپوشید یکی از جورابها که بالاتره رو گتر کنید روی کفش و پاچه شلوار رو بذارید توی جوراب پایینی.
46-ریختن آب توتون یا گازوئیل به دور محل استقرار هم روش قدیمی برای دورکردن مار و عقرب و... است.
47-مخصوصا در مناطق کوهستانی حتما مکان استقرار و نوع جاده رو به راننده توضیح کامل و درست بدید که وسط جاده شر درست نکنه!
48-همراه بردن جعبه کمکهای اولیه و همچنین اگر از بین شرکت کنندگان در رصد کسی دوره امدادی ندیده بهتره از دوستان هلال احمر کسی همراهتون بیاد.
49-اگر از آدم های محلی کسی همراهتان باشه خیلی موثر است.
50-از خوردن غذاهایی با روغن بسته شده خودداری کنید یا اگر وسیله ای دارید حتما آن را گرم کنید. بهمراه داشتن آبلیمو از خودِ غذا واجب تر است!

[Esmaeilpour]

با سلام.اول يك تشكر حسابي از اقاي moha جهت ايجاد اين تاپيك خيلي مفيد.خصوصا الان به مطالب اين تاپيك خيلي نياز داشتم.هر چند خيلي به نظرم جاي كامل شدن داره و هرچند نصف تاپيك تحت موضوع"چگونه با حيوانات درست بر خورد كنيم" بود اما واقعا به دردم خورد.اگه اجازه بديد من هم چند تا اضافه كنم:
1-حتما لباس يدك همراه داشته باشيد.به هر دليلي در اون تاريكي احتمال پاره شدن لباس وجود داره.اونوقت بايد دعا كنيد خورشيد هيچ موقع طلوع نكنه .خصوصا دوستاني كه مثل من اضافه وزن دارند.
2-به لحاظ روحي امادگي هر چيزي رو داشته باشيد.اين خيلي مهمه.شب رصدي يك برنامه ي روتين مثل خريد يا سينما نيست.حتي حرفه اي ترين گروه هاي رصدي هم متضمن اين نمي تونند باشند كه همه چيز طبق برنامه پيش بره.ممكنه رعد و برق بزنه و بارون كويري سيل اسا و همتون موش ابكشيده بشيد(يا اينكه قبل از شروع بارش تاكسيدرمي بشيد )،ممكنه با اين كه تمام مجوز ها ok شده شما رو به هر دليلي حتي لجبازي راه ندن،ممكنه به قدي دير برسيد كه نزديك طلوع باشه يا...در تمام اين موارد سعي كنيد زياد ناراحت نشيد و بگيد ايشالا رصد بعدي .شايد بتونم به جرئت بگم كه با اين كه تمام شب هاي رصدي كه رفتم از بهترين خاطرات زندگيمن(و البته بدون تعارف رصدي كه با اوا استار اومدم بهتر از همشون)اما حتي يكي از اون ها ايده ال و دقيقا طبق برنامه پيش نرفته.عموما هم واقعا تقصير بر گزار كننده نيست
متشكرم

[mh.noori]

یکی از مواردی که خیلی واجبه اینه که در شبهای رصدی خیلی بهتره که ارام صحبت کنیم ... به نظرم بلند بلند صحبت کردن میتونه تمرکز افراد را کاملا به هم بریزه .

این موضوع بیشتر در مواقعی خودش را نشان میده که تعداد افراد حاظر در رصدگاه کم باشه که در نتیجه نیاز به تمرکز بیشتر جهت کنترل اوضاع عمومی هست .

[sasan20oo20]

یکی از مواردی که خیلی واجبه اینه که در شبهای رصدی خیلی بهتره که ارام صحبت کنیم ... به نظرم بلند بلند صحبت کردن میتونه تمرکز افراد را کاملا به هم بریزه .

این موضوع بیشتر در مواقعی خودش را نشان میده که تعداد افراد حاظر در رصدگاه کم باشه که در نتیجه نیاز به تمرکز بیشتر جهت کنترل اوضاع عمومی هست .

ما دقیقا با این مشکل روبه رو هستیم همیشه بلند صحبت میکنیم البته موقعی که داریم یه کار گروهی رو انجام میدیم البته موقعی که محیط بازه و کسی نیست مشکلی پیش نمیاد ولی وقتی یکی داره یه کار خاصی انجام میده یا اینکه توی محیط افراد دیگه ای هم هستن (میخوان بخوابن)همیشه شاکی میشن ولی خب داد زدن تو بیابون هم خیلی حس خوبی داره ....

[melika bidabadi]

سلام به تمامی رصد گران گرامی
همان طور که میدونید یکی از مشکلات رصد در کوهستان شبنمی است که باعث مرطوب یا بهتر بگم خیس شدن وسایل و ابزار رصدی رصد گران میشود
حال بهترین شیوه مبارزه با این رطوب چیست؟
قطرات آب روی تلسکوپ یکی از آزاردهنده ترین مشکلات شب رصدی است. این مشکل کسانی را متعجب میکند که انتظاردارند در هوایی صاف ابزارشان خشک بماند.علائم این دردسر مانند بیماری، قدم به قدم خود را
نشان میدهد. در شب رصدی ابتدا به نظرتان می آید که ستار هها و کهکشان ها کم نور شده اند، بعد دور
ستاره های درخشان هاله میبینید و اگر بالاخره تصمیم بگیرید که بانور چراغ قوه نگاهی به تلسکوپ تان بیندازید، متوجه خواهید شد که مه مرطوبی سطح آن را فراگرفته است. پاک کردن تلسکوپ هیچ کمکی
نمیکند و در انتها باز هم آب بیشتری بخار می شود. اینجا استکه بسیاری از رصدگران عقب مینشینند
و تسلیم می شوند.
اما نباید تسلیم شوید! بهتر است بدانید که م یتوانید در سخت ترین شرایط رطوبتی، لنزها و آینه ها تلسکوپ تان را پاک نگه دارید. فقط لازم است که دشمن را بشناسیدو درست عکس العمل نشان بدهید!

مبارزه با رطوبت

شبنم از آسمان فرو نمی افتد بلکه از هوای پیرامون نشأت میگیرد،چگال میشود و بر هر جسمی که دمایش از دمای شکلگیری شبنم در آن هوا سردتر و کم تر باشد می نشیند (به این دما «نقطه ی شبنم »هم میگویند، چیزی مثل نقطه ی ذوب یا جوش). نقطه ی شبنم به مقدار رطوبت و دما بستگی دارد، هنگامی که رطوبت 100 درصداست نقطه ی شبنم با دمای هوا یکسان می شود. در رطوبت های کم تر
نقطه ی شبنم هم کم تر از دمای هوا است اما اگر نقطه ی شبنم کم تراز نقطه ی انجماد باشد به جای دانه های ریز آب،برفک (دانه های ریزبرف )بر ابزار خود خواهید دید.
شاید شنیده باشید که بعضی می گویند: «اما تلسکوپ من نمی تواند سردتر از هوا باشد. وقتی من آن را بیرون آوردم گرم تر ازهوای خارج از خانه بود. قانون دوم ترمودینامیک می گوید که چنین
چیزی غیرممکن است ... .»ماجرا به این سادگی که گمان می کنید نیست. درست است که طبق قانون دوم ترمودینامیک، اجسام با دمای محیط پیرامون خودبه تعادل گرمایی می رسند. اما آن ها فقط گرمایشان را با هوای اطراف خود عوض نمی کنند. شاید تعجب کنید اگر بشنوید که اجسام گرمایشان را از طریق تابش با اجسام بسیار دور هم مبادله می کنند. به همین علت است که حتی با این که ستار ه ی منظومه ی
شمسی 150 میلیون کیلومتر دورتر از شما قرار دارد، تابش نورش روی پوست تان به شما احساس گرما می دهد. شب هنگام گرما در سوی مخالف روز جریان می یابد. دمای مؤثرآسمان تاریک شب فقط چند درجه بالاتر از صفر مطلق است وتلسکوپ در فضای باز در برابر همه ی سرمای کیهانیِ آن نیم کره ی
سماوی قرار میگیرد.

برای ابزارتان سپر بسازید

نخستین قدم در مقابله با شبنم ها این است که ابزارتان را تا آن جاکه ممکن است زیر آسمان و بدون محافظ قرار ندهید. سرپوش های مخصوص عدسی ها معمولاً بهترین و سنتی ترین روش برای خشک
نگه داشتن عدسی به شمار می روند. یکی از موارد جالب درباره ی تلسکوپ های بازتابی نیوتونی،
لوله ی تلسکوپ است که خود مانندسرپوشی در برابر شبنم عمل می کند و سپر مناسبی برای آینه ی اولیه است. البته در تلسکوپ های بازتابی لوله باز، باید از روکش استفاده شود تا جلوی نشستن شبنم ها
را بگیرد.
بدترین مشکل هنگامی پیش می اید که بخش هایی از تلسکوپ که در معرض هوای آزاد (یا بخش هایی که ظرفیت گرمایی پایینی دارند) هستند به سرعت گرمای خود را از دست میدهند. صفحات تصییح کننده
تلسکو پ های اشمیت-کاسگرین یکی از بدترین جذب کنند ه های شبنم اند. معمولاً سرپوش محافظ در برابر شبنم (نم بند)یکی از نخستین ابزارهایی است که دارندگان تلسکو پ های اشمیت-کاسگرین برای خریدن آن اقدام میکنند.خودتان هم میتوانید به آسانی سرپوشی برای تلسکوپ تان در
برابر رطوبت بسازید. باقطعه ای از ابرهای لاستیکی که معمولاً برای پهن کردن در زیر کیسه خواب به کار می رود میتوانید سرپوشی ارزان،سبک و بادوام بسازید. طول سرپوش باید حداقل یک و نیم برابر قطر دهانه ی تلسکوپ باشد. از فواید دیگرچنین محافظی این است که مانع ورود نورهای اضافی و مزاحم به

تلسکوپ مییشود. اگر این سرپوش جلوی نور را در لبه ی میدان دیدتلسکوپ میگیرد می توانید مقداری از آن را در زوایای کوچکی ببرید.

چشمی های تلسکوپ هم یکی دیگر از اجزایی اند که شبنم بر آ نها مینشیند. شاید گرمای صورت شما سرعت روند ایجاد شبنم را کاهش دهد اما رطوبت مردمک چشم و تنفس های سریع تان همین روند را
سرعت میبخشد. روکش پلاستیکی بلندی که همه ی عدسی را بپوشاند
گزینه ی خوبی برای جلوگیری از نشستن شبنم است.

نوشته آلن مک رابرت
شماره 4 مجله الکترونیکی تلسکوپ

ادامه دارد

[melika bidabadi]

سپری برای مکان رصدتان بسازید
1-اگر در مکانی که رصد میکنید درختی وجود داشت بهتر است جایی قرار بگیرید که پشتش درخت وجود داشته باشد چرا که درخت مانند سرپوشی بزرگ عمل می کندو همان طور که مانع از نشستن شبنم بر روی چمن های زیر درخت می شود مانع از نشستن شبنم بر روی تلسکوپ شما نیز می شود
اگرمی خواهید فقط به یک بخش از آسمان نگاه کنید سعی کنید درجایی قرار بگیرید که چند درخت پشت سر و پیرامون تان باشد. درچنین حالتی نه فقط تلسکوپ تان مدت طولانی تری خشک می ماند،بقیه ی وسایل تان هم در امان می مانند.

2-درختان جلوی وزش باد را نیز می گیرندالبته وزش نسیم ملایم خوب است و دمای تلسکوپ را نزدیک به دمای محیط نگه می دارد.

3-استفاده از چتر که بسیار کار آمد هم هست اما در بین رصد گران چندان شناخته شده نیست علاوه براینکه مانع گرمای خورشید می شود جلوی سرمای فضای بیرون را هم میگیرد
در واقع در یک شب آرام با شرایط جوی پایدار دما سنج دمای زیر چتر را 6 درجه سلسیوس بیشتر از دمای محیط آزادنشان میدهد

ابزاراتان را گرم کنید
اگر هیچ یک از موارد ذکر شده برای خلاص شدن از دست شبنم ها کافی نبود با سشواری 120 ولتی به مدت 5البته در صورتی که با فاصله مناسب با تلسکوپ قرار بگیرد مانع از نشستن شبنم ها میشود پس اتمام این مدت دوباره باید این کار را تکرار کنید
استفاده از گرمایی اندک اما مداوم روش مؤثرتری است. گرم کردن اپتیک فواید بسیاری دارد.
مثلاً والتر اسکات هوستن، یکی از نویسندگان مجله ی اسکای اندتلسکوپ، از گر م کننده ی الکتریکی برای چشمی ها و عدسی های شیئی برا تلسکوپش استفاده می کند
او می گوید: «حتی در ش بهایی که رطوبت چندانی وجود ندارد و احتمال تولید شبنم بسیار اندک است،
ستار ه ها با وجود دستگاه گر م کننده بهتر دیده می شوند ».

شاید علت این باشد که گرمای ملایم و مداوم دمای تلسکوپ را با محیط پیرامون درتعادل نگه می دارد و دید (Seeing) ضعیفی را، که به علت تفاوت دمای هوا و ابزار به وجود می آید، ازبین میبرد. به هرحال همه ی داستان بر سر این است که نگذاریم تلسکوپ از هوای اطراف سردتر شود.
در مکانی نه چندان سرد تلسکوپ را جمع کنید
هیچ تلسکوپی نباید پیش از انکه کاملاًخشک شده باشد جمع وبسته بندی شود. بعد از جمع کردن
تلسکوپ آبی که روی آن باقی مانده است هیچ جای دیگری برای رفتن ندارد بنابراین به اپتیک های
اندودشده حمله می کند در همین حین بارهاو بارها قطرات آب به بخار و بخار به قطرات آب تبدیل می شود.
اماچطور امکان دارد آب به جعبه های بسته بندیشده ی خشک تسلکوپ راه یافته باشد؟
در واقع آب تمام مدت آن جا بوده است. هوا، بخار آب درون خود دارد و اگرتلسکوپ هنگام جمع آوری از نقطه ی شبنم سردتر شده باشدآبی که در هوایی وجود دارد که هنگام بسته بندیِ دوباره داخل جعبه یا
محیط وجود داردمتراکم می شود در نتیجه باعث می شود تارصدگران در بخش های داخلی صفحات تصییح کننده لنزهای خودقطرات آب ببینند.

راه حل ها:
1- تلسکوپ بسته بندی شده را از فضای گرم به فضای سرد نبرید. بهترین پوشش برای تلسکوپ لباسی
است که می تواند به اصطلاح نفس بکشدلباس هم زمان بخار آب و غبار را از تلسکوپ دور می کند.
(حتی در اوایل بهار که بعد از هوای سرد هوای گرم ونم جریان می یابد)

معمولاً توصیه م یشود که تلسکوپ را بیرون از خانه جمع کنید تاجریان هوا در لوله را کاهش دهید.
اما اگر تلسکوپ اندکی گر م تر باشد مانع ایجاد شبنم و گرفتن رطوبت شده.رطوبت مکانی سرپوشیده یا گاراژ می تواند چند درجه دمایی که نیاز دارید را برا یتان فراهم کند.
اگر می خواهید برای مدتی طولانی تلسکوپ را جمع کنید این کار را داخل خانه
انجام دهید. هرگز تلسکوپ را در مکانی نمدار و مرطوب رها نکنید
2- ودر نهایت برای محکم کاری می توانید از لامپی چهار یاهفت واتی استفاده کنید.
لامپ را اندکی پایین تر یا کاملا در کنار عدسی های شیئی قرار دهید
با این کار دستگاه گر م کننده ی کوچک با قدرتی اندک دارید که به دردتان می خورد. می توانید فقط
در فصل های مرطوب یا در مکان های نم دار ازآن استفاده کنید

[علیرضا محمدی]

سلام
از نکاتی که من بشخصه تجربه کردم این هست که اطلاعات کاملی از برنامه هایی که دارید ، وقایع نجومی شب رصدی ، اطلاعات اجرامی که می خواهید رصد کنید و ...به همراه داشته باشید
چون به همراه داشتن این اطلاعات تجربه رصد رو شیرین تر میکنه .وقتی که به یک جرم نگاه می کنید می دونید که چقدر ازتون فاصله داره ،قدرش چقدر هست و ...
سعی کنید این اطلاعات بیشتر روی کاغذ باشه چون اگه از لپ تاپ یا تبلت استفاده کنید چشم هاتون اذیت می شه و نمی تونید به خوبی رصد کنید
البته اگه از نرم افزار های مخصوص استفاده کنید و جلوی صفحه ی نمایش طلق قرمز بزارید در اون صورت استفاده از ابزار الکترونیکی بهتره چون می تونید نقشه کاملی از آسمون رو داشته باشید و ...
اما باز هم استفاده از کاغذ پیشنهاد می شه
امیدوارم که که مفید باشه
آسمانتان پر ستاره