دنباله دار آیسان ( c/2012 s1 )

[حسین زارعی]

با سلام خدمت دوستان عزیز

یکی از مهم ترین پدیده های نجومی سال 1392 ظهور یک دنباله دار با نام C/2012 S1 یا همان آیسان ( ISON ) است.

این دنباله دار در تاریخ 28 نوامبر 2013 ( هفتم آذر ماه 1392 ) به نزدیک ترین فاصله اش از خورشید خواهد رسید.

این فاصله برابر با 1.2 میلیون کیلومتر بوده و کمتر از 0.01 فاصله ی زمین تا خورشید است. این فاصله می تواند باعث تکه تکه شدن و یا تبخیر کامل این دنباله دار شود اما همه ی این ها یک حدس و گمان بوده و بستگی به مشخصات فیزیکی و شیمیایی این دنباله دار دارد.



این دنباله دار دارای پتانسیل دیده شدن با چشم غیر مسلح را نیز دارد، ولی پیش بینی ها از آینده ی این دنباله دار با هم تفاوت دارند. بازه ی قدر درخشندگی های پیش بینی شده برای زمانی که این دنباله دار در حضیض خورشیدی است، از 14- تا 5+ است.

با کمک شما دوستان، در این تاپیک به بیان اخبار منتشر شده، تصاویر گرفته شده از این دنباله دار و بررسی آن ها می پردازیم.

ضمنا در این تاپیک، موقعیت این دنباله دار را در آسمان مشخص کرده و دستور العمل های رصد این دنباله دار را نیز قرار خواهیم داد.

[حسین زارعی]

با سلام

مقاله ی زیر ساعتی پیش در سایت EarthSky.org قرار گرفت. من هم اون رو ترجمه کردم و در اینجا در اختیار شما عزیزان قرار می دهم.

اینم بگم که فاصله ی بین انتشار مقاله تا ترجمه ی کامل توسط بنده و قرار دادن در این تاپیک، حدود 2 ساعت طول کشید!
----
جزئیات جدیدی از دنباله دار آیسان منتشر شدند

هنگامی که آیسان در سفرش به سمت داخل منظومه ی شمسی در حال حرکت است، دانشمندان اطلاعات بیشتری را از این دنباله دار منتشر می کنند.

دنباله دار آیسان در تاریخ 28 نوامبر با فاصله ی 730.000 مایلی از بالای سطح خورشید عبور خواهد کرد و پتانسیل این را دارد که از اوایل دسامبر از زمین به آسانی دیده شود.



( تصویر بالا تغییرات رنگ دنباله ی غباری ِ آیسان را نشان می دهد. نقطه ی سفید رنگ در مرکز گیسو نشان دهنده ی موقعیت هسته است. به نظر می رسد که دنباله ی غباری آیسان رنگ قرمز کمتری را در اطراف هسته نسبت به فاصله های دور تر از هسته دارد. با وجود اینکه این تغییرات رنگ واقعاً بسیار کوچک هستند، به این نکته اشاره دارند که ذرات یخ های آب ِ بیشتری در اطراف هسته قرار دارند. این ذرات تبخیر شده و هنگامی که به عقب حرکت می کنند، باعث قرمز تر شدن گیسو می شوند. امتیاز تصویر: NASA, ESA, J.-Y. Li (Planetary Science Institute) and Hubble Comet ISON Imaging Science Team. )

دانشمند و محقق انستیتیو علوم سیاره ای، یان-یانگ لی ( Jian-Yang Li )، که رهبر گروه عکاسی از آیسان است می گوید: ما قطب حرکت دورانی هسته را شناسایی و اندازه گیری کردیم. موقعیت این قطب نشان می دهد که همواره یک قسمت از این دنباله دار توسط خورشید گرم می شود و این رویه تا تقریبا یک هفته قبل از حضیض خورشیدی اش ادامه خواهد داشت.

لی ادامه داد: از آنجایی که سطح ناحیه ی تاریک هسته ی این دنباله دار می تواند دارای یک مقدار بزرگی از مواد بسیار فرار باشد، پس هنگامی که این دنباله دار نسبت به سیاره ی عطارد به خورشید نزدیک تر شده و نیمه ی تاریک آن نیز در معرض گرمای خورشید قرار گیرد می تواند باعث رها سازی فواره ها و انفجار هایی از مواد شود.



( دنباله دار آیسان که در تاریخ 10 آوریل توسط دوربین میدان دید وسیع 3 تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده است. امتیاز تصویر: NASA, ESA, J.-Y. Li (Planetary Science Institute) and Hubble Comet ISON Imaging Science Team. )

ما رنگ گیسوی این دنباله دار را نیز اندازه گیری کرده و دریافتیم که قسمت انتهایی گیسو کمی قرمز تر از قسمت داخلی آن است. این تغییر رنگ در بین دنباله دار ها غیر عادی است و به نظر می رسد که قسمت داخلی گیسو شامل ذرات یخ ِ آب است، که این ذرات در هنگام دور شدن از هسته تصعید شده و به بخار آب تبدیل می شوند.

دنباله دار آیسان در ماه سپتامبر سال 2012 در حالی کشف شد که در مکانی دور تر از مدار مشتری قرار داشت و در این فاصله ی بسیار زیاد نیز فعال بود. این بر خلاف اکثر دنباله دار های خورشید خراشنده بود، این دنباله دار های خورشید خراشنده تنها چند روز قبل از حضیض خورشیدی شان کشف و مشاهده می شدند. در این فاصله ی بسیار نزدیک حضیض این دنباله دار ها از خورشید، از دنباله دار های خورشید خراشنده انتظار می رود که شدیداً توسط خورشید گرم شوند، این گرما نه تنها باعث تصعید یخ ها بلکه هم چنین سیلیکات ها و حتی فلزات نیز می شوند که یک دنباله ی عظیمی را در فضا ایجاد می کند. انتظارات از دنباله دار آیسان به گونه ای است که از بسیاری از دنباله دار های خورشید خراشنده ی دیگر، در اواخر امسال، درخشان تر و تماشایی تر باشد.

لی می گوید: دنباله دار آیسان به عنوان ملاقات کننده ی منظومه ی شمسی ِ داخلی برای اولین بار، فرصتی را برای اختر شناسان ایجا می کند تا یک دنباله دار تازه را که از بقایای تشکیل منظومه ی شمسی حفظ شده است را مطالعه کنند. درخشندگی زیاد این دنباله دار هنگامی که به خورشید نزدیک می شود، باعث ثبت کردن ِ اندازه گیری هایی می شود که تا به حال برای دنباله دار های تازه ی دیگر، غیر ممکن بوده اند.

[rezash]

یک نکته مهم در مورد آیسان باید یادآور بشم.

این دنباله دار در حال حاضر به سمت خورشید در حرکت است و فاصله زیادی با زمین دارد.

به عبارتی در حال حاضر با اینکه به خورشید نزدیک میشود ولی فاصله اش با زمین زیاد است.

و پس از حضیض خورشیدی و در صورت سلامت گذر کردن این دنباله دار از نزدیکی خورشید به حضیض زمینی نزدیک میشود.

اینجاست که شرایط مناسبتری برای دیدن آن بوجود خواهد امد.بویژه اینکه محل قرار گیری این دنباله دار در دایره قطبی است و تمام مدت شب میتوان آنرا مشاهده نمود.

اینکه برخی موارد گفته شده است این دنباله دار هیل پاپی دیگر است, به این جهت میباشد که شاید فروغ و درخشندگی زیاد این دنباله دار چند وقتی در آسمان شب دوام داشته باشد.بویژه پس از حضیض خورشیدی تا مدتی پس از حضیض زمینی.

حضیض زمینی دنباله دار اوائل زمستان خواهد بود و در این هنگام ,آیسان در صورت فلکی اژدها خواهد بود و در کل شب قابل رویت میباشد.(برای ساکنان نیم کره شمالی و بویژه کشور ایران)

در هنگام حضیض زمینی فاصله آن کمتر از 70 میلیون کیلومتر با زمین است.و این در حالی است که حدود 150 میلیون کیلومتر یا یک واحد نجومی از خورشید فاصله گرفته است.

این به این معنی است که در حال عبور از بالای سر ما یا شمال زمین است و رویت آن توسط ساکنان نیم کره جنوبی میسر نیست.

این دنباله دار قبل از حضیض زمینی از فاصله حدود 5 درجه ای خوشه ستاره ای زیبای ام13 نیز عبور میکند.

در ضمن در هنگام مقارنه با ستاره قطبی, احتمالا قدر درخشندگی آیسان,کمتر از رویت با چشم غیر مسلح باشد.در آن هنگام این دنباله دار در حال دور شدن از زمین است.

به هر حال باید منتظر ماند و دید که آیا کریسمس امسال و همینطور شب یلدای ما ایرانیان مزین به یک دنباله دار زیبا خواهد شد یا نه؟!




پی نوشت:در ضمن تا کمتر از یک هفته دیگر این دنباله دار در یک مقارنه جالب در نزدیکی ستاره قلب الاسد و مریخ دیده میشود و موقعیت مناسبی برای رصد پیدا میکند.البته با ابزار مناسب رصدی.

همچنین در اواخر آبان با ستاره سماک اعزل مقارنه ای نزدیک خواهد داشت.در این موقع,احتمالا دیگر میتوان این دنباله دار را با ابزارهای سبک یا حتی شاید! با چشم غیر مسلح مشاهده کرد.

فکر کنم چند روز پس ایام عزاداری محرم باشد.

[حسین زارعی]

تصاویر جدیدی از آیسان در راهند...

نام نویسنده: Tracy Vogel
نام مترجم: حسین زارعی



تصاویر جدیدی از دنباله دار آیسان که توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده اند در راهند. ساعاتی پیش در تاریخ 10 اکتبر تلسکوپ فضایی هابل در حال گرفتن دور جدیدی از تصاویر دنباله دار آیسان است. وضعیت این دنباله دار پس از سفر دور و درازش در منظومه ی شمسی چگونه است؟ آیا به نظر می رسد که این دنباله دار در رویارویی نزدیکش با خورشید سالم خواهد ماند؟ ما به زودی درباره ی پاسخ این سوالات بیشتر خواهیم دانست.

پس از هنگامی که داده ها از هابل به زمین مخابره شوند، زمان کوتاهی طول خواهد کشید تا پردازش روی تصاویر اولیه انجام شده و نتایج آشکار شوند. ما زمان کوتاهی را برای پردازش دقیق داده های هابل صرف خواهیم کرد تا بهترین اطلاعات ممکن را آماده و منتشر کنیم.

تصاویر اولیه ی هابل هر کدام شامل بیش از یک نوردهی می باشند، و یا حتی بسیار بیشتر. این مورد، امکان این را فراهم می کند که ما مواردی از عکس را که در هر نوردهی با هم تفاوت دارند را حذف کنیم.، مانند پرتو های کیهانی ( ذرات پر انرژی که با سنسور های دوربین هابل برخورد کرده و باعق ایجاد نقاط درخشانی در عکس می شوند ). با وجود اینکه برای شروع کار، کیفیت داده ها بسیار بالاست، ابزار ها هم چنین به ما مواردی که می توانیم از طریق پردازش دقیق به حداقل برسانیم را معرفی می کنند. توسط ترکیب کردن چندین تصویر، ما می توانیم این موارد را حذف کرده و یک تصویر بسیار تمیز تری را تولید کنیم. زمان کمی نیز طول می کشد تا اطمینان پیدا کنیم که این پردازش ها به درستی در حال انجام هستند.

از آنجایی که ما باید تصاویری را که از فیلتر های گوناگون با رنگ های متفاوت گرفته می شود را ترکیب کنیم تا یک تصویر را رنگی کنیم، برای تهیه ی یک تصویر رنگی مراحل بیشتری نیز باید طی شود که خود ِ این، زمان بیشتری را صرف می کند. برای بار دیگر می گوییم که ما این کار ها را با دقت بالا انجام می دهیم تا مواردی که در داده ها نا شناخته هستند را ایجاد نکنیم.

ما هم چنین باید بدانیم که چه چیزی را در تصویر مشاهده می کنیم تا بتوانیم به بهترین حالت محتویات آن تصویر را توضیح دهیم. ما با دانشمندانی که تقریبا از موضوع با خبر هستند مشورت می کنیم تا یک توضیح تشریحی و دقیق را برای این تصویر بنویسیم.

در نهایت، زمانی که ما یک تصویر را همراه با انتشار خبرش تولید می کنیم، ما باید زمانی را صرف نوشتن، ویرایش و بازبینی متن نوشته شده و هم چنین برای تصاویر و نگاره ها کنیم زیرا که این موارد در انتشار خبر در کنار یکدیگر می آیند.

برای جمع بندی مطالب، از آنجایی که رصد ها و تصاویر در راه هستند، انتظار نداشته باشید که داده ها فوراً قابل دسترسی باشند. هم تصاویر پردازش شده و داده های اصلی تقریبا پس از یک هفته بعد از رصد ها منتشر خواهند شد.

پی نوشت مترجم: این مقاله و مقاله ای که در پست شماره ی 51 نوشته شده اند، با نهایت دقت و فوراً ترجمه شده اند. به شما پیشنهاد می کنم که حتماً این دو مقاله و مقاله های ترجمه شده ای که بعداً نوشته می شوند را مطالعه بفرمایید.
اگر احیاناً جایی از این مطلب رو متوجه نشدید و حس کردید که ترجمه مشکل داره، می تونین به منبع این مطلب در سایت تلسکوپ فضایی هابل مراجعه کنید، و البته به من هم اطلاع بدید که اصلاح کنم.. ممنون از توجه شما.

[حسین زارعی]

در ادامه شما تصاویری از دنباله دار آیسان را مشاهده می کنید که در روز 10 اکتبر گرفته شده اند..

مریخ و آیسان.. نام عکاس: Savio Fong



نام عکاس: Alfons Diepvens



نام عکاس: Pete Lawrence



نام عکاس: M.P. Mobberley



نام عکاس: George Dunkley




*قدر دنباله دار آیسان در این تصاویر، حدود 10.5 تخمین زده شده است.

**تصاویر گرفته شده از آیسان توسط تلسکوپ استریو A هنوز در حال پردازش اند. به محض انتشار تصاویر، در اینجا قرار خواهند گرفت.

[حسین زارعی]

تصاویر گرفته شده توسط استریو A از آیسان منتشر شدند




برای دریافت و مشاهده انیمیشن، اینجا را کلیک کنید.


این واقعاً هیجان انگیز است. نه تنها باعث شد تا نام stereo-a به عنوان هفتمین فضاپیمایی که دنباله دار آیسان را رصد کرده است، وارد کتابها شود بلکه رصد و تصویر برداری از آیسان وارد مرحله ی جدیدی نیز شد. از امروز دنباله دار آیسان در میدان دید فضاپیمای استریو a ( و در هفته های بعد نیز استریو b ) تا ماه ژانویه ی 2014 باقی خواهد ماند.

اینجا احتمالاً دومین جایی است که این تصاویر در آن منتشر شده اند. تصاویر استریو a از آیسان برای اولین بار در کمپین رصد دنباله دار آیسان منتشر شده و سپس در اینجا ( فروم آوااستار ) قرار داده شده اند.

داده های این انیمیشن توسط استریو a و از تاریخ 10 اکتبر تا اولین ساعات 11 اکتبر تهیه شده اند.

به هر حال، به طور خلاصه عرض می کنم، دنباله دار آیسان هم اکنون در تصاویر بسیار کوچک است، زیرا فاصله ی این دنباله دار بسیار زیاد بوده و اندازه ی پیکسل های تصویر نیز بزرگ است. با استفاده از ان تصاویر قدر آیسان چیزی در حدود 10 است، یعنی تقریبا همانگونه که ما در زمین تخمین زده ایم. نقاط روشن دیگری که در تصویر مشاهده می کنید، ستارگان هستند.


منبع: کمپین رصد دنباله دار آیسان

[حسین زارعی]

طیف سنجی از دنباله دار آیسان

در ابتدا تصویری از آیسان را در تاریخ 11 اکتبر مشاهده می کنید.



اطلاعات این تصویر:

ابزار رصدی: تلسکوپ سلسترون 11 اینچی ( 28 سانتیمتری ) با نسبت کانونی f/6.7
ابزار عکاسی: دوربین سی سی دی Atik مدل +460EX
محل رصد و عکاسی: فرانسه
حاصل ترکیب شش عکس که هر کدام 400 ثانیه نوردهی شده اند.

قدر تخمینی آیسان در این تصویر: 10.1

طیف دو بعدی از آیسان برای تاریخ 11 اکتبر:



همان گونه که مشاهده می شود، در این طیف نشر بسیار کمی در طول موج 3880 آنگستروم از سیانوژن (CN) ، و نشر نسبتا قوی از مولکول های کربن دو اتمی (C2) وجود دارد.

طیف بازتابشی از آیسان:

ستاره ی مرجع برای این طیف بازتابشی، ستاره ی HD86728 انتخاب شده است که بسیار شبیه خورشید است. به حضور و تکرار نشر ضعیف امواج از مولکول های کربن دو اتمی دقت کنید.






برای مقایسه، طیف امواج مرئی را نیز قرار دادم تا بتوانید طول موج نشر امواج از کربن دو اتمی موجود در دنباله ی غباری ِ آیسان را در طیف امواج مرئی مقایسه کنید و رنگ دنباله دار آیسان را حدس بزنید..

[عباس احمدیان]

دنباله دار آیسون و مریخ
آسمان هونجان
تلسکوپ 115 میلی متر آپوکروماتیک ویکسن
کنون 450 دی
2 دقیقه نوردهی
عکس از عباس احمدیان

[smhm]

دنباله دار آیسون از وداع تا دیدار

هرچند بامداد 29 مهر مقارنه مریخ و آیسون هست و همچنین بامداد 27 آبان مقارنه آیسون و سماک اعزل است، اما هیچکدوم از این مقارنه ها به نظر من شرایط خوبی برای رصد ندارند چون آسمان مهتابی است.
به نظرم بهترین زمان رصد آیسون بامداد 11 آبان هست. در این زمان آیسون با ستاره سیگما-اسد مقارنه دارد همچنین رصد هلال صبحگاهی نیز خالی از لطف نیست.(در برخی کشورهای اروپایی این هلال همراه با اختفاء سماک اعزال نیز هست)

رصد آیسون تا 26 آبان یعنی زمان مقارنه مریخ و سیگما-اسد که همراه با بارش شهابی اسدی نیز هست می تواند ادامه داشته باشد. و این زمان وداع با آیسون است چون بعد از اون با کاهش ارتفاع و ورود به نور سپیده دم صبحگاهی دیگه رصد آیسون عملا امکان پذیر نخواهد بود. (مگر اینکه در اثر یک اتفاق غیر عادی درخشندگی آیسون یکدفعه زیاد بشه!)

دیدار مجدد آیسون پس از حضیض با خورشید در بامداد 18 آذر خواهد بود. یعنی زمان مقارنه مشتری و دلتا-جوزا که اتفاقا همراه با بارش شهابی جوزایی نیز هست. البته در این زمان هنوز آیسون ارتفاع کمی از افق داره و رصد آن مشکله اما به تدریج با ارتفاع گرفتن آن شرایط رصدی بهتری پیدا میکنه. و بالاخره در اوایل دی مقارن با اربعین حسینی(ع) وارد آسمان شامگاهی نیز خواهد شد.

بنابراین از وداع آیسون که بارش اسدی است تا زمان دیدار آن که بارش جوزایی است سعی کنید در این مدت صبورانه و امیدوارانه منتظر بازگشت آیسون باشید و برای سلامتی اون دعا کنید.

[mohsen4465]

دنباله دار آیسون از وداع تا دیدار

هرچند بامداد 29 مهر مقارنه مریخ و آیسون هست و همچنین بامداد 27 آبان مقارنه آیسون و سماک اعزل است، اما هیچکدوم از این مقارنه ها به نظر من شرایط خوبی برای رصد ندارند چون آسمان مهتابی است.
به نظرم بهترین زمان رصد آیسون بامداد 11 آبان هست. در این زمان آیسون با ستاره سیگما-اسد مقارنه دارد همچنین رصد هلال صبحگاهی نیز خالی از لطف نیست.(در برخی کشورهای اروپایی این هلال همراه با اختفاء سماک اعزال نیز هست)

رصد آیسون تا 26 آبان یعنی زمان مقارنه مریخ و سیگما-اسد که همراه با بارش شهابی اسدی نیز هست می تواند ادامه داشته باشد. و این زمان وداع با آیسون است چون بعد از اون با کاهش ارتفاع و ورود به نور سپیده دم صبحگاهی دیگه رصد آیسون عملا امکان پذیر نخواهد بود. (مگر اینکه در اثر یک اتفاق غیر عادی درخشندگی آیسون یکدفعه زیاد بشه!)

دیدار مجدد آیسون پس از حضیض با خورشید در بامداد 18 آذر خواهد بود. یعنی زمان مقارنه مشتری و دلتا-جوزا که اتفاقا همراه با بارش شهابی جوزایی نیز هست. البته در این زمان هنوز آیسون ارتفاع کمی از افق داره و رصد آن مشکله اما به تدریج با ارتفاع گرفتن آن شرایط رصدی بهتری پیدا میکنه. و بالاخره در اوایل دی مقارن با اربعین حسینی(ع) وارد آسمان شامگاهی نیز خواهد شد.

بنابراین از وداع آیسون که بارش اسدی است تا زمان دیدار آن که بارش جوزایی است سعی کنید در این مدت صبورانه و امیدوارانه منتظر بازگشت آیسون باشید و برای سلامتی اون دعا کنید.

چرا وداع؟ ison روز به روز با نزدیکتر شدن به خورشید درخشانتر و پرفروغتر میشه با ابزار رصدی براحتی میشه اونو حتی در گرگ و میش آسمون دید. حتی این احتمال میره که ison تبدیل به یک دنباله‌دار قابل رصد در روز بشه. در بدترین شرایط فقط همون یک هفته‌ای که خیلی خیلی به خورشید نزدیک شده شاید نشه دیدیش.

[rezash]

مقارنه سیاره مریخ,ستاره قلب الاسد و دنباله دار آیسان

تصاویر جدید گرفته شده توسط عکاسان نجومی دنیا که موقعیت این اجرام را نشان میدهد و در رصد این دنباله دار کمک خواهد کرد.

برخی تصاویر ثبت شده بسیار زیبا هستند:

عکاس:Taken by Parks Squyres on October 15, 2013



Taken by John Drummond on October 15, 2013




Taken by Pete Lawrence on October 15, 2013



Taken by Mike Broussard on October 15, 2013