عکاسی از اعماق آسمان

[مهدی ناصری]

درود بر دوستداران آسمان

عکاسی اعماق آسمان معروف به Deep Sky یکی از قسمت های مهم عکاسی نجومی است که زیبایی کهکشان ها، سحابی ها و هر آنچه در ژرفای کیهان قابل عکاسی است را به نمایش می گذارد.

در این تاپیک قصد داریم با کمک هم مطالبی در خصوص اصول و تکنیک های عکاسی دیپ اسکای را به صورت کامل در اختیار علاقه مندان بگذاریم و به سوالات مربوط نیز پاسخ بدهیم.

مطالب قرار هست تمام اطلاعات عکاسی عمق آسمان، از ابزار های لازم و روش های ثبت تا ادیت و سایر مباحث مربوط را در بر بگیرد. امیدوارم با مشارکت دوستان بتوانیم نکات مفیدی را در این خصوص گرد آوری کنیم.

فهرست مطالب این تاپیک:

شیوه نامه
مقدمه
تلسکوپ، لنز؟!
کاربرد تلسکوپ های شکستی در عکاسی نجومی
کاربرد تلسکوپ های آپوکروماتیک در عکاسی نجومی (1)
کاربرد تلسکوپ های آپوکروماتیک در عکاسی نجومی (2)
کاربرد تلسکوپ های بازتابی در عکاسی نجومی
کاربرد تلسکوپ های نیوتنی در عکاسی نجومی (1)
کاربرد تلسکوپ های نیوتنی در عکاسی نجومی (2)
کاربرد تلسکوپ های کاسگرین در عکاسی نجومی
کاربرد تلسکوپ های ریچی کرتین در عکاسی نجومی

کاربرد تلسکوپ‌های گریگورین در عکاسی نجومی
کاربرد تلسکوپ‌های ترکیبی در عکاسی نجومی
کاربرد تلسکوپ‌های اشمیت- کاسگرین در عکاسی نجومی
کاربرد تلسکوپ‌های ماکستوف در عکاسی نجومی
اهمیت استقرار مناسب در عکاسی نجومی
استقرار استوایی (1)
استقرار استوایی (2)
فکوسر

سیستم تصحیح ردیابی
بخش پایانی ابزارها
آماده سازی تجهیزات
ثبت عکس
مقابله با نویز در تصویر
7 نکته‌ی کلیدی در عکاسی دیپ اسکای
پردازش تصاویر نجومی
انباشتن فریم‌ها
پردازش ساده و ابتدایی
5 نکته در مورد پردازش تصاویر عمق آسمان
سخن آخر بخش آموزش تاپیک

[mohsen4465]

خیلی ممنونم بابت پاسخ و توضیحات کاملتون محسن آقا . ببخشید که این بحث حاشیه ای رو دارم کش می دم . اما یک نکته :
در واقع خطای ( ابیراهی ) رنگی دو نوع است . خطای رنگی طولی و خطای رنگی عرضی .
در تلسکوپ های آکروماتیک که دارای خطای رنگی طولی هستند ، می توان با این روش که گفته شد ، تقریباً خطای رنگی را برطرف نمود و به تصویری با کیفیت قابل قبول دست پیدا کرد .
اما در تلسکوپ های کروماتیک که دارای خطای رنگی طولی و خطای رنگی عرضی هستند ، روش مذکور ، فقط بخش طولی را برطرف می کند و همچنان ابیراهی رنگی عرضی ، تأثیر نامطلوب خود را بر تصاویر خواهد گذاشت .
همین موضوع به تنهایی کافی است که به جای خرید یک تلسکوپ کروماتیک به همراه CCD و مجموعه ی فیلترهای RGB ، یک تلسکوپ آکروماتیک یا آپوکروماتیک به همراه یک دوربین DSLR تهیه کنیم و قطعاً نتیجه ی بهتری خواهیم گرفت . در کنار این دلیل ، مواردی که مهدی آقای عزیز هم اشاره کردند قرار می گیرند و صرف نظر کردن از کروماتیک ها را مستحکم تر می نمایند .

فکر کنم موقع روی هم انداختن فریم های رنگی بشه خطای رنگی عرضی رو با Align کردن از بین برد (البته شاید). ضمناً منظور من از کروماتیک کلاً تلسکوپی بود که خطای رنگی داره (همون آکرومات منظورم بود) چون اصلاً فکر نکنم تلسکوپی در این حد افتضاح بشه گیر آورد. بهرحال آپوها واقعاً گران قیمت‌اند (واقعاًها! ). وگرنه همه دوست دارند یک آپو داشته باشن.

[مهدی ناصری]

فکر کنم موقع روی هم انداختن فریم های رنگی بشه خطای رنگی عرضی رو با Align کردن از بین برد (البته شاید). ضمناً منظور من از کروماتیک کلاً تلسکوپی بود که خطای رنگی داره (همون آکرومات منظورم بود) چون اصلاً فکر نکنم تلسکوپی در این حد افتضاح بشه گیر آورد. بهرحال آپوها واقعاً گران قیمت‌اند (واقعاًها! ). وگرنه همه دوست دارند یک آپو داشته باشن.

البته باید این رو هم در نظر داشته باشیم که تلسکوپ محدود به نوع شکسی نیست. میشه به جای خرید یک آکروماتیک با هزینه ای مساوی یک نیوتنی با دهانه ای بزرگ تر تهیه کرد. آپو ها همون طور که خیلی خوب به درد عکاسی نجومی می خورن قیمت هایی شدیدا نجومی هم دارن! مثلا یک تلسکوپ 6 اینچ ویلیام قیمتش برابر با 40 میلیون تومن (بسیار نا قابل) هست!!

[Mostafa Akhondy]

فکر کنم موقع روی هم انداختن فریم های رنگی بشه خطای رنگی عرضی رو با Align کردن از بین برد (البته شاید). ضمناً منظور من از کروماتیک کلاً تلسکوپی بود که خطای رنگی داره (همون آکرومات منظورم بود) چون اصلاً فکر نکنم تلسکوپی در این حد افتضاح بشه گیر آورد. بهرحال آپوها واقعاً گران قیمت‌اند (واقعاًها! ). وگرنه همه دوست دارند یک آپو داشته باشن.

بله محسن آقا ، اگه منظورتون آکروماتیک ها بوده ، همان طور که در پست قبلی گفتم این روش تقریباً خطای رنگی را برطرف می نماید . اما در کروماتیک ها و خطای رنگی عرضی ، اگر کاری که گفتید ، عملی و مؤثر واقع شود ، باز هم یک هاله ی سفید رنگ در اطراف ستاره ها ، به خصوص ستاره های گوشه ی تصویر و خارج از محور اصلی باقی خواهد ماند .

البته باید این رو هم در نظر داشته باشیم که تلسکوپ محدود به نوع شکسی نیست. میشه به جای خرید یک آکروماتیک با هزینه ای مساوی یک نیوتنی با دهانه ای بزرگ تر تهیه کرد. آپو ها همون طور که خیلی خوب به درد عکاسی نجومی می خورن قیمت هایی شدیدا نجومی هم دارن! مثلا یک تلسکوپ 6 اینچ ویلیام قیمتش برابر با 40 میلیون تومن (بسیار نا قابل) هست!!

بله ، حق با شماست . ما هم چون هنوز بحث روی شکستی ها بود و موضوع بازتابی ها و ترکیبی ها مطرح نشده بود ، آن ها را مد نظر قرار ندادیم .
منتظر ارائه ی ادامه ی مباحث مفید شما هستیم .

[مهدی ناصری]

رسیدیم به تلسکوپ های بازتابی؛ در این پست معرفی کلی این تلسکوپ ها و در مطالب بعدی با انواع اون آشنا میشیم...
--------------------------------------------------
پس از اختراع تلسکوپ های شکستی، اخترشناسان با مشکل محدودیت ابعاد تلسکوپ برای ساخت مواجه شدند. ساخت شکستی هایی بدون خطا و در اندازه های بزرگ بسیار مشکل بود، برای مثال هویگنس تلسکوپی ساخت که بر خلاف دهانه کوچکی که داشت 37 متر طول داشت! بدین ترتیب انگیزه استفاده از آینه به جای عدسی به عنوان شیئی در تلسکوپ ها زنده شد. ابتدا با طرح های جیمز گریگوری در سال 1663، و سپس طرح نیوتن در 1668.
تلسکوپ های بازتابی برای رصدگران کهکشان ها، سحابی ها، دنباله دار ها و سایر اجرام کم نور آسمان گزینه بسیار ارزان و خوبی به شمار می روند، زیرا با هزینه منطقی تر در دهانه هایی با گشودگی بالا قابل ساخت هستند؛ در عکاسی نیز خیلی اوقات مناسب اند. ابیراهی رنگی در آنها به طور کل وجود ندارد، اما با انواع دیگر ابیراهی مواجه هستیم که جهت عکاسی نجومی حتما باید برطرف شوند. برای مثال ابیراهی کروی در این تلسکوپ ها وجود دارد که راه اصلی جلوگیری از آن ساختن آینه اصلی تلسکوپ به صورت سهمی است (نه کروی).

اشکال هندسی: خاکستری: دایره / قرمز: بیضی / سبز: هذلولی / آبی: سهموی

خطای دیگری که در تلسکوپ های بازتابی به چشم می خورد، خطای کما یا گیسو نام دارد. این عیب اپتیکی که در عکاسی نجومی شدیدا از ارزش تصاویر می کاهد در تلسکوپ هایی با نسبت کانونی پایین بیشتر مشاهده می گردد. در این خطای اپتیکی، ستاره ها در گوشه های تصویر حالت کشیدگی و عدم فوکوس پیدا می کنند. برای رفع این مشکل راه هایی وجود دارد که در پست های بعدی شرح داده خواهند شد.
ساخت تلسکوپ های بازتابی با نسبت کانونی پایین در مقایسه با شکستی ها ساده تر و رایج تر است که این امر به خصوص در عکاسی نجومی سرعت عکاسی را بسیار بالا برده و به فرد کمک می کند.
این نوع تلسکوپ ها بر خلاف شکستی ها پیش از شروع رصد یا عکاسی باید با محیط هم دما شوند. این هم دمایی بسته به قطر شیئی تلسکوپ زمان می برد، البته استفاده از فن در پشت آینه برخی تلسکوپ ها این زمان را کاهش داده و زمان عکاسی را افزایش می دهد. لازم به ذکر است در صورت عدم هم دمایی اپتیک با محیط تصویر حاصل از تلسکوپ شفافیت خود را از دست می دهد.
در ساختمان تلسکوپ های بازتابی همواره دو آینه به کار می رود: آینه اصلی (اولیه) که به جای عدسی شیئی عمل می کند؛ و آینه ثانویه که نور را به سمت فوکوسر تلسکوپ هدایت می کند (شمای ساختار مکانیکی تلسکوپ به نوع آن وابسته است و در ادامه معرفی خواهد شد).

[mohammad20]

سلام
بحث رو تا اینجا دنبال کردم واقعا عالی پیش میره . علاوه بر عکاسی مطالب دیگه ای هم یاد میگیریم.
من مدتها بود که دنبال شکل دقیق اینه ها بودم میخواستم بدونم شما اطلاعات کامل تری راجع به محاسبات (میزان گودی . زاویه شیب . فاصله کانونی...) این اینه ها رو دارید.
و یا اینکه منابعی رو میتونید در این رابطه معرفی کنین. البته اگه جوابش در این تاپیک مقدور نیست میتونید در تاپیک معرفی و ساخت ابزارهای نجومی_کارگاه مجازی ساخت ابزارهای نجومی.راجع به این موضوع صحبت کنین.
ممنون

[مهدی ناصری]

سلام
بحث رو تا اینجا دنبال کردم واقعا عالی پیش میره . علاوه بر عکاسی مطالب دیگه ای هم یاد میگیریم.
من مدتها بود که دنبال شکل دقیق اینه ها بودم میخواستم بدونم شما اطلاعات کامل تری راجع به محاسبات (میزان گودی . زاویه شیب . فاصله کانونی...) این اینه ها رو دارید.
و یا اینکه منابعی رو میتونید در این رابطه معرفی کنین. البته اگه جوابش در این تاپیک مقدور نیست میتونید در تاپیک معرفی و ساخت ابزارهای نجومی_کارگاه مجازی ساخت ابزارهای نجومی.راجع به این موضوع صحبت کنین.
ممنون

سلام دوست گرامی
خوشحالم از اینکه مطالب از نظر خوانندگان مفید دونسته میشه

من راستش منبع خاصی در این مورد نمی شناسم، اگر سوالات رو تفکیک شده بپرسید حتما دوستانی هستن که بتونن کمک کنن مثلا من در مورد محاسبات آینه ها نکته ای که در شکل اوردم و می تونم بگم خروج از مرکزه که با e نشون داده میشه و برابر هست با فاصله بین دو کانون تقسیم بر قطر اطول (بزرگتر). حاصل این تقسیم در دایره 0، در بیضی بین 0 تا 1 و بالای 1 دیگه شکل ما بسته نیست.
اگر بقیه اطلاعاتی در این زمینه دارن یا منبعی سراغ دارن خوبه که معرفی کنن تا ما هم استفاده کنیم.
------------------------------------------------
پ ن: دوستان توجه داشته باشید این پرسش و پاسخ ها و بحث هایی که بین مطالب پیش میاد اصلا خارج از مباحث نیست و گفته شدنش به افزایش مطالب کمک می کنه (نمونش چنین سوالاتی یا بحث قبلی در رابطه با عکاسی با کرومات ها). پس فکر نکنید در این تاپیک قراره یه نفر مطلب بذاره و بقیه هم تشکر کنن!! اگر سوالی هست یا نکته ای دارید که گفته نشده حتما مطرح کنید.

[mohammad20]

سلام
موقعی که این مطلب رو مینوشتم با خودم میگفتم نکنه اقای ناصری و دوستان بگن سوال بی ربطی رو طرح کردی. از لطفتون ممنون که سوال بی ربط من راجع به این تاپیک رو بی ربط ندونستین :
اما علت مطرح کردن این سوال اینه که من راجع به خم کردن شیشه (در این روش نیاز نیست برای تراش اینه های بزرگتر شیشه با ضخامت بیشتری رو خریداری کرد بلکه با یه شیشه 6میل اینکار انجام میشه) جهت تراش و صرفه جوی در وقت و سبکی اینه اطلاعاتی دارم و با دستگاههاش اشنایی کامل دارم و چون کارم صنعتی هستش براحتی میتونم یکی واسه اینکار بسازم .
من با یکی از دوستام تو مشهد یه شیشه به قطر 100mmرو تو 20 دقیقه برای یه تلسکوپ دست ساز شکستی تراش دادیم. البته با دستگاه.
الان مشکل اصلیم محاسبات تراش این اینه هاست ممنون میشم اگه کسی اطلاعاتی داره راهنماییم کنه

[Mostafa Akhondy]

سلام
موقعی که این مطلب رو مینوشتم با خودم میگفتم نکنه اقای ناصری و دوستان بگن سوال بی ربطی رو طرح کردی. از لطفتون ممنون که سوال بی ربط من راجع به این تاپیک رو بی ربط ندونستین :
اما علت مطرح کردن این سوال اینه که من راجع به خم کردن شیشه (در این روش نیاز نیست برای تراش اینه های بزرگتر شیشه با ضخامت بیشتری رو خریداری کرد بلکه با یه شیشه 6میل اینکار انجام میشه) جهت تراش و صرفه جوی در وقت و سبکی اینه اطلاعاتی دارم و با دستگاههاش اشنایی کامل دارم و چون کارم صنعتی هستش براحتی میتونم یکی واسه اینکار بسازم .
من با یکی از دوستام تو مشهد یه شیشه به قطر 100mmرو تو 20 دقیقه برای یه تلسکوپ دست ساز شکستی تراش دادیم. البته با دستگاه.
الان مشکل اصلیم محاسبات تراش این اینه هاست ممنون میشم اگه کسی اطلاعاتی داره راهنماییم کنه

خیلی خوبه که این گونه مسائل و اشکال ها که شاید از مدت ها در ذهن ما بوده در این تاپیک مطرح بشوند . از تأیید آقای ناصری هم ممنونیم .
محمد آقا ، مطالبی که نوشتید خیلی ما رو مشتاق کرد . اگر ممکن است ، کمی بیشتر راجع به این شیوه برای تهیه ی عدسی و آینه ی تلسکوپ از شیشه های مسطح توضیح دهید .
اگر هم بحث مفصلی دارد و از قبل روی این موضوع کار کرده اید ، در صورت تمایل ، این تجربیات ، روش ها و دانسته ها را در تاپیک های مربوط و یا یک تاپیک جدید ثبت کنید تا ما و سایر دوستان نیز از آن ها بهره مند شویم .
ساخت عدسی شیئی تلسکوپ شکستی در مدت 20 دقیقه !

[پیمان اکبرنیا]

محمد آقا خیلی خوبه که شما میتونید با دستگاه سطح عدسی یا آینه را تراش بدهید اگر واقعا شروع به این کار کنید و موفق بشید خیلی خوشحال خواهم شد من میتونم معادله تراش آینه را به شما بدهم که طبق آن آینه بسازید فقط بی زحمت بیایید این بحث را در تاپیک معرفی و ساخت ابزارهای نجومی_کارگاه مجازی ساخت ابزارهای نجومی، ادامه دهیم که اینجا طبق روال خودش پیش بره

[mohammad20]

من پست قبلیم رو چون میخواستم برم جایی با عجله نوشتم و یادم رفت که بگم اون عدسی که ما تراشیدیم فاصله کانونیش 500mm بود که ما اونو به 1000mm تغییر دادیم و یک طرف عدسی تراش خورد.اگه دو طرف شیشه تخت با گرد 100mmرو تراش بدیم و اون رو به فاصله کانونی 1000mm برسونیم حدود یک ساعت تا یک ساعتو نیم زمان میبره .
من حدود یک هفته دیگه تو تایپیکی که اقا پیمان گفتن این موضوع رو پیگری میکنم خوشحال میشم اقا پیمان و بقیه دوستان تو این موضوع مشارکت کنن.