پرسش و پاسخ علوم سیاره‌ای

[Tahereh Ramezani]

سلام

اینجا محلی است برای طرح پرسش درباره علوم سیاره‌ای یعنی کلیه مسائل مربوط به سیارات، خورشید، ماه و سایر اجزای منظومه شمسی ...

سؤال اول:

چرا سیارات منظومه شمسی ( به جزء زهره و اورانوس ) پاد ساعتگرد می چرخند ؟

در جایی شنیده ام که کل کیهان پادساعتگرد می چرخد ، آیا صحت دارد ؟ اگر درست است دلیلش چیست ؟

[hadi soleimani]

دوست عزیز میشه بگی چه اتفاقی میفته؟من تابحال مطلبی راجبه این موضوع نشنیده بودم.

[آسمون]

کسی نبود این سوالو جوب بده ؟
این الگو در اقیانوس ها هم بوجود میاد

تنها چیزی که من میدونم اینه که به خاطر میدان مغناطیسی زمینه که وقتی زیر یک تشت پر از آب رو سوراخ کنیم آب با چرخش به سمت خاصی (که درست یادم نیست از کدوم سمت)از تشت خارج میشه و همچنین اگر این اتفاق در نیمکره جنوبی بیفته حرکت آب برعکس میشه....این چیزیه که من یادم میاد شاید هم مربوط به این مورد نباشه ....اگر اشتباهه که اساتید محترم درستش رو بگن.

[Ehsan]

کسی نبود این سوالو جوب بده ؟
این الگو در اقیانوس ها هم بوجود میاد

تنها چیزی که من میدونم اینه که به خاطر میدان مغناطیسی زمینه که وقتی زیر یک تشت پر از آب رو سوراخ کنیم آب با چرخش به سمت خاصی (که درست یادم نیست از کدوم سمت)از تشت خارج میشه و همچنین اگر این اتفاق در نیمکره جنوبی بیفته حرکت آب برعکس میشه....این چیزیه که من یادم میاد شاید هم مربوط به این مورد نباشه ....اگر اشتباهه که اساتید محترم درستش رو بگن.

البته میدان ِ مغناطیسی هم می تونه موثر باشه ولی چون به اقیانوس ها هم اشاره شد فکر می کنم منظور ِ این دوستمون نیروی ِ کوریولیس باشه! حالا این نیرو چیه؟! بگذارید سوالتون رو با سوال جواب بدم!!! اگر روی یک دیسک ِ چرخان باشید و با فرض ِ این که تشتی روی دستتون دارید بعد اون رو از بغل سوراخ کنید از دید ِ شما ( و نه از دید ِ کسی که بیرون ِ دیسک ِ چرخان وایساده) این آب چه جوری از بغل ِ تشت بیرون میاد؟! بالطبع خواهید دید که باریکه ی آب چرخان بیرون میاد!

البته اگر این کار رو در قطب ِ شمال انجام بدید چون سرعت ِ چرخش ِ زمین کمه این اثر رو خوب نخواهید دید! بهتره بدونید که این اثر علاوه بر چرخه های اقیانوسی در ساخت ِ صنایع ِ دفاعی هم تاثیر داده میشه! البته اسم ِ نیرو گذاشتن رو این اثر خیلی درست نیست چون واقعا یک نیرو نیست اما به هر حال شبیه ِ اون عمل می کنه!

[space]

تنها چیزی که من میدونم اینه که به خاطر میدان مغناطیسی زمینه که وقتی زیر یک تشت پر از آب رو سوراخ کنیم آب با چرخش به سمت خاصی (که درست یادم نیست از کدوم سمت)از تشت خارج میشه و همچنین اگر این اتفاق در نیمکره جنوبی بیفته حرکت آب برعکس میشه....این چیزیه که من یادم میاد شاید هم مربوط به این مورد نباشه ....اگر اشتباهه که اساتید محترم درستش رو بگن.

مرسی منظورم همین بود به این تصویر دقت کنید این شبیه همان اتفاقی است که در تشت می افتد

چرا در این شکل جریان راست بالای تصویر بصورت راست گرد(غرب به شرق) بسمت استوا میاد در حالی که شاید به نظر میاد اگر بسمت غرب بچرخد منطقی تر است؟


راهنمایی بیشتر: از صفحه 137 تا 140 کتاب نجوم دینامیکی

[space]

مرسی منظورم همین بود به این تصویر دقت کنید این شبیه همان اتفاقی است که در تشت می افتد

چرا در این شکل جریان راست بالای تصویر بصورت راست گرد(غرب به شرق) بسمت استوا میاد در حالی که شاید به نظر میاد اگر بسمت غرب بچرخد منطقی تر است؟

راهنمایی بیشتر: از صفحه 137 تا 140 کتاب نجوم دینامیکی

خب جواب این سوالو خودم میدم
ببینید شما فرض کنید در قطاری باسرعت 20 در حرکت هستید و گلوله ای در دست دارید در کنار شما قطار دیگری باسرعت 19 متر برثانیه هم جهت با شما در حرکت است
اگر گلوله ای که در دست دارید را بر روی قطار کناری بگذارید ناظری که در قطار کناری قرار دارد احساس میکند که گلوله با سرعت 1 به جلو حرکت میکند
حال به کره ی زمین باز میگردیم
همان طور که در فیزیک پیش دانشگاهی خوانده ایم(می خوانیم) سرعت زاویه ای با شعاع نسبت مستقیم دارد یعنی هرچه شعاع گردش بیشتر سرعت زاویه ای بیشتر میشور( سنگی که با قلاب سنگی با طول 10 سانتی پرتاب میشود برد بیشتری دارد یا سنگی که با قلابسنگ یک متری؟)
یعنی سرعت جسمی که در 30 درجه شمالی قرار دارد از کسی که در 70 درجه شمالی قرار دارد بیشتر است
حال به اقیانوس های کره ی زمین بینیشید


سرعت آبی که در نقطه Aقرار دارد بیشتری از آبی است که در نقطه Bمی باشد
پس وقتی آب از قسمت A به B میرود سرعتی بیشتر از آبهای موجود در آن نقطه دارد و به جلو حرکت میکند
و به همین شکل وقی آب ها از شمال به استوا حرکت می کنند عقب تر افتاد و در نتیجه یک حرکت
ساعت گرد ایجاد می کند
و برعکس برای نیمکره جنوب نیز اتفاق می افتد و همیشه حرکت پاد ساعتگرد خواهد داشت
این اتفاق دلیلی محکم بر چرخش کره زمین است
اگر سینک ظرف شویی یا تشت را پر کرده و دریچه ان را به آرامی باز کنید خواهید دید آب بصورت ساعتگرد به فاضلاب می رود(نیمکره شمالی)
این اثر را اثر کوریولیس گویند(با تشکر از ٍEhsan)
حتی در ظرف شویی های نوین نیز از این اثر استفاده میشود و آب را بصورت ساعتگرد هدایت میکند

[Tara]

یه نفر میگفت که در یکی از سیاره ها الماس میباره میخواستم ببینم صحت داره یا نه؟

[space]

بله
البته جنسش از الماسه

[Tara]

کدوم سیاره؟میشه کاملتر توضیح بدید.

[Negar Najafi]

با اجازه ی جناب space
بر اساس مقاله ی شماره ی آخر ماهنامه نجوم گفته شده که یک تپ اختر که قطری در حدود 20 کیلومتر داره و جرمش 6/1 برابر خورشیده، در فاصله ی 4 هزار سال نوری و در کهکشان راه شیری قرار داره در صورت فلکی مار؛ یعنی فاصلش چیزی در حدود یک هشتم فاصله ی زمین تا مرکز شیریه و یک جرم که قبل ها ستاره بوده (!) و بیشتر جرمش رو به تپ اخترش داده تبدیل به سیاره شده به دور اون در حال چرخشه. بر اساس چگالی این سیاره متوجه شدن که بیشتر عنصر های اون از کربن و اکسیژن باشه پس در نتیجه جنسی بلوری و شبیه الماس داره و تپ اخترش در هر دقیقه بیشتر از 10 هزار بار دوره خودش میچرخه (!!)، اسمه علمی تپ اختر هم PSR J1438-1719 هستش.

[Tara]

خب اینکه دلیل وجود الماس نمیشه چون الماس کربن خالصه گرافیت هم کربن خالصه تنها فرقشون نحوه چیدمان اتمهاست ممکنه بجای الماس گرافیت باشه