سحابی ها

[Ehsan]

اگر در یک شب ِ رصدی شرکت کرده باشید قطعا کلمه ی ِ «سحابی» به گوشتان خورده، در بین ِ تصاویر ِ نجومی هم سحابی ها جز ِ پر طرفدار ترین تصاویر هستند و همیشه زیبایی مسحور کننده دارند.

اما براستی سحابی ها چیستند؟ از چه چیز تشکیل شده اند؟ چرا این همه گوناگونی ِ رنگ دارند؟
موضوع ِ این تاپیک بررسی ِ سحابی هاست

[Ehsan]

نه بهیچ وجه امکان نداره باد ستارگان صرفاً از بار مثبت باشه چون در غیر اینصورت ستاره منظومه ما مدت ها پیش در اثر بار منفی عظیمی که درش باقی مونده بود متلاشی میشد. باد ستاره ای بنظر من مخلوطی از الکترون ها و هسته های اتمی و سایر ذراته. ذرات و گازهای موجود در سحابی ها بسته به جنسشون هر کدوم بار خاصی رو جذب میکنن. و بنابراین بشدت باردار میشن و میتونن تخلیه الکتریکی انجام بدن. البته همونطور که گفتید این قضیه تخلیه الکتریکی زیاد مهم نیست. منم صرفاً جهت تصور سازی ذهنی صحیح تر از سحابی ها اینو عنوان کرده بودم. در مورد بند اول هم که گفتید ممکن اصلاً ستاره ای نباشه بنظر من حتی خود ستاره ها هم برای تشکیل شدن نیازمند توده شدن ذرات درشت مثل سنگ ها و یخ ها هستن دلیل این حرفهم هم اینه که آئروسل متراکم نمیشه مگه تحت فشار جاذبه زیاد که اونهم چون سحابی ها خیلی پراکنده و کم چگال هستن (پراکندگی در حد چندین سال نوری) بنابراین نیروی جاذبه اونها نمیتونه در یک نقطه خاص اونقدر قوی بشه که تراکم رو آغاز کنه. بنظر من حتماً باید اول آئروسل به توده ای از ذرات درشت تر تبدیل بشه تا بعد بتونه متراکم بشه. در مرحله بعد این سیاره کوچیک تازه متولد شده با جذب گاز هیدروژن و هلیم اول تبدیل به یک غول گازی و سپس تبدیل به یک کوتوله قهوه ای و بعد با شروع ناگهانی واکنش زنجیره ای جوش هسته ای، مثل یک انفجار اتمی سحابی رو کنار میزنه و اینطوری ستاره مرکزی متولد میشه. فکر کنم در این مرحله در اثر انبساط ناگهانی ستاره در حال انقباض موج ضربتی عظیمی ایجاد بشه که حتی قسمتی از پوسته خود ستاره رو هم به فضا پرتاب کنه.

راس میگید اصلا حواسم نبود باد ِ ستاره ای به طور ِ خالص باید بدون ِ بار باشه! اما اوضاع بدتر شد، درسته که بر اساس ِ جنس ِ مواد هر کدوم بار ِ خاصی رو جذب می کنند اما بعد از این که مقدار ِ کمی باردار شدند، سریعا بار ِ مخالف رو جذب می کنند و بارشون از بین میره. پس باید به دنبال ِ یک پدیده ی ِ دیگه بود، فکر کنم مستقل از باد ِ ستاره ای میشه پیدا کرد که چه طور نیروهای ِ الکترواستاتیکی می تونن باعث ِ ایجاد ِ ناههمگنی در سحابی بشه که اون هم نهایتا به تشکیل ِ اجرام ِ کوچکی مثل ِ سیارات بی انجامه. (یادمه در اثر ِ تماس و به هم خوردن ِ ذرات ِ غبار این اتفاق می افته، وقت کنم یه سری به ویکی می زنم ببینم کی به کیه!)

حالا یه تا نکته ای هست:
در مورد ِ شروع ِ انقباض ِ ستاره قضیه ای در اخترفیزیک وجود داره به اسم ِ جینز که می گه کی یک ابر بر اساس ِ گرانش شروع به انقابض می کنه. در واقع اون فرایند ِ الکترواستاتیکی برای ِ تشکیل ِ سیارات در ابرها توجیه کننده است نه برای ِ ستاره ی ِ مرکزی. ستاره ها بر اساس ِ گرانش شروع به انقباض می کنن، در غیر ِ این صورت این سوال پیش میاد که اولین ستاره ها چه طور شکل گرفتند در حالی که هیچ عنصری غیر از هیدروژن و هلیوم در ابتدای ِ عالم وجود نداشته. مشاهدات هم تایید می کنه که قضیه ی ِجینز کاراست، (به درسنامه ی ِجدید ، سامانه های ِ ستاره ای ، یه سری بزنید)

یکی از کاندیداها برای ِ شروع ِ انقباض ِ سحابی های ِ تاریک، انفجار ِ ابرنواختری هستش. کاندیداهای ِ دیگه همون هسته های ِ اولیه شبیه ِ سیارات اند که البته چنین ستاره هایی از لحاظ ِ فلزی بسیار غنی هستند. یکی دیگه از کاندیداها انفجار های ِ ستاره های ِ تازه متولد شده است. حد ِ جینز هم یه کاندیدای ِ دیگه است.

پس احتمالا پایان ِ عمر ِ سحابی های ِ تاریک با تشکیل ِ ستاره ها پایان می پذیره. ستاره هایی غنی از فلز.

[mohsen4465]

راس میگید اصلا حواسم نبود باد ِ ستاره ای به طور ِ خالص باید بدون ِ بار باشه! اما اوضاع بدتر شد، درسته که بر اساس ِ جنس ِ مواد هر کدوم بار ِ خاصی رو جذب می کنند اما بعد از این که مقدار ِ کمی باردار شدند، سریعا بار ِ مخالف رو جذب می کنند و بارشون از بین میره. پس باید به دنبال ِ یک پدیده ی ِ دیگه بود، فکر کنم مستقل از باد ِ ستاره ای میشه پیدا کرد که چه طور نیروهای ِ الکترواستاتیکی می تونن باعث ِ ایجاد ِ ناههمگنی در سحابی بشه که اون هم نهایتا به تشکیل ِ اجرام ِ کوچکی مثل ِ سیارات بی انجامه. (یادمه در اثر ِ تماس و به هم خوردن ِ ذرات ِ غبار این اتفاق می افته، وقت کنم یه سری به ویکی می زنم ببینم کی به کیه!)

حالا یه تا نکته ای هست:
در مورد ِ شروع ِ انقباض ِ ستاره قضیه ای در اخترفیزیک وجود داره به اسم ِ جینز که می گه کی یک ابر بر اساس ِ گرانش شروع به انقابض می کنه. در واقع اون فرایند ِ الکترواستاتیکی برای ِ تشکیل ِ سیارات در ابرها توجیه کننده است نه برای ِ ستاره ی ِ مرکزی. ستاره ها بر اساس ِ گرانش شروع به انقباض می کنن، در غیر ِ این صورت این سوال پیش میاد که اولین ستاره ها چه طور شکل گرفتند در حالی که هیچ عنصری غیر از هیدروژن و هلیوم در ابتدای ِ عالم وجود نداشته. مشاهدات هم تایید می کنه که قضیه ی ِجینز کاراست، (به درسنامه ی ِجدید ، سامانه های ِ ستاره ای ، یه سری بزنید)

یکی از کاندیداها برای ِ شروع ِ انقباض ِ سحابی های ِ تاریک، انفجار ِ ابرنواختری هستش. کاندیداهای ِ دیگه همون هسته های ِ اولیه شبیه ِ سیارات اند که البته چنین ستاره هایی از لحاظ ِ فلزی بسیار غنی هستند. یکی دیگه از کاندیداها انفجار های ِ ستاره های ِ تازه متولد شده است. حد ِ جینز هم یه کاندیدای ِ دیگه است.

پس احتمالا پایان ِ عمر ِ سحابی های ِ تاریک با تشکیل ِ ستاره ها پایان می پذیره. ستاره هایی غنی از فلز.

در باره قضیه جینز مطالعه کردم خیلی جالب بود. در این مورد چیزی نمیدونستم. اما تراکم گاز توسط نیروی جاذبه بنظر من یکم زمانبره به این خاطر که با فشرده شدن گاز دمای گاز دوباره بالا میره و در نتیجه نیروهای منبسط کننده گاز دوباره تقویت میشن. بنابراین باید صبر کنیم تا گاز دوباره سرد بشه. این نوع تراکم مخصوصاً برای هیدروژن باز هم سختتره چون که با داشتن فقط یک پروتون جاذبه بسیار کمی ایجاد میکنه در حالی که از قوانین مشابهی برای یک گاز پیروی میکنه. اما روش سریعتری هم برای تراکم هست و اون اینکه نوع متراکم تری از ماده پراکنده شده در گاز رو تصور کنیم (مایع و یا جامد) تا با ایجاد جاذبه کافی بتونه مقاومت گاز در برابر انقباض رو مهار کنه. این ماده میتونه همون آئروسل باشه که جاذبه بیشتری نسبت به گاز خالص داره و در نتیجه طبق نظریه جینز میتونه سریعتر ستاره رو تشکیل بده. حتی پس از فشرده شدن کافی خود این آئروسل هم در مرکز گاز که فشار بالاتره متراکم شده و اولین هسته مایع و یا جامد رو بوجود میاره که این خودش باز هم روند تراکم رو سرعت میده. نتیجه اینکه یک آئروسل طبق نظریه جینز اگه به اندازه کافی بزرگ باشه میتونه یک تراکم متوقف نشدنی رو تا لحظه تشکیل ستاره پیش ببره.

اما در مورد بیگ بنگ؛ باز هم در اینجا همین آئروسل باید نقش آفرین باشه. درسته که هیدروژن و هلیم عناصر اصلی متولد شده پس از بیگ بنگ بودن اما تنها عناصر خلق شده نبودن. انفجار بیگ بنگ بجز هیدروژن و هلیم دو عنصر دیگه یعنی لیتیم و بریلیم رو هم خلق کرد. هر چند که مقدارشون کم بوده اما بنظر من انقدر بوده تا باعث انقباض طی نظریه جینز بشه. لیتیم و بریلیم هر دو فلز هستند و نسبت به هیدروژن و هلیم در دماهای بسیار بالاتری میتونن تغییر فاز بدن و آئروسل رو شکل بدن. البته احتمال برخورد دو تا اتم لیتیم با هم خیلی کم بوده ولی لیتیم میتونه با یک اتم هیدروژن وارد واکنش شیمیایی بشه و هیدرید لیتیم رو بوجود بیاره. این یک ترکیب یونیه، یک نمک، و دمای ذوبی باز هم بالاتر از خود لیتیم داره (669 درجه سلسیوس زیر اتمسفر زمین). بنابراین کاندید بسیار خوبی برای تشکیل آئروسله. ذرات آئروسل بنظر من بدون نیاز به تراکم گاز میتونن مستقلاً متراکم بشن. در نتیجه دما زیاد افزایش پیدا نمیکنه و تراکم میتونه تا حد خیلی بیشتری ادامه پیدا کنه. جاذبه این کره آئروسلی ذرات دیگه رو بسمت خودش میکشه تا اینکه انقدر جاذبه زیاد میشه که ذرات آئروسل با هم ترکیب میشن. البته فکر کنم باردار شدن ذرات در اثر بادهای درون سحابی به تراکم کمک کنه.

[Ehsan]

تراکم ِ گاز با گرانش نوعا چند میلیون سال طول می کشه که خیلی دور از انتظار نیست.
ــــــــــ
جناب ِ محسن4465 می تویند توضیح بدید این آیرو سل دقیقا چیه؟!؟
ـــــــــ
البته میزان ِ لیتیمی که خلق شده بود بسیار کم بوده که بتونه ترکیب های ِ مولکولی بسازه. ساختن ِ ترکیب های ِ مولکولی نیاز به دمای ِ پایین داره که در روز های ِ ابتدایی خیلی در دسترس نبوده. برلیم هم فقط هسته های ِ نا پایدارش تولید شده که کمی بعد از بین رفته (برلیم هفت تولید شده، تنها ایزوتوپ ِ پایدار ِ برلیم 9 هستش، نیمه عمر ِ هفت، حدودا دو ماهه، این زمان بسیار کمه)

ـــــــــــ

من یه سری به ویکی پدیا زدم، گویا ملت اصلا اعتقادی به هسته های ِ شروع ِ انقباض ندارن کلا معتقد اند که گرانش باعث می شه ابر شروع کنه به انقباض بعد هم به خاطر ِ همون فرایندی که در درسنامه شرح داده شد تکه تکه میشه و باقی ِ قضایا.

منم به نظرم نمی رسه فرایند ِ اضافی لازم باشه تا توجیه کنه که چرا باید انقباض شروع بشه. گرانش کافیه. گاهی چیزایی مثل ِ انفجار ِ یک ابر نو اختر یا چیزی شبیه ِ این موجب ِ یک اختلال و تسریع ِ انقباض میشه اما در کل گرانش کافیه.

یک ستاره جوان:


ــــــ
ببخشید دیر به دیر سر میزنم، به شدت سرم شلوغه.

[mohsen4465]

با در نظر گرفتن گاز خالص هیدروژن و هلیم اونوقت ما به حجم بسیار عظیمی از گاز احتیاج داریم چون وزن مولکولی هیدروژن فقط 2 و هلیم کمی بیشتر و 4ه. خلق نیروی گرانش کافی با چنین اتمها و مولکولهایی به حجم زیادی از گاز احتیاج داره. از طرف دیگه یک گاز در حال انقباض در مراحل پایانی دیسک تشکیل میده که بدور مرکز خودش گردش میکنه. حالا چون ابعاد توده گازی که ما باهاش کارمون رو شروع کردیم خیلی زیاد و عظیم بوده (بدلیل سبکی گازها) بنابراین سرعت گردش این دیسک در مراحل پایانی انقباض بحدی بالا میره که بنظرم روند تراکم رو متوقف میکنه. بنابراین بنظر من گاز خالص به این راحتی ها متراکم نمیشه. البته نه اینکه اصلاً ممکن نباشه ولی روندی بسیار کند داره. بنابراین قبل از اینکه این روند کند بخواد عملی بشه روش های دیگه وارد عمل میشن و دیسک چرخان با سرعت گردش کمتری رو تشکیل میدن. آئروسل جاذبه بمراتب بیشتری داره و همچنین از یک نیروی جاذبه ثانوی هم استفاده میکنه که بعید میدونم در گاز خالص ایجاد بشه و اون نیروی جاذبه الکتروستاتیکیه که بین ذرات آئروسل میتونه ایجاد بشه. در کل من نظرم اینه که تراکم گاز با کمک ذرات جامد یا مایع انجام شده. وگرنه خود گاز بسیار پراکنده ست بخصوص هیدروژن که جرم و در نتیجه جاذبه بسیار کمی داره. حتی در نظریه جینز هم عنوان شده ابر که در واقع همون آئروسله در حالی که میتونست از واژه گاز استفاده کنه.

البته کاندیدای دیگری هم بعنوان کمک کننده گرانشی تراکم وجود داره و اون ماده تاریکه!

[Ehsan]

با در نظر گرفتن گاز خالص هیدروژن و هلیم اونوقت ما به حجم بسیار عظیمی از گاز احتیاج داریم چون وزن مولکولی هیدروژن فقط 2 و هلیم کمی بیشتر و 4ه. خلق نیروی گرانش کافی با چنین اتمها و مولکولهایی به حجم زیادی از گاز احتیاج داره. از طرف دیگه یک گاز در حال انقباض در مراحل پایانی دیسک تشکیل میده که بدور مرکز خودش گردش میکنه. حالا چون ابعاد توده گازی که ما باهاش کارمون رو شروع کردیم خیلی زیاد و عظیم بوده ......

خوب این حجم ِ عظیم وجود داشته و داره، ابعاد ِ سحابی ها از مرتبه ی ِ چند سال ِ نوری هستش، اگر فرض کنیم چگالیشون از مرتبه ی ِ چند صد ذره بر سانتی متر ِ مکعب باشه (یک چگالی ِ نوعی ِ منطقی) جرمی که به دست میاد برای ِ این سحابی چند ده جرم ِ خورشیده. این جرم به اندازه ی ِ کافی نزدیک ِ جرم ِ جینز هست که انقباض شروع بشه مدت زمانی هم که طول میکشه تا منقبض بشه از چند میلیون ساله که در مقیاسهای ِ اخترفیزیکی به اندازه ی ِ کافی زمان ِ کوتاهیه.

درثانی در روزهای ِ اولیه ابرها تکانه ی ِ زاویه ای ِ قابل ِ توجه ای نداشتند که بخواد جلوی ِ تراکم رو بگیره. ببینید، وقتی شما دارید می گید به نظرم فلان چیز ضعیفه و توانایی ِ فلان کار رو نداره، وقتی حرفتون معتبره که محاسباتی رو ضمنش بیارید، یه کمی رجوع به محاسبات به ما می گه که چه قدر زمان لازمه برای ِ انقباض، با چند محاسبه ی ِ سر انگشتی مرتبه ی ِ زمانی چند میلیون سال در میاد که خیلی دور از ذهن نیست و زمان ِ منطقی هستش، پس گرانش واقعا ضعیف هم نیست، من نمی دونم چرا شما اصرار دارید این زمان زیاده! به جون ِ بچه ام (!) زیاد نیست

از این گذشته آخرین باری که رابطه ی ِ حد ِ جرم ِ جینز رو اثبات کردم یادم نمیاد توش حرفی از آیروسل یا چیزی شبیه به این بوده باشه، همیشه فرض میشه موجود ِ ما یک گازه.

حالا می تونید توضیح بدید این آیروسل چیه که این قدر بهش علاقه دارید؟

[mohsen4465]

من نمی دونم چرا شما اصرار دارید این زمان زیاده! به جون ِ بچه ام (!) زیاد نیست

از این گذشته آخرین باری که رابطه ی ِ حد ِ جرم ِ جینز رو اثبات کردم یادم نمیاد توش حرفی از آیروسل یا چیزی شبیه به این بوده باشه، همیشه فرض میشه موجود ِ ما یک گازه.

حالا می تونید توضیح بدید این آیروسل چیه که این قدر بهش علاقه دارید؟

نه، نه اینکه زمان زیادی باشه اما مطمئناً هر چقدر زمان برای تراکم گاز خالص نیاز باشه، یک آئروسل زمان کمتری نیاز داره چون ذرات اون متراکم تر هستن و جاذبه بیشتری رو در کره کوچکتری ایجاد میکنن. ضمناً آئروسل که چیز زیاد ناآشنایی نیست که، شیمی تون ضعیفه ها . آئروسل همون مخلوط ناهمگن جامد در گاز و یا مایع در گازه. یکجور سوسپانسیون گازیه. مثل همین ابرهای اتمسفر کره زمین، بخار لوله کتری، دود و اسپری و ... . سحابی ها هم یکجور آئروسل هستن دیگه که البته ممکنه ذرات درشت تر و حتی سنگ های آسمانی عظیم الجثه هم در خودشون داشته باشن. حالا آقا احسان پیشنهاد میکنم همون بحث طیف سحابی ها رو ادامه بدیم آخه فکر کنم کلاً تاپیک رو یه تنه از مسیر واقعیش منحرف کردم () و یواش یواش داریم وارد شاخه تئوری بیگ بنگ و شکل گیری ستارگان و کهکشان ها میشیم.

[Ehsan]

خیلی خوب، حالا یه جمع بندی:

1.سحابی های ِ تاریک از گرد و غبار و گاز تشکیل شدند و به خاطر ِ همین گرد و غبار به شدت نور رو جذب می کنند و تاریک هستند (گاز نور رو کامل جذب یا پخش نمی کنه فقط بخشی از اون رو. این خاصیت فقط مربوط به گرد و غباره)

2.سحابی های ِ تاریک باقی مونده های ِستارههای ِ قدیمی هم هستند که یه جا جمع شدند چون جنس ِ گرد و غبار به ما میگه که عناصر ِ سنگین داره.

3.احتمالا سحابی های ِ تاریک بعدها تبدیل ستاره ها یا منظومه های ِ سیاره دار بشن و به همین خاطر پتانسیل ِ حیات رو دارند. (یحتمل سحابی اولیه ی ِ منظومه ی ِ شمسی، سحابی ِ تاریک بوده )

اضافه بندی:

سحابی های ِ تاریک اگر جرم ِ کم یا دمای ِزیاد (یا هردو )داشته باشند تو فضا پخش خواهند شد و از بین خواهند رفت!

اینم یه سحابی ِ تاریک ِ معروف که داغ ِ دیدنش هنوز به دلمه (البتـــــه سحابی تاریکو نمی بینن! دور و برشو می بینن می فهمن! )


ــــــــــــ
گرد و غبار دقیقا یعنی یه چی شبیه ِ همین خاک ِ خودمون چیز ی عجیب و غریبی نیست!
ــــــــــــ
سوالی هست در خدمتم
ـــــــــ
حالا سراغ ِ نوع ِ بعدی بریم که پسرخاله ی ِ همین سحابی های ِ تاریک اند! (حالا بعدا دقیقا می فهمید چرا پسرخاله):

سحابی های ِ بازتابی!

خوب از این جا می تونیم وارد ِ بحث های ِ طیفی هم بشیم چون دیگه میشه اینا رو دید و رصد کرد



دوستان منتظریم، بسم الله

تحقیق کنید چکیده بگذارید.

[sara shahabi]

نصف شب از سحابی ها نوشتن هم در نوع خودش جالبه

خوب ... همون طور که از اسم سحابی های بازتابی معلوم هست نورشون متعلق به خودشون نیست و در واقع نور ستاره (ها) ی نزدیک خودش رو بازتاب می کنه. البته در این نوع سحابی، انرژی ستاره مذکور، اون قدری نیست (و سردتر هست) که اتمهای سحابی یونیزه بشن و فقط پراکنده میشن. و همون طور که میدونید نور آبی بیشتر پراکنده میشه و به خاطر همین این سحابی ها بیشتر به رنگ آبی دیده میشوند. و البته به علت بازتاب نور ستاره، طیف این سحابی ها بسیار شبیه به طیف ستاره است. بیشترین عامل این پراکنده شدن، اتم های کربن و یا عناصری مانند آهن و نیکل هست. که آهن و نیکل باعث میشوند که این نور ِپراکنده شده، پولاریزه و قطبی شود. البته بیشتر اوقات سحابی بازتابی و نشری کنار هم دیده می شوند.

بهترین و آشناترین مثال این سحابی، شاید خوشه پروین و مخصوصا هاله آبی دور مروپ باشه
اما سحابی سه تکه خدایی آخر سحابیه انواع سحابی ها رو در خودش داره و قسمت آبی رنگ هم سحابی بازتابی هست:

منبع: http://en.wikipedia.org/wiki/Reflection_nebula

[Ehsan]

نصف شب از سحابی ها نوشتن هم در نوع خودش جالبه

خوب ... همون طور که از اسم سحابی های بازتابی معلوم هست نورشون متعلق به خودشون نیست و در واقع نور ستاره (ها) ی نزدیک خودش رو بازتاب می کنه. البته در این نوع سحابی، انرژی ستاره مذکور، اون قدری نیست (و سردتر هست) که اتمهای سحابی یونیزه بشن و فقط پراکنده میشن. و همون طور که میدونید نور آبی بیشتر پراکنده میشه و به خاطر همین این سحابی ها بیشتر به رنگ آبی دیده میشوند. و البته به علت بازتاب نور ستاره، طیف این سحابی ها بسیار شبیه به طیف ستاره است. بیشترین عامل این پراکنده شدن، اتم های کربن و یا عناصری مانند آهن و نیکل هست. که آهن و نیکل باعث میشوند که این نور ِپراکنده شده، پولاریزه و قطبی شود. البته بیشتر اوقات سحابی بازتابی و نشری کنار هم دیده می شوند.

بهترین و آشناترین مثال این سحابی، شاید خوشه پروین و مخصوصا هاله آبی دور مروپ باشه
اما سحابی سه تکه خدایی آخر سحابیه انواع سحابی ها رو در خودش داره و قسمت آبی رنگ هم سحابی بازتابی هست:

منبع: http://en.wikipedia.org/wiki/Reflection_nebula

ااااااااااااا

راست می گید اصلا دقت نکرده بودم اغلب ِ سحابی های ِ بازتابی آبی رنگ هستند!! چه جالب؟!!

درسته دیگه، جو ِ زمین هم به همین خاطر توی ِ روز آبی دیده میشه، ما هر روز زیر ِ سحابی ِ بازتابی راه میریم!

حالا سوال اینه که چرا نور های ِ آبی پراکنده میشن؟ اصلا چه دلیلی داره که سحابی های ِ باتابی نور رو پراکنده کنند، نه جذبش کنند و نه از خودشون عبور بدند (کاری که گاز انجام میده)؟


این نیازمند ِ کمی دانش درباره ی ِ پراکنده شدن ِ نورهاست.

[mohsen4465]

ااااااااااااا

راست می گید اصلا دقت نکرده بودم اغلب ِ سحابی های ِ بازتابی آبی رنگ هستند!! چه جالب؟!!

درسته دیگه، جو ِ زمین هم به همین خاطر توی ِ روز آبی دیده میشه، ما هر روز زیر ِ سحابی ِ بازتابی راه میریم!

حالا سوال اینه که چرا نور های ِ آبی پراکنده میشن؟ اصلا چه دلیلی داره که سحابی های ِ باتابی نور رو پراکنده کنند، نه جذبش کنند و نه از خودشون عبور بدند (کاری که گاز انجام میده)؟


این نیازمند ِ کمی دانش درباره ی ِ پراکنده شدن ِ نورهاست.

اگه ذرات تشکیل دهنده یک سحابی بسیار ریز باشن (کوچکتر از طول موج نور) در اینصورت نوعی پراکنش در این گاز بوجود میاد که باعث میشه تمام گاز نورانی دیده بشه. طول موج های کوتاه تر تمایل بیشتری برای تفرق دارن و طول موج های بلندتر بیشتر تمایل دارن مسیر مستقیم رو ادامه بدن. بنابراین توده گاز آبی رنگ دیده میشه. نظیر اتفاقی که در سحابی های بازتابی رخ میده در اتمسفر زمین هم رخ میده و باعث میشه تا ما تمام آسمان رو آبی رنگ ببینیم در حالی که رنگ واقعی آسمان سیاهه. بدون اتمسفر آسمان زمین مثل آسمان کره ماه مثل شب پرستاره و سیاه رنگ دیده میشد. مثال دیگه برای تفرق نور در داخل گاز همین لیزر نور سبز خودکارهای نجومیه (از همونا که من از آوا کادو گرفتم ). هیچ دلیلی وجود نداره که ما بتونیم خط سیر این لیزر رو در خلاء ببینیم اما بخاطر پدیده تفرق نور لیزر توسط مولکول های اتمسفر زمین ما قادریم تا خط سیر اونو در آسمان ببینیم.

به همین شکل که ما نور خورشید رو در تمام جهات در اتمسفر میتونیم ببینیم، گازهای معلق در فضای بین ستاره ای هم نور ستارگان اطراف رو که در مسیری دیگه در حال حرکت بودن توسط مولکولها و ذرات ریز داخل خودشون به جهات مختلف پراکنده میکنن و اینطوری ما میتونیم سحابی رو ببینیم. هر چند نورش کمه اما اونقدر هست که از داخل تلسکوپ در زمینه تاریک آسمون بتونه گیرنده های سیاه و سفید شبکیه چشم ما (سلول های استوانه ای) رو تحریک کنه تا اونها رو بشکل لکه هایی خاکستری رنگ ببینیم. البته در عکاسی های طولانی مدت و یا توسط تلسکوپ های غول پیکر میشه رنگ آبی سحابی های بازتابی رو تشخیص داد.