قبله یابی(1) ، تعیین جهت قبله به کمک کره ی جغرافیایی
این روش ساده و سریع بوده و نتایج خوبی به همراه دارد و احتمال اشتباه در آن کم است و درواقع روش عملی روابط مثلثاتی است.
در این روش زمین کاملا به صورت کره فرض می شود . ابزارهای لازم برای تعیین جهت قبله در این روش :
1- یک کره ی جغرافیایی دقیق که دارای مدارات و نصف النهارات باشد
2- یک نقاله
3- چند رشته نخ نازک و محکم ( و یا یک صحفه ی کاغذ با لبه ی صاف و مستقیم
برای استفاده از این روش به طریق زیر عمل می شود :
1- مشخص کردن مکه و شهر مورد نظر بر روی کره .
2- نخ نازک و محکمی بین شهر مکه و شهر مورد نظر، بر روی کره کشیده شود؛ به این ترتیب ، زاویه ی نخ با امتداد نصف النهار شهر مورد نظر ، جهت قبله را معین می کند . به کمک نقاله می توان اندازه ی زاویه را بدست آورد یا اینکه زاویه ی ایجاد شده را به روی کاغذ منتقل کرده و سپس اندازه گیری نمود.
باید بسیار دقت کرد که نخ بر روی کره نلغزد زیرا لغزیدن نخ می تواند موجب اشتباه در محاسبه شود ، به خصوص اگر فاصله ی دو شهر زیاد باشد ، یعنی کره دارای انحنای بیشتری باشد ، امکان لغزیدن نخ نیز بیشتر خواهد بود . ( برای جلوگیری از لغزیدن نخ می توان با پونز نخ را روی کره محکم کرد ) باید توجه کرد نخی که کشیده می شود باید قسمتی از دایره ی عظیمه ای باشد که از شهر مورد نظر و مکه عبور میکند . برای اینکه بدانیم نخ بر دایره ی عظیمه مربوطه منطبق است یا خیر ، باید امتداد نخ از طرف شهر یا چشم نشانه رود؛ درصورتی که کمان نخ با صفحه در یک راستا باشد نخ بر دایره ی عظیمه منطبق می باشد.
منبع : آشنایی با قبله یابی