تعيين جهت قبله

[Setare KOchOlO]

باسلام خدمت همه آوااستارياي عزيز ...:have a nice day:

امروز 25 تيرماه سال 1390 درساعت 13:57 (به وقت ايران كه برابره ظهر شرعي مكه ميشه)ميتونين جهت قبله منطقه خودتون رو تعيين كنين.

درهر سال 2 روز اين اتفاق ميافته كه ميل خورشيد با عرض جغرافيايي مكه يكي ميشه و از اين زمان ميشه درتعيين قبله استفاده كرد .


http://www.myup.ir/images/93532424115879785839.gif (http://www.myup.ir/)

شما ميتونين يه شاخص رو زمين صاف قرار بدين و وقتي به اين زمان رسيد سايه اونو علامت گذاري كنين .
برخلاف جهت سايه ،جهت قبله خواهد بود .
برا دقيق شدن كار از يك تراز بين دوميله استفاده كنين كه سايه تراز جهت قبله رو نشون بده .

[Setare KOchOlO]

قبله به کمترین مسیر بین ناظر و مسجدالحرام (كعبه) روی سطح کروی زمین گفته ميشه ...

در ایران جهت قبله تقریباً در راستای جنوب غربی هستش ... و زاویه بین قبله با جهت جنوب "زاويه انحراف " رو مشخص ميكنه ... و این زاویه در شهرهای مختلف متفاوت هستش ... در شمال غرب(حدود 15 درجه) كه كمترين مقدار هست و بیشترین آن در جنوب شرق ایران (حدود 75 درجه) .

اما در 2 روز از سال(7 ام خرداد ماه و 25 تيرماه)، شرایط خاصی پیش میاد که تمام ناظران روی زمین می‌تونن در یک زمان خاص، جهت قبله را تعیین کنن ...
در این دو روز خاص، خورشید بر مکه مکرمه عمود می‌تابه و در لحظه اذان ظهر به افق مکه، دقیقا در بالای سر مسجدالحرام خواهد بود ... وميل تابش خورشيد با عرض جغرافيايي مكه به يه حد ميرسه.

منبع : تقويم نجومي 1390

[Setare KOchOlO]

و با مراجعه به سايت مركز مطالعات و پژوهشي فلكي - نجومي > قسمت تعيين قبله درهر روز ازسال ميتونين قبله منطقه خودتونو ببينين ... تنها كافيه نام شهر مورد نظر رو وارد كنين .


تعیین جهت قبله (http://www.nojumi.org/farsi/qebleh/index.htm)
(http://www.nojumi.org/farsi/qebleh/)

:rambo:

[علی ابراهیمی سراجی]

سلام به ستاره کوچولو
ممنونم از این پست خوب، این نکته را اضافه کنم که متأسفانه اهمیت به تعیین قبله در ایران به خاطر شرایط خاص تابش عمودی خورشید در شهر مکه فقط در این 2 روز از سال توجه می شود! این در صورتی است که قبله را می توان در تمام نقاط ایران با عبور سمت خورشید از سمت قبله هر روز مشخص کرد. البته در فصولی از سال نزدیک به انقلاب زمستانی که غروب خورشید به سمت جنوب غربی متمایل می شود در مناطقی از جنوب و جنوب شرقی ایران نمی توان این کار را انجام داد و خورشید پیش از رسیدن به سمت قبله غروب می کند. ولی در کل اکثر بازه های زمانی در تمام مناطق ایران این کار جواب می دهد.
برای تعیین قبله باید شاخص شما بر روی زمین با شاقول تراز شده باشد تا سایه دقیقاً سمت قبله را به شما نشان دهد.

[امیر حسن زاده]

حدود دو ماه قبل مقاله اي در مورد شاخص قبله براي خبرآنلاين نوشتم كه در لينك زير در دسترس است
http://khabaronline.ir/news-153841.aspx

[Amin-Mehraji]

این روش ساده و سریع بوده و نتایج خوبی به همراه دارد و احتمال اشتباه در آن کم است و درواقع روش عملی روابط مثلثاتی است.


در این روش زمین کاملا به صورت کره فرض می شود . ابزارهای لازم برای تعیین جهت قبله در این روش :
1- یک کره ی جغرافیایی دقیق که دارای مدارات و نصف النهارات باشد
2- یک نقاله
3- چند رشته نخ نازک و محکم ( و یا یک صحفه ی کاغذ با لبه ی صاف و مستقیم

برای استفاده از این روش به طریق زیر عمل می شود :
1- مشخص کردن مکه و شهر مورد نظر بر روی کره .
2- نخ نازک و محکمی بین شهر مکه و شهر مورد نظر، بر روی کره کشیده شود؛ به این ترتیب ، زاویه ی نخ با امتداد نصف النهار شهر مورد نظر ، جهت قبله را معین می کند . به کمک نقاله می توان اندازه ی زاویه را بدست آورد یا اینکه زاویه ی ایجاد شده را به روی کاغذ منتقل کرده و سپس اندازه گیری نمود.


باید بسیار دقت کرد که نخ بر روی کره نلغزد زیرا لغزیدن نخ می تواند موجب اشتباه در محاسبه شود ، به خصوص اگر فاصله ی دو شهر زیاد باشد ، یعنی کره دارای انحنای بیشتری باشد ، امکان لغزیدن نخ نیز بیشتر خواهد بود . ( برای جلوگیری از لغزیدن نخ می توان با پونز نخ را روی کره محکم کرد ) باید توجه کرد نخی که کشیده می شود باید قسمتی از دایره ی عظیمه ای باشد که از شهر مورد نظر و مکه عبور میکند . برای اینکه بدانیم نخ بر دایره ی عظیمه مربوطه منطبق است یا خیر ، باید امتداد نخ از طرف شهر یا چشم نشانه رود؛ درصورتی که کمان نخ با صفحه در یک راستا باشد نخ بر دایره ی عظیمه منطبق می باشد.

منبع : آشنایی با قبله یابی

[Mostafa]

خب ...

حالا كه بحث تعيين جهت قبله دوباره مطرح شده است ، سوالي رو براي دوستان مطرح ميكنم ببينم كي ميتونه جوابش رو بده

هر سال 2 روز هست ( كه معمولآ رسانه ها هم اعلام ميكنند ) كه خورشيد در ساعت معيني به شهر مكه عمود مي تابد و در همان لحظه سايه ميله عمود ، جهت قبله را تعيين مي كند .

اما براي ما نجومي ها نيازي به اين نيست كه صبر كنيم تا آن 2 روز در سال برسد

كداميك از دوستان مي تواند فرمولي بدست آورد كه تعيين كند در هر روز از سال در چه ساعتي از طول روز ، جهت سايه دقيقآ سمت قبله را تعيين مي كند ؟

( راهنمايي : مواردي كه لازم داريد ، طول و عرض جغرافيايي مكه و شهر خودتان ، تاريخ و ساعت است )

طول و عرض جغرافيايي مكه و شهر خودتان كه معلوم است ، بقيه را هم به صورت پارامتري در نظر بگيريد .

( دوستان المپيادي صبر كنند تا بقيه دوستان هم فكر كنند و راه حل ارائه كنند )

موفق باشيد

[solh]

من مهندسی معکوسش کردم !! و حل کردم ، روشم اینجوریه :

اول پیدا میکنیم که برای اینکه به طرف مکه بایستیم ، با شمال باید چه جهتی داشته باشیم ، که از روی کره سماوی به سادگی با داشتن مختصات دو محل بدست میاد .

حالا اگر بگیم که خورشید باید زاویه ی سمت الراسی مساوی مقدار بالا داشته باشه تا خواست مسئله اجرا بشه ، مسئله حل شده ، روی کره سماوی مکان خورشید رو در جای مورد نظر با زاویه ی سمت الراسی بدست امده رو در نظر میگیرم ، از قطب شمال سماوی به خورشید ، و از سمت الراس به خورشید وصل میکنیم ،، یه مثلث داریم که برای بدست آوردن زاویه ی ساعتی خورشید ، نیاز به میل خورشید ، زاویه ی سمت الراسی و عرض جغرافیفایی محل داریم ، که میل خورشید هم چون میدونیم چه روزی از سال هست هم بدست میاد .

و مسئله حل میشود ، البته شاید راه حل ساده تری هم باشه .

[smhm]

فرمول اینجانب برای محاسبه زمان خورشید در قبله:

arcsin(k.tanf) - arcsin(k.tand
f: عرض جغرافیایی d: میل خورشید k: ضریب ثابت

مقدار فوق را باید تقسیم بر 15 کنید تا به ساعت تبدیل شود سپس حاصل را به زمان ظهر شرعی اضافه کنید.
ضمنا مقدار k برای شهر تهران 0.581 است.

[Tahereh Ramezani]

با سلام


در جایی فرمول روش محاسبه امتداد قبله را دیدم که به صورت ذیل بود :



Tan (^ T+ ^M ) / 2 = ( ( cos (t-m)/2 ) / ( cos ( t+m )/2 )) Cot ^p/2

Tan (^ T- ^M ) / 2 = ( ( sin (t-m)/2 ) / ( sin ( t+m )/2 )) Cot ^p/2


که در آن :


t = 90° - φ°
m = 90° - φ
^p = λ - λ°
^k = 180° - ^T


K زاویه انحراف قبله ناظر ، T زاویه امتداد قبله ناظر ، M کعبه ، λ و φ طول و عرض جغرافیایی محل نمازگزار ، °λ و °φ طول و عرض جغرافیایی محل کعبه .

[smhm]

با سلام


در جایی فرمول روش محاسبه امتداد قبله را دیدم که به صورت ذیل بود :



Tan (^ T+ ^M ) / 2 = ( ( cos (t-m)/2 ) / ( cos ( t+m )/2 )) Cot ^p/2

Tan (^ T- ^M ) / 2 = ( ( sin (t-m)/2 ) / ( sin ( t+m )/2 )) Cot ^p/2


که در آن :


t = 90° - φ°
m = 90° - φ
^p = λ - λ°
^k = 180° - ^T


K زاویه انحراف قبله ناظر ، T زاویه امتداد قبله ناظر ، M کعبه ، λ و φ طول و عرض جغرافیایی محل نمازگزار ، °λ و °φ طول و عرض جغرافیایی محل کعبه .
ممنون. اما فرمولها کمی ابهام داره مثلا "M کعبه" یعنی چی؟

من فرمول ساده زیر را برای محاسبه زاویه انحراف قبله پیشنهاد می کنم. اثباتش هم خیلی ساده است کافی است مثلث کروی مکه-ناظر-قطب جنوب را ترسیم کنید و زاویه قبله را با فرمول چهارجزئی حل کنید.

tan A = (sin d) / (cos d. sin f - cos f. tan g

g=21.4 عرض جغرافیایی مکه
f : عرض جغرافیایی ناظر
d=L-39.8 اختلاف طول جغرافیایی مکه و ناظر
A : زاویه انحراف قبله از جنوب به سمت غرب

[Tahereh Ramezani]

M محل کعبه هست که با طول و عرض جغرافیایی °λ و °φ مشخص می شود .


شاید تصاویر زیر برای فهم بهتر فرمول های ذکر کمک کنند :


http://www.astroupload.com/uploads/13298431601.jpg

[smhm]

در تهران هر روز ساعت 3:34 بعد از ظهر، سایه شاخص در امتداد قبله است.

[Amin-Mehraji]

با دانستن زاویه ی انحراف هر نقطه ی زمین از مکه به سهولت می توان سمت قبله را به طریق زیر بدست آورد :



1- خط شمال و جنوب را رسم کرده دایره ای به قطر دلخواه از این خط رسم کرده ، آنگاه خط دیگری بر وسط آن عمود شود ( جهت شرق و غرب) ، با این کار مرکزدایره بدست می آید.

2-به کمک نقاله به مقدار زاویه ی انحراف شهر مورد نظر از نقطه ی جنوب (s) و یا شمال(n) خطی از مرکز دابره به محیط آن ( به اعتبار انحراف از شمال یا جنوب ) رسم می شود ، امتداد این خط سمت قبله را نشان می دهد.




منبع : آشنایی با قبله یابی

[Amin-Mehraji]

اگر از مکه ی معظمه به مرکز زمین، خطی وصل شود و امتداد یابد تا نقطه ی مقابل سطح زمین را قطع کند، به نقطه ای با مختصات جغرافیایی زیر برخورد می کنیم.
'50 و 21(deg)=جنوبی / '10 و 140(deg)=غربی

محل فوق در جنوب شرقی جزیره ی تاهیتی و نزدیک مجمع الجزایر پلینزی در میان مجمع الجزایر تواموتو در اقیانوس آرام قرار گرفته است. در این نقطه ی خاص، چون هر دایره ی عظیمه ای که بر آن عبور کند؛ از نقطه ی مقابل آن یعنی مکه ی معظمه خواهد گذشت، لذا در این نقطه به هر طرف که بایستیم، جهت قبله خواهد بود.


* جنوبی را با نماد فی( یونانی) و غربی را با نماد لاندا( یونانی ) نشان می دهیم.

[smhm]

در تهران هر روز ساعت 3:34 بعد از ظهر، سایه شاخص در امتداد قبله است.

در مورد اين جمله كمي فكر كنيد. ببينيد چطوري ميشه توجيه كرد؟ (اين روش دقيقه و تقريبي نيست!)

[smhm]

امروز هفتم خرداد ساعت 13:49 خورشید بطور همزمان در سراسر دنیا به سمت قبله قرار خواهد گرفت.
با یک شاخص عمودی یا یک شاقل بنایی می توانید امتداد سایه را که در جهت عکس قبله است تعیین کنید.

[Atlantis777]

خورشید به هنگام ظهر بر مکه معظمه عمود می‌تابد و می‌توان با نگاه کردن به خورشید در آن لحظه، جهت قبله خود را تعیین نمود.
روز ‌‌شنبه 25 تیر، در لحظه اذان ظهر مکه معظمه (ساعت 13 و 57 دقیقه به وقت ایران) جهت خلاف سایه شاخص در هر مکان، جهت قبله را می توان پیدا کرد.

[celestial boy]

سلام.خسته نباشید.
میشه یه دفعه دیگه اون سوال آقای امام رو توضیح بدید؟؟راه حل های من مسئله رو خیلی سخت تر می کنن.باید از زاویه انحراف قبله واسه سمت خورشید استفاده کنیم؟؟؟.با چند نفر تو بحث و جدلم که همچین محاسباتی امکان داره.
ممنون...

[smhm]

اول باید زاویه قبله شهرتون را محاسبه کنید.
بعد با استفاده از مثلث کروی pzx حساب کنید که چه ساعتی خورشید در سمت قبله قرار میگیرد. به عبارتی دیگر زاویه ساعتی خورشید را برای اون لحظه حساب کنید.
موفق باشید.

[celestial boy]

سلام.خسته نباشید.
دوباره هم یادم رفت شاخص بذارم.
ببینید من این کارایی که گفتید انجام دادم.مشکل اینجاست که تعداد مجهولا بیشترن.در مثلث pzx یک زاویه و دو ضلع معلوم داریم.تا اونجایی که می دونم باید یا یک ضلع دیگه (فاصله سمت الراسی خورشید) و یا یک زاویه دیگه رو داشته باشیم تا با فرمولا به جایی برسیم.مگه اینکه فرمول مخصوصی باشه.هست؟؟
من دو سه تا فرمولو قاطی کردم و در نتیجه خودم قاطی کردم.:whut:

[smhm]

درسته معادله کمی پیچیده هست. شبیه معادله درجه دوم میشه که باید با روش دلتا حل کرد.
من خودم چند سال پیش فکر کنم چند صفحه ای سیاه مشق کردم تا به این فرمول رسیدم. (فرمول زمان خورشید در قبله برای هر روز در پست شماره 9 آوردم.)

[smhm]

ماه در قبله

روز جمعه 11 مرداد 92 (روز قدس) ساعت 10:20 ماه در سمت الرأس مکه قرار میگیرد و برای همه ناظران، ماه جهت قبله را نشان می دهد.

این پدیده که تاکنون هر ماه اتفاق می افتاد، آخرین ماه در قبله خواهد بود و دیگه تا سال 2018 تکرار نمی شود.