موشک n1 - بزرگترین انفجار غیر هسته ای تاریخ
موشک n1 یکی از موشک های طراحی شده توسط اتحاد جماهیر شوری بود که پروسه طراحی و ساخت آن از سال 1959 شروع شد.
این موشک در زمان اوج جنگ سرد و مسابقه فضایی بین دو ابرقدرت جهان شوروی و آمریکا و برای مقابله با برنامه فضایی سرنشین دار آمریکا طراحی شد.
به طور مشخص زمانیکه جان کندی در سال 1961 از عزم راسخ دولتش برای فرود انسان بر روی کره ماه تا آخر دهه میلادی صحبت کرد، متخصصین روس را بر آن داشت تا با این هدف و به طور خاص برنامه موشکی ساترن مقابله کنند.
اواسط دهه 60 میلادی برای آمریکا بسیار موفقیت آمیز و آمریکا مشغول انجام پروژه جمینای بود.
اینطور به نظر می رسید که تیم آمریکایی به رهبری ورنر فون بران آلمانی ظاهرا هیچ مشکل مهندسی و مالی در راه خود برای رسیدن به هدف بزرگشان وجود نداشت ، اما این در حالی بود که روس ها با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می کردند.
در سال 1966 طراح ارشد و مغز متفکر برنامه فضایی شوری؛ سرگئی کارلایوف قبل از اتمام طراحی نهایی موشک n1 از دنیا رفت و همینطور بودجه روس ها اصلا قابل مقایسه با آمریکا نبود.
در سال 1967 و بعد از اتمام موفقیت آمیز پروژه جمینای ، آمریکا پروژه آپلو را شروع کرد و به دنبال آن رونمایی از ابرموشک ساترن 5 که وظیفه بردن فضاپیمای آپولو به کره ماه را داشت.
این در حالی بود که روس ها هنوز موفق به ساخت موشک n1 نشده بودند.
اولین آزمایش موشک n1 در فوریه 1969 انجام و با شکست روبرو شد.
روس ها که بازی را در مقابل آمریکایی ها باخته بودند در اقدام بعدی خود و درست دو هفته قبل از پرتاب آپولو 11 در 3 ژوئیه 1969 اقدام به پرتاب دوم موشک خود کردند و این پرتاب در واقع تیری بود در تاریکی تا امید از دست رفته روس ها را برگرداند؛ اما موشک درست زمانیکه تنها 200 متر اوج گرفته بود بر روی سکوی پرتاب سقوط کرد و چنان انفجار عظیمی رخ داد که به بزرگترین انفجار غیرهسته ای تمام تاریخ بدل شد.
شدت انفجار به حدی بود که قطعات موشک را تا ده کیلومتر دورتر پرتاب کرده بود.
ابعاد این فاجعه برای روس ها به قدری بود که تا 20 سال بعد از آن و تا بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی این رویداد کاملا مخفی مانده بود.
بعد از این انفجار دو بار دیگر این موشک امتحان و در هر دو مورد نیز با شکست مواجه شد و در نهایت در سال 1974 پروژه به حالت تعلیق درآمد و دو سال بعد از آن به طور کل کنار گذاشته شد.
مشکل اصلی موشک n1 چه بود؟
اصلی ترین مشکل موشک این بود که برای تامین نیروی پیش رانش در این موشک ها از 30 موتور استفاده شده بود و موشک در 5 مرحله به فضا پرتاب می شد، این در حالی بود که برای موفقیت پروژه می بایست سوخت و اکسیژن به طور همزمان و به یک میزان به تمامی 30 موشک برسد و این موشک ها همزمان و باهم فعال شوند که این خود چالشی بزرگ برای مهندسان روس به وجود آورد.
موشک ساترن 5 آمریکا تنها از 5 موتور استفاده می کرد و در 3 مرحله پرتاب صورت می گرفت.
نکته مهم دیگر در طراحی موشک n1 طراحی خود پایگاه فضایی بایکونور بود که اجازه نمی داد موشک به صورت یک جا وارد پایگاه شود.
در نتیجه بخش های مختلف موشک باید از هم جدا و دوباره مونتاژ می شد که این امر می توانست مشکل ساز باشد(ارتفاع موشک 105 متر بود).
موشک ساترن 5 که بزرگترین موشک ساخته شده به دست بشر می باشد تنها 5 متر بلند از آن بود.
نکته جالب در مورد مونتاژ مجدد موشک اینکه علت اصلی انفجار و شکست در برنامه دوم موشک ، شل بسته شدن یک پیچ و برخورد آن با مخزن سوخت بیان شد.
http://up.avastarco.com/images/c887s2j4gyfy4ql9v22.jpg