نام های پارسی ستارگان

[hermes]

با سلام خدمت همه ی منجمان عزیز:
در چند پستی که به بعضی از تاپیک ها داشتم اسامی ایرانی بعضی از ستارگان را مطرح کردم. دوستان سوال کردند که این اسامی از چه منابعی استخراج می شود و چه دلیلی برای صحت آن ها دارم.
پس ترجیح دادم این موضوع را مطرح کنم تا به بررسی آن ها بپردازیم.

[hermes]

ابتدا قسمتی از داستان کتاب افسانه ی باران رو نقل می کنم که سال 1355 به چاپ رسیده کتاب قدیمی هست و کرده هایی که در یشت ها و همچنین کتاب بندهش در ارتباط با ستایش تیشتر آمده را به زبان ساده بیان کرده است بعد از این داستان, متن اصلی رو از یشت ها می نویسم و ترجمه می کنم در ضمن این داستان قبلا نوشته شده بوده و زحمت تایپش با من نیست

آسماني را که هرمزد آفريد، آبي آبي بود.اين آسمان آبي و بزرگ پر از ستاره هاي درخشان و زيبا بود، ستاره هاي خوشبختي که آغاز هربامداد و رسيدن هر شام، بهانه اي براي خوشحاليشان بود.
ستاره ها، سربازهاي دنياي نور بودند.هرمزد خداي خدايان در هر گوشه اي از آسمان، سرداري بر ستاره ها گمارده بود.تيشتر سردار ستاره هاي شرق و خداي باران بود.او زيبا و نيرومند، درخشان و مهربان بود.تيشتر سربازهايش را خيلي دوست داشت، يک به يک آنها را خوب مي شناخت، با اينکه سربازهايش بسيار بودند نامهاي هر يک را به خوبي مي دانست و از کارهايي که توانايي انجامش را داشتند آگاه بود. تيشتر آنقدر ستاره ها را خوب مي شناخت که تنها از نور آنها مي فهميد که غمگين هستند يا خوشحال.تيشتر مي دانست سربازهايش چه چيزهايي را دوست دارند و از چه چيزهايي بدشان مي آيد، گاهگاهي به خانه آنها مي رفت و به درد دلهايشان گوش مي داد.تنها ستاره ها نبودند که تيشتر را دوست داشتند، گياهها، درياها، آبشارها، کشتزارها، کشاورزها و بچه ها هم او را دوست داشتند.تيشتر خيلي کارها بلد بود که انجام بدهد. او به روي زمين باران مي باراند و همراه با آن تخم گياهان گوناگون را فرو مي ريخت و زمين را سرسبز مي کرد و در آن کشتزارهاي بسيار، چمن زارها و جنگلهاي زيبا به وجود مي آورد تا انسانها، پرنده ها و چهارپايان با آسايش و خوشي زندگي کنند.

[hermes]

گفت اهورا مرزدا به زردشت سپتیمان:

(( بپای اهویی (ahooyee) و رتویی(ratoyee) را ))


[ما] ماه را و میهن را

و میزد (mayazd) را می ستاییم


آن هنگام که ستارگان فرهمند


به دنبال هم می آیند در مقابل چشم من


[در حالی که] به مردان فره را بخشندگان [اند]


خواهم ستود آشیان بختار را


ستاره ی تیشتر را با زوهرها.


تیشتر ستاره ی رایومند را می ستاییم


[تیشتر] دارنده ی آشیان های پر رامش را, دارنده ی آشیان های نیک


سپید را روشن را فراز پیدا را


فروغمند را درمان بخش را


تیز پرواز را بلند را


از دور درخشنده با درخشش های


روشن بی آلایش را [می ستاییم]


و آب فراخ دریا را


و ونگوهی (vangoohi) دور آوازه را


و نام مزدا آفریده گاو را


و فره نیرومند کیانی را

و فروشی (faravashi) سپیتمان


اشو زردشت را [می ستاییم]


به سبب شکوه و فره اش


او را خوام ستود با ستایشی [به بانگ] بلند


ستاره ی تیشتر را با زوهر ها

ستاره ی تیشتر رایومند

فرهمند را می ستاییم


با هوم آمیخته به شیر


با برسم(barsam), با مهارت زبان


با مانثر(mansar)و با گفتار و کردار


و با سخن درست گفته شده


از آن باشندگان , پس بنابر ستایش[آنها]بهترین چیز را


بنا بر اشه(ashe), اهورامزدا [برای آنها] قرار داده


آن مردان و زنان را می ستاییم.

[hermes]

خداوند به زردشت پیامبر فرمود:

(( باید از اقتدار مدنی و اقتدار دینی مراقبت کنی(تو بزرگ جسمانی و روحانی باش) ))



(در این جا ماه یعنی گوشت!!!!!!!!! نه ماه!به معنی خوراک و مسکن است یعنی همان اقتدار مدنی) ما به خاطر اقتدار مدنی مان و (میزد به معنای نذر غیر مایع است یعنی همان خیرات خودمون!!!) و نذر های خود (در کل به معنی آبادانی و آسایش و رفاهمان) خدا را می ستاییم.

زمانی که ستارگان با شکوه به دنبال هم در مقابل چشم من می آیند,

و در حالی که برای من ستاره ی فرهمند به همراه ماه به مردان (دلیران) شکوه ارزانی می دارد,

بخش کننده ی منزلگاه (رب النوع باران)

ستاره ی تیشتر را می ستایم.

تیشتر ستاره ی فرهمند را می ستاییم

آن ستاره که منزلگاه آرام و منزلگاه خوش می بخشد

ستاره ی سپید , روشن و فروزان را

درمان دهنده ی پرواز پرنده ی بلند

ستاره ای که از دور می درخشد و با پاکی نورش را می افشاند را می ستاییم

ستاره ای که با آوردن باران آب دریا ها را پخش می کند

و آب مهران رود (به قولی همان رود سند) را

. شکوه نیرومند کیانی را میستاییم


به خاطر شکوه و بزرگی آن.

با آوازی بلند(نیایش,نماز) ستاره ی پر شکوه تیشتر را می ستایم

با شیر هوم دار

با زبان آوری و سخنوری

با گفتار و کردار

با سخن راست (در کل با عمل خود و نه با حرف!!!!) می ستاییم
(این دعا در پایان هر کرده ی تیشتر یشت آمده است.)

[hermes]

در کتاب یشت ها 12 بند از 16 کرده به ستایش تیشتر اختصاص داره و برای این که حوصله شما سر نره من تا 3 کرده رو می نویسم و بعدش میرم سر داستان اصلی یعنی نبرد تیشتر و دیو خشکسالی!!!!!!!

[آسمون]

با تشکر از hermes عزیز به خاطر مطالب خوبی که در اختیارمون قرار می دهند، به شخصه به اینگونه مطالب علاقه دارم. انشالله دوستانی که می توانند کمک کنند تا تمام زحمت ها بر دوش یک نفر نباشه.

باز هم ممنون از hermes عزیز...

[gissoo]

من چند بار كرده ی يك و ترجمه ی آن را خواندم ولی نهايتا رفتم سراغ نت تا يكم بيشتر سر در بياورم!

اول اينكه فهميدم تيشتر خدای باستانی با باران پيوند زده شده و خاستگاه باروری خاك است، همانطور كه در متن بالا ميخوانيم برای دچار نشدن به خشكسالی بايد برايش قربانی كرد تا بر اپوشه پيروز شود.
ولی اپوشه چيه؟ در لغت به معنی باز دارنده ی باران و همون ديو خشكسالی
در اساطيرآمده است که اول بار خود زرتشت براي تيشتر قربانی کرد و او دوباره به صورت اسب سپيدی در آمد و به دريا بازگشت و ديو خشکسالی را شکست داد.

ولی در رابطه با ستاره ی مظهر تيشتر:

توی ويكی پديا ستاره ی شباهنگ ذكر شده كه از ماه آبان رفته‌رفته پا به آسمان شب در عرض‌های جغرافیایی ایران‌زمین باز می‌کند. به همین دلیل نام این ستاره برجسته آسمان را ماه آبان یا همان تیشتر گذاشتند.

تبيان اينطور توضيح داده: تيشتر خداي باران در قالب ستاره شعراي يماني ياکلب اکبرتجسم پيدا مي‏کند. چهارمين ماه تقويم ايراني به نام خداي تيشتر، تير ناميده مي‏شود و جشن تيرگان در گراميداشت باران گرفته مي‏شود.

حالا علت اين تفاوت را بايد خانم hermes بگن

[hermes]

ولی در رابطه با ستاره ی مظهر تيشتر:

توی ويكی پديا ستاره ی شباهنگ ذكر شده كه از ماه آبان رفته‌رفته پا به آسمان شب در عرض‌های جغرافیایی ایران‌زمین باز می‌کند. به همین دلیل نام این ستاره برجسته آسمان را ماه آبان یا همان تیشتر گذاشتند.

تبيان اينطور توضيح داده: تيشتر خداي باران در قالب ستاره شعراي يماني ياکلب اکبرتجسم پيدا مي‏کند. چهارمين ماه تقويم ايراني به نام خداي تيشتر، تير ناميده مي‏شود و جشن تيرگان در گراميداشت باران گرفته مي‏شود.

حالا علت اين تفاوت را بايد خانم hermes بگن

من علت این تفاوت رو میدونم!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! !!!!!

در اوستا تیر با تیشتر یکی نیست ولی درمتن فارسی میانه ی کتاب بندهش گاه تیر با تیشتر یکی آمده است و چون این دو کتاب تنها منبع موجود هست این تفاوت دیده میشه

[رضا طامهری]

عجب بحث قشنگی شده

من یه نکته بگم(صرفا جهت اطلاع )

به گفته محققان بزرگی مثل جلیل دوستخواه و... و همچنین با توجه به خود اوستا، روح دین رزتشت و زرتشت واقعی در گاتاها باید جستجو شود(بخشی از اوستا) در گاتاها بحث فقط بحث یکتاپرستی و توحید است... همه خدایان به کناری میروند(به گفته خانم مهرانگیز صمدی به خدایان مطرود و غیرقابل پرستش تنزل می یابند) و تنها اهورامزداست که خدایی میکند اما در بخش های دیگر کار کمی متفاوت است. در یسنا ما گاها شاهد ستایش برخی دیگر از ایزدان هستیم و در یشتها کار بالا میگیرد و به بسیاری از این ایزدان نیرو ها و مسئولیتهایی داده میشود.

در مورد تیشتر یا به زبان پهلوی تیشتریه(tishtrya) هم مطلب فوق صحیح است... این خدا همچون خدای باد(ویو)، خدای آبهای بی الایش(اناهیت) و سرور گرمای نیمروز(رپیثوین)، خدای اتش(اتر) و ... ریشه در ادیان باستانی ایرانی یعنی دین وِدایی دارد. دین وِدایی دین اقوامی است که از هند تا ایران گسترده شده بودند و به اقوام هندوایرانی مشهور هستند و بسیاری از این ایزدان از همان دید وارد دین زرتشت شده اند.

جسارت من رو دوستان ببخشند... دیدم بحث کاملا پهلوی و اوستایی شده گفتم یه کم روشنگری کنم

دوستان مطالبشون رو که در مورد تیشتر رو قرار دادند من هم داستان نبرد تیشتر و اپوش رو از قرار میدم

[smhm]

ستاره شباهنگ در مصر باستان نماد باران و طغیان رود نیل است.
در ایران باستان نیز با نام «تیشتر» نماد آب و بارندگی است.
در بین اعراب نیز این ستاره نماد اشک و آب است و حتی برخی از قبایل عرب این ستاره را می پرستیدند.
بر طبق افسانه های عربی ستاره شعری الغمیصاء همیشه در کنار برادران خود سهیل و شعرای شامی زندگی می کرد تا اینکه روزی برادرانش از او جدا شدند و هرکدام یه یک سویی از آسمان رفتند. از آن زمان تا کنون ستاره غمیصاء در فراق برادران خود اشک میریزد و می گرید.

اما در مورد پرستش تیشتر در ایران باستان با نظر جناب آقای طامهری موافقم. زردتشت پیامبری موحد و یکتا پرست بود و کتابهایی که هم اکنون به او نسبت داده میشود و بیشتر مطالبی که در این متن ها آمده چیزی است که بعدها بدست موبدان ساسانی نوشته شده و بیان خود زرتشت نیست.
بیشتر تحریفاتی که در آیین زرتشت بوجود آمده تحت تأثیر عقاید مانوی است. مانی کسی است که با التقاط برخی مکاتب هندی و چینی با تفکرات خود، دین جدیدی ساخت و خود را پیامبر معرفی کرد. او کسی است که برای اولین بار عقیده تناسخ را بین مردم رواج داد.
او معتقد بود که جهان از نور و ظلمت ساخته شده و نور همواره در هاله ای از ظلمت گرفتار و محبوس است. همچنین معتقد بود روح که نور است در جسم که ظلمت است حلول می کند.
هر چند مانی بدست موبدان به سختی شکنجه و کشته شد. اما عقاید او در جهان به گونه ای رواج یافت.
در بین ایرانیان عقیده دو خدایی (ثنویت) رواج یافت. خدای نور و نیکی ها و خدای ظلمت و زشتیها. خدای خوبیها همیشه در حال نبرد با خدای بدیهاست و در چنگال او گرفتار است. در حالیکه زرتشت هرگز چنین عقیده ای نداشت.
حتی یونانیان که در عقاید مذهبی سرسختی بیشتری داشتند نیز به نحوی قایل به تناسخ شدند. آنان می پنداشتند که روح افراد بزرگ و قهرمان به آسمان می رود و در اجسام فلکی حلول می کند. و بدین ترتیب زندگی ابدی این شخصیت ها در قالب صورت های فلکی در آسمان تجلی می یابد.

[hermes]

تیشتر ستاره ی رایومند فرهمند را می ستاییم

آب چهر را توانا را برز را

نیرومند را از دور سو را

بلند را ابرکار را

نیکنامی او که از بلند پایگی [او است]

چهر او که از اپام نپات [است] می ستاییم

به سبب شکوه و فره اش...