مرگ ِستارگان ِسنگین (3) صدا خفه کن ِ کیهانی!! (پست نهایی=سیاه چاله)
در این پست مطرح شد که ستارگان ِسنگین چگونه منفجر می شوند. درست مثل ِاین که یک گوی ِفلزی از ارتفاعی به یک سطح سخت بخورد و برگردد.
لایه های ِستاره به هسته برخورد می کنند و چون هسته ی ِستاره از هسته ی ِاتمها ساخته شده و هسته ی اتمها هم بسیار سخت است پس لایه های ِستاره بر میگردد و ستاره منفجر می شود.
اما هسته های ِاتمها تا چه حد سخت اند؟ یعنی آیا می توان برخوردی آنقدر شدید یافت که هسته ی ِ اتمها هم بشکنند؟ مثل این که گوی فلزی آنقدر سریع به سطح بخورد کند که سطح بشکند مثلا گلوله ای به سمت ِ کاشی ِ کف ِ اتاق با اسلحه ای قوی شلیک شود. کاشی هر قدر هم سخت باشد خواهد شکست.
اخترفیزیک دانان به این پرسش پاسخ ِمثبت داده اند!! یعنی جرمی آنقدر زیاد وجود دارد که در صورت ِرمبش هسته ی ِ اتمها را در هم می شکند و ستاره در خود فرو میریزد! اما اگر این اتفاق بی افتد چه می شود؟
یعنی اگر هسته ی ِاتمها هم نتوانند در برابر ِگرانش ستاره مقاومت کنند چه روی می دهد؟
احتمالا درست حدس زدید! دیگر چیزی برای ِمقاومت در برابر ِگرانش وجود ندارد و سیاه چاله ای در مرکز ِ ستاره شکل می گیرد! اما اگر چیزی برای پس زدن ِ لایه ها وجود نداشته باشد چگونه انفجار رخ می دهد؟ پاسخ ساده است! انفجاری روی نخواهد داد!
به جای ِ آن ستاره شروع می کند به فرو ریختن درون سیاه چاله و سیاه چاله ِ مرکزی هم شروع به بلعیدن ِ تمام ِ جرم ِ ستاره خواهد کرد.
اما جرم موجود برای ِسیاه چاله ی ِ نوباوه ی ِ مان آنقدر زیاد است که سیاه چاله عملا نمی تواند همه ی ِ آن جرم را در مدت زمان لازم ببلعد. بنا بر این به دلایلی که در این پست (از تاپیک کهکشان های رادیوی ) مطرح شد جتهای ِ نیرومندی از دو طرف ستاره شروع به بیرون رفتن می کنند و بخشی از مواد ستاره را با خود به فضا می برند!
اگر در مسیر ِ یکی از این جتها قرار بگیرید مقادیر ِ بسیار زیادی انرژی در ناحیه ی ِ پرتو ِ گاما دریافت خواهید کرد. این رویداد یکی از نامزدهای ِ پدیده ی ِ «انفجار پرتو ی ِگاما» (GRB ) هستند. این پدیده ها بعد از انفجار ِ بزرگ ، پر انرژی ترین رویدادهای ِ کیهان محسوب می شوند.
یک تصویر ِخیالی از این پایان ِ دردناک (ویکی پدیا)
http://upload.wikimedia.org/wikipedi..._ray_burst.jpg
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــ
پ.ن1: مامورت ِ ما در این تاپیک (که بقایای ِ دوران ِ مدیریت است:wut:) تمام شد! این آخرین پست ِ مربوط به تحول ستاره ها بود و از این جا به بعد می توان بحثهای ِ جانبی مربوط به تحول ستاره ها را اینجا پی گرفت!
پ.ن2: اگر کسی مطلبی دارد که می تواند کامل کننده ی ِ بحث باشد دریغ نکند!
پ.ن3: سوالی از کل ِ تاپیک هست اگر، در خدمتیم! :wink:
پ.ن4: تنها تاپیک ِ باقی که باید به اتمام برسانم تا رسالتم تمام شود(!!!:wink:) تاپیک ِ اختلالات ِ مداری در منظومه ها است که به یاری خدا اگر وقتی بیابم آن را نیز تمام می کنم که نتایجش برای خودم هم جالب خواهد بود!
تحول ستاره ها روی ِ نمودار ِ هرتس اسپرانگ-راسل
یکی از نکات ِ باقی مانده که تقریبا الان به یادم افتاد بحث ِ تعقیب ِ مسیر ِ تحول ِ ستاره ها روی ِ نمودار ِ اچ-آر است.
برای ِ مثال شکل ِ زیر تحول ِ ستاره ای مثل ِ خورشید را نشان می دهد:
http://skyserver.sdss.org/dr1/en/ast...s/starevol.jpg
و این هم ستاره های ِ پر جرمتر:
http://www.cs.ubc.ca/~carenini/CORPU...hr_diagram.gif
نکته ی ِ جالب راجع به این کار (تعقیب ِ مسیر) این است که می توان اندازه گیری های ِ بسیاری را با این روش انجام داد.
شاید بعدا تاپیکی راجع به نمودار ِ اچ-آر و کاربردهایش زدم (زدند!) چون نکات ِ بسیار زیاد و جالبی راجع به این نمودار وجود دارد. مثلا مراحلی از تحول که خیلی سریع رخ می دهد باعث ِ کم جمعیت شدن ِ آن ناحیه از نمودار ِ اچ-آر می شود. یا مثلا درخش ِ هلیومی نقاط ِ شکستگی روی ِ مسیر ایجاد می کند و یا کلی مثال ِ دیگر. اگر وقت شد انشاالله!
http://www.astr.ua.edu/keel/galaxies/hipphr.gif