فناوری فضایی به مجموعه علوم و فناوری گفته میشود که بشر از آنها به منظور سفر به فضا،
اقامت در آنجا، تحقیقات و دادهبرداریهای رباتیک و غیر رباتیک و در نهایت بهرهبرداری از فضا
استفاده میکند.
روزگاری تکنولوژی فضایی در دانش و فناوری مورد نیاز جهت ساخت و ارسال موشکهای
فضایی به مدار زمین خلاصه میشد. اندک اندک اما هنر ساخت، هدایت و کنترل ماهوارهها
شماره یک توجهات مهندسان فضایی دنیا را از آن خود نمود.
سپس سفر موجود زنده به فضا دروازه جدیدی را به روی پژوهشگران فضایی دنیا گشود که
باعث شد برای اولین بار در جهان همکاری بینظیر و تنگاتنگی بین مهندسان، پزشکان و
زیستشناسان آغاز گردد. پس از آن بود که انواع و اقسام نیازمندیها و تولیدات علمی این
صنعت نوپا موجب شکل گرفتن شاخههای جدید و هیجان انگیز فناوری فضایی گردید. تا بدان
جا که امروزه نانوتکنولوژی، بایوتکنولوژی، نانوبایو تکنولوژی، زیستشناسی فضایی، علم
ژنتیک و بسیاری دیگر از یافتههای نوین علمی و تکنولوژیکی را میتوان به نوعی در رده
فناوری فضایی دستهبندی نمود.
فضا برای بشر و تجهیزاتی که نوع بشر عادت به ساختن آنها دارد، محیطی بیگانه، جدید،
خشن و بی رحم محسوب میشود. سفر به فضا، سفر به عمق تاریک ناشناختهها است. از
این رو است که بشر برای سفر به فضا و مستقر شدن در آنجا نیاز دارد تمامی دانش و هنر
فنی خود را به کار برد.
شاید یکی از جذابترین بخشهای تکنولوژی فضایی و یکی از مهیجترین و پرمسئولیتترین
سیستمهای فضایی که تا کنون توسط مهندسان فضایی طراحی شده است، بخش حمایت از
حیات سفینههای فضایی سرنشیندار بوده است.
سامانههای تولید و بازیابی اکسیژن، سیستمهای پیشرفته بازیابی آب، تجهیزات کنترل دما و
رطوبت و بسیاری دیگر از ملزومات مورد نیاز یک فضاپیمای سرنشیندار برای حفاظت از زندگی
و سلامت فضانوردان را میتوان گوشهای از چالشهای یک مهندس فضایی در چنین
پروژههایی برشمرد
تهیه کننده:. شهرام يزدانپناه، پژوهشگر و مدرس علوم و فناوری فضايی .
سامانههای تولید و بازیابی اکسیژن، سیستمهای پیشرفته بازیابی آب، تجهیزات کنترل دما و رطوبت و بسیاری دیگر از ملزومات مورد نیاز یک فضاپیمای سرنشیندار برای حفاظت از زندگی و سلامت فضانوردان را میتوان گوشهای از چالشهای یک مهندس فضایی در چنین پروژههایی برشمرد.
طراحی و تولید لباس فضایی مناسب برای فضانوردان به منظور انجام فعالیتهای خارج از فضاپیما نیز از موارد دیگری است که فناوری فضایی را برای مهندسان جوان جذاب مینماید.
لباس فضایی در واقع یک سفینه فضایی مینیاتوری است که باید همه ملزومات
مورد نیاز فضانورد، اعم از وسایل محافظت از حیات، ارتباطات، آب آشامیدنی، سیستمهای کنترل دما و رطوبت و سایر نیازمندیهای یک انسان را همگی در ابعادی کوچک اما با همان کارایی در خود داشته باشد.
ما در فضا عمدتاْ با سه چالش بزرگ روبرو هستیم که باعث میشود تکنولوژی فضایی را دارای ویژگیهای بسیار مخصوص به خودی نماید. خلاء، بیوزنی و امواج یا ذرات پرانرژی خطرناکی که به طور معمول توسط لایههای مختلف جو زمین و یا سپر حرارتی این سیاره، جذب و یا از ما دور نگاه داشته می شوند.
عدم وجود اتمسفر تنها برای موجودات زنده محتاج به اکسیژن خطرناک نیست بلکه خلاء به معنی از دست دادن انتقال حرارتی در اثر جریان همرفتی نیز است و این برای یک مهندس طراح یعنی عوض شدن همه ذهنیتهای علمی و تکنولوژیکی. بیوزنی ناشی از حرکت در مدار نیز بر بسیاری از پارامترهای طراحی یک محموله فضایی اثر قابل توجهی میگذارد. دلیل گفته شده باعث شده است که فناوری مورد نیاز صنعت فضایی جهان مختص به خود بوده و شاخه جدیدی را در مجموعه های فنپیشه دنیا از آن خود نماید. ذرات باردار پرانرژی که از خورشید به سمت زمین میوزند و محدوده وسیعی از امواج الکترومعناطیسی تابیده شده از خورشید که در حالت عادی توسط جو زمین جذب میشوند علاوه بر مشکلات زیستی گرفتاریهای فنی نیز در پی دارند. اشتباه محاسباتی کامپیوترهای فضایی در اثر نفوذ ذرات باردار پرانرژی خطر قابل ملاحظهای است که در ورای مدار اطراف زمین گریبانگیر یک مهندس فضایی خواهد شد.
منبع: www.spacescience.ir
پاسخ با نقل قول
