خطوط ِ طیفی به عنوان ِ بارکد ِ عناصر!
اکنون نوبت به بررسی ِ این رسیده که چه چیزی مکان ِ خطوط ِ طیفی را تعیین می کند؟
بررسی ِ جواب ِ این سوال خیلی سخت نیست. چرا که تنها کافیست راجع به ساز و کار ِ ایجاد ِ طیف اطلاع داشته باشیم که داریم! (به این پست و این پست مراجعه کنید!)
اتمها از معمولا بر حسب ِ این که هسته ها چند بار ِ مثبت دارند دسته بندی می شوند. (به تعداد ِ بارهای ِ مثبت ِ درون ِ هسته ی ِ اتم عدد ِ اتمی می گویند و هر عنصر را با عدد ِ اتمی اش می شناسند مثلا هیدروژن عدد ِ اتمی ِ 1 دارد و اکسیژن عدد ِ اتمی اش 8 است و کربن هم 6 و....) دلیل ِ این امر این است که تعداد ِ بار ِ مثبت، تعداد الکترونهای ِ اطراف ِ هسته، توزیع ِ ترازهای ِ انرژی ِ اطراف ِ هسته و نحوه ی ِ توزیع الکترونها بین ِ ترازهای ِ خالی ِ انرژی را مشخص می کند. همه ی ِ اینها هم خواص ِ شیمیایی ِ عناصر را تعیین می کند که البته بحث ِ ما نیست.
همان طور که گفته شد الکترونها می توانند بین ِ ترازهای ِ مختلف رفت و آمد کنند و همین رفت و آمد است که خطوط ِ طیفی را ایجاد می کند. حالا یک اتم ِ خاص مثل ِ هیدروژن را در نظر بگیرید. عدد ِ اتمی ِ هیدروژن 1 است. بنا بر این یک الکترون دارد و عملا هفت تراز ِ انرژی (در واقع بیشتر از هفت تراز، اما به دلایلی عملا هفت تا به درد می خورد چون رفتن ِ الکترون به ترازهایی مثل p مستلزم ِ کمی عدم ِ تقارن است که به ندرت در طبیعت دیده می شود تنها زمانی این ترازها مهم می شوند که تراز های ِ پایینتر ِ همان مدار پر باشند مثلا تراز p وقتی که تراز ِ s توسط ِ الکترونهای ِ دیگری پر شده باشد ، مهم می شود). الکترون به چند طریق بین ِ این هفت مدار می تواند حرکت کند؟ مثلا از مدار ِ سه به یک سقوط می کند، یا از هفت به شش یا از پنج به دو و یا .....
http://up.avastarco.com/images/6zbzlpjf59ka8d6jx5ls.gif
به راحتی می توان تعداد ِ این حرکت ها را شمرد. برای ِ اتم ِ هیدروژن و یک الکترون این تعداد برابر با 21 حرکت ِ ممکن است. هر کدام از این حرکتها به یک مقدار ِ خاص ِ انرژی (که اختلاف ِ انرژی ِ بین دو تراز است) مربوط می شوند و انرژی هم که همان فرکانس است. پس هر حرکتی یک خط ِ طیفی در یک فرکانس ِ خاص تولید می کند. این گونه هیدروژن دارای ِ 21 خط ِ طیفی می شود! و فرکانسهای ِ این خطوط هم به راحتی قابل محاسبه است :)
هر اتمی بر اساس ِ عدد ِ اتمی اش ، ترازهای ِ انرژی ِ خاصی دارد و همان طور که گفته شد این تراز های ِ انرژی باعث ِ به وجود آمدن ِ خطوط ِ طیفی ِ خاصی می شوند که فرکانس ِ این خطوط ِ طیفی با در دست داشتن ِ انرژی ِ ترازها قابل ِ محاسبه است. بر این اساس چون ترازهای ِ انرژی ِ هر اتم فقط مختص به خودش است و با اتمی دیگر متفاوت، می توان حدس زد که طیف ِ نشری ِ هر اتم هم مختص ِ خودش است! درواقع این حدس واقعا درست است و هر اتمی طیف ِ نشری ِ مخصوص به خود را دارد و خطوط ِ طیفی ِ اتمها در واقع نوعی شناسنامه یا بارکد هستند که می توان با آن اتمها را از هم بازشناخت. این بسیار کاربردی، زیبا و جالب است!
نکته:
عملا از این 21 خط ِ طیفی ِ هیدروژن، تعداد ِ کمتری در ناحیه ی ِ مرئی قرار می گیرند (برای ِ هیدروژن 4 یا 5 تا) به این صورت برای ِ هیدروژن که ساده ترین اتم است در ناحیه ی ِ مرئی طیف ِ نشری ِ زیر را خواهیم دید
http://up.avastarco.com/images/i16ea9w6slvidrdgoo2.jpg
هر چه عدد ِ اتمی بالاتر می رود، تعداد ِ ترازها بالاتر میرود و این باعث می شود تعداد ِخطوط ِ طیفی افزایش پیدا کند به طوری برای ِ بررسی ِ طیف ِ اتمی معمولا تنها به بررسی ِ طیف ِ آن در ناحیه ی ِ مرئی می پردازند چون تعداد ِ خطوط ِ طیفی در ناحیه های ِ دیگر سرسام آور است! برای اتم ِ بعدی با عدد ِ اتمی ِ 2 که هلیوم باشد طیف ِ زیر را خواهیم دید
http://up.avastarco.com/images/2pskjyz2dr8fgqgc86li.jpg
برای ِ اکسیژن که عدد ِ اتمی اش 8 است این طیف
http://up.avastarco.com/images/elquqpx5widlbpoq53sa.jpg
برای ِ آهن با عدد اتمی ِ 26 این طیف
http://up.avastarco.com/images/ksn0vaumvjvpml5cjx0a.jpg
و نهایتا برای ِ گاز ِ زنون با عدد ِ اتمی ِ 54 این طیف ِ شلوغ را خواهیم دید:
http://up.avastarco.com/images/y1oy3gsqtc27oqscs58b.jpg
البته استثناهایی هم وجود دارد مثلا جیوه با عدد ِ اتمی ِ 84 طیفی به مراتب خلوت تر از طیف ِ اکسیژن دارد:
http://up.avastarco.com/images/vue43w7al1mvr3s3xpc.jpg
علت ِ چنین استثناهایی به دو نکته بر می گردد: اولا ما تنها در ناحیه ی ِ مرئی بررسی می کنیم ثانیا معمولا تعداد ِ خطوط در یک ناحیه ی ِ خاص را آرایش ِ ترازهای ِ مربوط به آخرین الکترون تعیین می کند که البته شرح ِ این مسئله خارج از حوصله یِ فروم و این تاپیک است :)
ـــــــــــــــ
المپیادی نوشت: با اون چیزهایی که راجع به اصل ِ بور برای ِ اتم ِ هیدروژن و همین طور اینجا گفتم می تونید فرکانسِ تمام ِ 21 خط ِ طیفی ِ هیدروژن رو پیدا کنید! کافیه بعد از پیدا کردن ِ اختلاف ِ انرژی ِ بین ِ دو مدار، اون رو تقسیم بر ثابت ِ پلانک بکنید تا فرکانس ِ فوتون به دست بیاد!
خودمونی نوشت و مهندس نوشت: تو پست ِ قبلی راجع به راه های ِ طبیعی ِ برا نگیختن ِ اتمها گفتم! اما راه های ِ غیر ِ طبیعی هم برای ِ برا نگیخته کردن ِ اتمها هستش! یکیش تحریک ِ الکتریکیه! معمولا لامپای ِ نئون ِ توی ِ مغازه ها به روش ِ الکتریکی نئون رو بر انگیخته می کنن و لامپ ِ نئون تابش می کنه و البته اگر طیف ِ تابشش رو نگاه کنید خطوط ِ طیفی ِ نشری رو می بینید! یکی دیگه از دستاورد های ِ بر انگیخته کردن ِ اتمها تولید ِ نور ِ لیزره که به همین خاطر اگر روی ِ لیزر رو بخونید معمولا روش یک طول ِ موج نوشته! این یعنی لیزر تک فرکانس هستش و از این گذشته روی ِ بعضی از لیزر ها اسم ِ یه عنصر هم می نویسن که دلالت بر همین پست ِ بالا داره و این که چه عنصری رو بر انگیخته کردند که داره نور بیرون می ده. به شخصه روی ِ لیزر پوینتر ها دیدم نوشته اکسیژن. البته یه فرقایی داره و به طور ِ دقیقتر باید تو فیزیک ِ حالت ِ جامد بررسی بشه چون این قضایای ِ ترازهای ِ انرژی دور ِ اتم و اینا همش توی ِ جامدات می خوره تو دیوار و ترازها بازچینش می شن :دی
پی نوشت 1: تقریبا همه ی ِ کلیات ِ طیف ِ نشری گفته شده و فقط باید کمی راجع به جزئیات بحث بشه این که قدرت و ضعف ِ این خطوط رو چی تعیین می کنه، چرا بعضی خطوط پهنا دارند در حالی که باید فقط یک خط باشن ، این پهنا رو چی تعیین می کنه و..... همچنین معرفی ِیک سری خطوط ِ معروف ِ طیفی و همچنین مصداقهای ِ نجومی ِ طیف ِ نشری (سحابی ها و ....) و کاربرد ها و...
پی نوشت 2: بعد از این پست مدت ِ طولانی (حدود ِ 10 روز) حضور ندارم.
فروم نوشت: من تقریبا زیر ِ تمام ِ پستها روند ِ تاپیک رو گفتم تا اگر کسی خواست پستی بگذاره در قالب ِ این روند قرارش بده! اگر در این مدتی که نیستم کسی خواست پست بگذاره لطفا از قالب ِ این روند خارج نشه.
پهنا و شدت ِ خطوط ِ طیفی ِ نشری
قبل از مطالعه ی ِ این پست، سری به این تاپیک و این صفحه از ویکی نجوم بزنید تا اطلاعاتی راجع به اثر ِ دوپلر کسب کنید چون پیش نیاز ِ این پست است (البته هم در ویکی و هم در تاپیک بحث آنقدر کامل نیست در هر صورت این اثر نسبتا معروف است و همه جا می توان راجع به آن مطلبی پیدا کرد).
خطوط ِ طیفی ِ نشری علاوه بر فرکانس دو ویژگی ِ دیگر هم دارند: پهنا و شدت. این که هر کدام نماینده ی ِ چه چیز هایی هستند را بررسی می کنیم.
1)شدت
شدت ِ خطوط ِ طیفی در واقع معیاری از روشنایی ِ خطوط است. این روشنایی به چه چیز بستگی دارد؟ به تعداد ِ فوتونهایی که در آن فرکانس ساطع می شوند. پس باید بررسی کنیم که این تعداد ِ فوتونهای را چه چیزی تعیین می کند. گفتیم به طور ِ طبیعی دو راه برای ِ به وجود آمدن ِ طیف ِ نشری وجود دارد. برای ِ هر کدام از دو راه این مورد را بحث می کنیم
الف) تابش ِ نور
فرض کنید یک گاز ِ رقیق به علت ِ تابش ِ نور برانگیخته شود و تابش کند.
این که چه تعداد فوتونی بتوانند در یک فرکانس ِ خاص تابش شوند در این مورد کاملا بستگی به این دارد که چه تعداد فوتونی در آن فرکانس ِ خاص جذب شده؛ پس شدت در این مورد فقط به شدت ِ طیف ِ تابش شده به سمت ِ گاز در آن فرکانس بستگی دارد.
ب) گرم شدن
گاز ِ گرم می تواند برانگیخته باشد. این که چه تعداد فوتون ها در فرکانسی تابش شوند به این بستگی دارد که چند درصد ِ اتمها توانسته اند الکترون را از حالت ِ پایه به حالت ِ بر انگیخته بفرستند. در این مورد کمی دانش ِ ترمو دینامیکی فرمولی برای ِ محاسبه به دست می دهد (که البته تقریبی است و معمولا می گویند معادله ی ِ ساها) :
Nex/Ngrnd=(gex/grnd)*exp(-deltaE/kB*T) l
در این فرمول Ngrnd تعداد ِ اتمها در حالت ِ پایه، Nex تعداد اتمها در حالت ِ برانگیخته ،gex ظرفیت ِ تراز ِ برانگیخته، grnd ظرفیت ِ تراز ِ پایه، deltaE اختلاف ِ انرژی حالت برانگیخته با حالت ِ پایه، kB ثابت ِ بولتزمان و Tدمای ِ گاز است.
(l فقط برای ِ تصحیح ِ پرانتز بود!! دی)
این فرمول حاوی ِ چند نکته است:
1.هرگز نمی توان با گرم کردن همه ی ِ اتمها را به حالت ِ برانگیخته فرستاد در بهترین حالت اگر دما بی نهایت باشد نسبت تعداد ِ اتمهای ِ برانگیخته به پایه به میزان ِ نسبت ِ ظرفیت ِ ترازها خواهد بود و نه بیشتر!
2. به ازای ِ دماهای ِ خیلی کم تعداد ِ اتمها در حالت ِ برانگیخته آنقدر پایین می آید که طیف ِ نشری دیده نخواهد شد!
سوالی پیش می آید: دمای ِ کم و دمای ِ زیاد به چه معناست؟
اگر ورودی تابع ِ نمایی که نسبت ِ اختلاف ِ انرژی دو تراز به kB*T است، خیلی بزرگتر از یک باشد این یعنی دما کم است و این باعث می شود که تابع ِ نمایی مقدارش به صفر نزدیک شود و این یعنی اتمهای ِ برانگیخته تعدادشان بسیار کم است و در نهایت گاز، طیفی نخواهد داشت. اگر این نسبت خیلی کوچکتر از یک باشد یعنی دما زیاد است و تابع ِ نمایی مقدارش به یک نزدیک می شود که در این مورد برای ِ تابع ِ نمایی بیشینه است. قوی ترین خطوط ِ طیفی ِ نشری همیشه در بالاترین دماها دیده میشوند!
دمای ِ معقول برای ِ فوتونهایی با فرکانس ِ اطراف ِ مرئی حدود ِ 2000 تا 3000 درجه ی ِ کلوین است! پس انتظار نداشته باشید که در دمای ِ اتاق از گاز خطوط ِ طیفی دریافت کنید :دی
2) پهنا
می دانیم که خطوط ِ طیفی باید تک فرکانس باشند اما اغلب در طیفها، پهنایی از این خطوط مشاهده می شود. مثلا طیف ِ هیدروژن را نگاه کنید:
http://up.avastarco.com/images/2iuusgsqhgo93drnp7l.jpg
این پهنا به چه دلیل به وجود می آید؟
پاسخ ِ این پرسش در اثر ِ دوپلر است!
اتمهای ِ گاز ثابت نیستند بلکه همگی با سرعت های ِ مختلفی در اتم به این طرف و آن طرف می روند. اگر اتمی که در حال ِ حرکت به سوی ِ ماست قرار باشد فوتونی به سمت ِ ما بفرستد، این فوتون به خاطر ِ اثر ِ دوپلر مقدار ِ خیلی کمی (بسته به سرعت ِ اتم ِ گسیلنده) به سمت ِ آبی می رود برعکس اگر اتم ِ گسیلنده در حال ِ دور شدن از ما باشد ، فرکانس ِ فوتون ِ فرستاده شده کمی به سمت ِ قرمز می رود و در نهایت چون درون ِ گاز تقریبا بازه ای از سرعتها وجود دارد ما شاهد ِ یک پهنا خواهیم بود.
اما این پهنا را چه چیز تعیین می کند؟ برای ِ پاسخ ِ این سوال باید بدانیم بازه ی ِ سرعتها برای ِ اتم را چه چیز تعیین می کند. پاسخ ِ این پرسش ساده است: دمای ِ گاز!
دمای ِ گاز معیاری از انرژی ِ ذرات ِ گاز است و هر چه دما بالاتر باشد انرژی بیشتر است و اتمهای ِ گاز سرعت ِ بیشتری دارند و این یعنی هر چه دما بیشتر باشد پهنای ِ این خطوط بیشتر است.
توزیع ِ سرعت ِ اتمهای ِ گاز را برای ِ چند دمای ِ مختلف در شکل ِ زیر مشاهده می کنید:
http://up.avastarco.com/images/zrr1qc24avtwsilaf0mi.png
البته باید بگویم این توزیع به جرم ِ اتمها هم بستگی دارد اما فعلا فرض می کنیم همه ی ِ گازها یک جرم دارند. (برای ِ اتمهای ِ پرجرمتر توزیع فشرده تر است) البته چگالی هم در این مورد موثر است (برای ِ بررسی ِ دقیقتر به بحثی راجع به توزیع ِ سرعت های ِ ماکسولی مراجعه کنید که البته ریاضی اش زیاد است به همین خاطر اینجا ذکر نکردم)
لازم به ذکر است همه ی ِ گذاره های ِ بالا فقط برای ِ طیف ِ نشری درست بود و برای ِ طیف ِ جذبی جداگانه بررسی خواهیم کرد.
ـــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــ
مهندس نوشت و خودمونی نوشت: اگر شما از راههای ِ دیگه برای ِ برانگیخته کردن ِ اتمها استفاده کنید می تونید به راحتی یک تکفرکانس ِ خیلی خاص تولید کنید و همه ی ِ ترازهای ِ انرژی ِ اتم رو درگیر نکنید. این کار به وسیله ی ِ فرایندی به اسم ِ گسیل ِ القایی اتفاق می افته که باعث می شه اتم فقط در یک فرکانس ِ خاص تابش بکنه.
پی نوشت ِ تاریخی: گسیل ِ القایی همون فرایند ِ لیزر هستش که اولین بار توسط ِ انیشتین پیشنهاد شد اما تا سالها کسی نتونسته بود بسازدش. البته جا داره یادی بکنیم از نام ِ دکتر علی ِ جوان که از پیشگامان ِ طراحی لیزر بوده.
پی نوشت1: پست ِ بعدی احتمالا به معرفی ِ یک سری خطوط ِ طیفی ِ معروف اختصاص داره و بعدش هم مصداقهای ِ نجومی ِ طیف ِ نشری. کاربردها رو تصمیم گرفتم بگذارم بعد از این که طیف ِ جذبی رو هم کامل شرح دادیم.
پی نوشت 2: اگر خواستید بگید یه جایی اثر ِ دوپلر رو اساسی شرح بدم (احتمالا تو تاپیکش این کار رو می کنم :) )
پی نوشت3: سوالی هست در خدمتم :)
معرفی ِ چند خط ِ طیفی ِ معروف
در ستاره شناسی علت بر این که معمولا اتمهای ِ خاصی در ساختمان ِ اجرام نقش دارند برخی از خطوط ِ طیفی بسیار معروف اند. این پست به معرفی فقط تعدادی از خطوط ِ معروف و پرکاربرد اختصاص دارد.
خطوط ِ هیدروژن
بیشتر ِ اتمهای ِ جهان از نظر تعداد هیدروژن اند. پس طبیعی است که معروفترین خطوط ِ طیفی مربوط به هیدروژن باشد و بیشتر از همه بررسی شود. خطوط ِ طیفی ِ اتم ِ هیدروژن بر اساس ِ این که با سقوط ِ الکترون به کدام مدار خط ِ طیفی ایجاد می شود، به چند دسته تقسیم می شود که سه دسته در این بین بسیار معروف اند:
سری ِ لیمان که با سقوط ِ الکترون از مدارهای ِ بالا به مدار ِ اول پدید می آید
سری ِ بالمر که با سقوط ِ الکترون از مدارهای ِ بالا به مدار ِ دوم پدید می آید
و در نهایت سری ِ پاشن که با سقوط ِ الکترون به مدار ِ سوم پدید می آید
تصویر ِ هر سه سری:
http://upload.wikimedia.org/wikipedi...ransitions.svg
از بین ِ این سه سری هم تنها انرژی ِ سری ِ بالمر طوری است که برخی از خطوطش در ناحیه ی ِ مرئی قرار بگیرد. طول ِ موجهای ِ چهار خط ِ سری ِ بالمر که در ناحیه ی ِ مرئی اند بر حسب ِ آنگستروم* به قرار ِ زیر است:
6563 (معروف به خط ِ هیدروژن آلفا که در ناحیه ی ِ قرمز ِ طیف قرار دارد)
4861(معروف به خط هیدروژن بتا که تقریبا در ناحیه ی ِ سبز است)
4340 (خط ِ هیدروژن گاما در ناحیه ی ِ آبی)
4102 (خط ِ هیدروژن دلتا در ناحیه ی ِ بنقش)
تصویر ِ چهار خط ِ طیفی ِ هیدروژن در ناحیه ی ِ مرئی
http://upload.wikimedia.org/wikipedi...spectrum-H.svg
خط ِ طیفی ِ هیدروژن در طول ِ موج ِ 21 سانتیمتر
این خط ِ طیفی شاید معروفترین خطی است که در طول ِ موجهای ِ مرئی قرار ندارد و به جای ِ آن در طول ِ موجهای ِریز موج (مایکرو ویو) قرار دارد. این خط نشانه ی ِ قویی برای ِ پیدا کردن ِ هیدروژن در فضاست. هیدروژن حتی در دماهای ِ بسیار پایین باز هم به طور ِ طبیعی در این فرکانس تابش می کند. کم و کیف ِ این تابش در این پست نمی گنجد و فقط به خاطر ِ اهمیت ِ زیاد ِ آن در اخترفیزیک و ستاره شناسی ِ رادیویی ذکر شد.
خطوط ِ هلیوم
هلیوم بعد از هیدروژن از لحاظ ِ فراوانی جایگاه ِ بعدی را دارد بنا بر این بررسی اش به تنهایی نسبتا مفید است اما باید به این نکته توجه کنیم که هلیوم یک گاز ِ نجیب است یعنی اگر یک الکترون ِ دیگر به این اتم اضافه کنیم برای ِ پر شدن باید به تراز ِ انرژی ِ بعدی برود و این یعنی تراز ِ انرژیی ِ پایینی کامل پر شده و ظرفیتش تکمیل است و این باعث ِ پایداری ِ بیش از اندازه ی ِ الکترونهایش می شود و به سختی می توان از هلیوم خط ِ طیفی مشاهده کرد. اما در دماهای ِ بالا بالاخره هلیوم هم از خود خطوط ِ طیفی نشان می دهد! چند خط ِ معروف ِ هلیوم به قرار ِ زیر اند:
خطوط ِ مربوط به هلیوم ِ عادی :4471 و 5876
خطوط ِ مربوط به هلیوم ِ یک بار یونیده** (که فقط در دماهای ِ بسیار بالا دیده می شوند) : 4200 و 4541 و 4686
خطوط ِ فلزی
در اصطلاح ِ اخترفیزیکی به هر عنصری غیر از هلیوم و هیدروژن ، فلز می گویند. فلزات در دنیا بخش ِ بسیار بسیار کوچکی از عناصر را تشکیل می دهند با این حال می توانند در اجرام ِ نجومی به راحتی خط ِ طیفی ایجاد کنند که گاهی اوقات از خطوط ِ مربوط به هلیوم و هیدوژن هم قوی تر می شود! خطوط ِ فلزی به خصوص در طیف ِ ستاره های ِ پیر و سرد به وفور دیده می شوند.
طول ِ موج ِچند تا از خطوط ِ فلزی ِ معروف به قرار ِ زیر اند:
کلسیم ِ یک بار یونده: 3934 و 3968 / کلسیم ِ عادی:4227 / سیلسیم ِ سه بار یونیده :4089 / آهن ِعادی :4325 (جز خطوط ِ نسبتا معروف در طیف ِ ستاره ها) / اکسیژن ِ یک بار یونیده:4650 /اکسیژن ِ دو بار یونیده:4959 و 5007 (جز ِ خطوط ِ معروف در سحابی ها)/نیتروژن ِ یک بار یونیده: 6548 و 4583
تصویر ِ خطوط ِ طیفی ِ معروف به همراه ِ طیف ِ یک کهکشان:
http://up.avastarco.com/images/sc30eylsnk2nfl9rp.gif
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــ
یاد آوری ها:
*یک آنگستروم برابر است با یک دهم ِ نانو متر. یک نانو متر هم یک میلیاردم ِ متر است.
**یونش در اتمها یعنی از دست دادن ِ یکی از الکترونها در اتم. اتم ِ یک بار یونیده یعنی یکی از الکترونهای ِ اتم کنده شده و به بیرون از اتم رفته، اتم ِ دو بار یونیده یعنی اتم دو الکترون از دست داده و....
منبع نوشت: مقادیر ِ طول ِ موجها از این نوشتار استخراج شده :)
اخترفیزیک دوست نوشت: به صورت ِ نوشتاری اتمهای ِ عادی رو با علامت ِ I جلوشون نشون می دن، اتمهای ِ یک بار یونیده رو با II دو بار یونیده با III ، سه بار یونیده با IV و....مثلا
نیتروژن ِ عادی: N I ،اکسیژن ِ دو بار یونیده می شه O III و کربن ِ چهار بار یونیده میشه C V و.... یعنی با اعداد ِ رومی ِ جلوی ِ اتم حالت ِ اتم رو مشخص می کنند که از حالت پایه شروع می شه و با افزایش ِ تعداد ِ الکترونهای ِ یونیده شماره زیاد می شه. گفتم که اگر در متون ِ تخصصی دیدید گمراه نشید!
پی نوشت1: حالا می شه راجع به مصداقهای ِ نجومی ِ طیف های ِ نشری نوشت. این که چه اجرامی و چرا طیف ِ نشری دارند. هنوز نمی دونم چه قدر طول بکشه ولی ممکنه با یک پست جمع بشه و ممکن هم هست چند تایی طول بکشه. ببینیم چی میشه. بعدش انشاالله خطوط ِ جذبی رو شروع می کنیم.
پی نوشت 2: امروز به ذهنم رسید که رده بندی ِ طیفی ِ ستاره ها در این تاپیک نمی گنجه و احتمالا تاپیکی جدا براش زده بشه :دی البته این جا خییییییلی اجمالی راجع بهش خواهیم گفت انشاالله!
پی نوشت 3: سوالی هست در خدمتم :)
بعدا نوشت: ممنون از جناب ِ celestial boy بابت ِ توجه و تصحیح :)