رصد ماهواره ها و دیگر ساخته هاي دست بشر

[rezash]

به غیر از رصد ستاره ها سیارات دنباله دارها و دیگر اجرام آسمانی که هر منجمی آشنائی تقریبا" کاملی با آنها دارد.اجرام دیگری نیز در آسمان وجود دارند که گالیله نه تنها آنها را ندید بلکه فکر اینکه همچین پدیده هائی را رصد کند هم در فکرش خطور نمیکرد.

این نقاط درخشان و عمدتا" متحرک چیزی نیستند به جز ماهواره های مصنوعی که بنا به دلائل و اهدافی ساخته شده اند.

چند وقتیست که رصد ایستگاه فضائی بین المللی فکرم رو مشغول کرده بود تا اینکه با چشم غیر مسلح آنرا رصد کردم و از درخشندگی زیادش تعجب کردم.

در این تاپيك به رصد این اجرام و بهترین موقع برای رویتشان میپردازیم.

[rezash]

این گونه سوال و جوابها به درک مطلب خیلی کمک میکنه.

من هم دو سوال دارم واون اینکه فرق ایریدیومها و ماهواره ها چیست؟

و دلیل درخشش گاها" خیلی زیاد ایریدیوم ها به خاطر چیست؟

[شايان سليم شهشهانى]

"سوال 1 و 2" : زيرا
زمان ديده شدن هر ماهواره بسته به ارتفاعش از سطح زمين داره ... و در چه مداري قرار بگيرند ... مثلا ماهواره هايي كه در مدار پايين باشن زمان رصدشون به 45 دقيقه قبل طلوع و 45 دقيقه بعد ازغروب خورشيد برميگرده ... ماهواره هايي كه در مدار پايين باشن(300 تا400 كيلو متر) باسرعت بيشتري بدور زمين ميچرخن و در هر 1يا 2ساعت زمينو دور زدن ... بهترين زمان ديدن اين ماهواره ها قبل طلوع يا بعد غروب خورشيده ... مثل سيارات داخلي ...يعني زمانهايي
كه درعين بازتاب نور خورشيد ،نور اون مزاحمت ايجاد نكنه .

دليل دوم ديده شدن ماهواره ها جنس آنتن ها هستش ... هرچي صيقلي تر باشن نور خورشيدو بهتر بازتابش ميكنن كه دوباره نبايد نور خود خورشيد باعث ديده نشدن ماهواره ها بشه.

من هنوز نفهميدم چرا "فقط" در هنگام غروب و طلوع ديده مي شوند ، اگر زمان ديده شدنشون به ارتفاعشون بستگي داره ، خب چرا در عرض جغرافيايي اي مثل تهران ، ماهواره ها ساعت ١٢ نيمه شب ديده نمي شوند؟ مگه يكدفعه ارتفاعشون تغيير مي كنه؟

منظورم هم از سوال ٢ اين بود كه چرا در فصول مختلف، زمان ياد شده (=پر پرش ٣ ساعت) متفاوت است؟ ، نه اينكه چرا پرپرش ٣ ساعت است!

[Setare KOchOlO]

این گونه سوال و جوابها به درک مطلب خیلی کمک میکنه.

من هم دو سوال دارم واون اینکه فرق ایریدیومها و ماهواره ها چیست؟

و دلیل درخشش گاها" خیلی زیاد ایریدیوم ها به خاطر چیست؟

ايريديومها يك سري ماهواره هاي فعال مخابراتي هستن كه براي كاركردن گوشي هايي با همين فناوري كه درتمام نقاط جهان كارايي داشته باشن ، درفضا قرار داده شدن ... و در ارتفاع 600 كيلومتري زمين قرار گرفتن ... ومدار ماهواره ها هم براساس نوع كاربردشون متفاوته .

درخشش ناگهاني ايريديوم ها بخاطر آنتن هاي ازجنس آلومينيومي هستش .

[Setare KOchOlO]

من هنوز نفهميدم چرا "فقط" در هنگام غروب و طلوع ديده مي شوند ، اگر زمان ديده شدنشون به ارتفاعشون بستگي داره ، خب چرا در عرض جغرافيايي اي مثل تهران ، ماهواره ها ساعت ١٢ نيمه شب ديده نمي شوند؟ مگه يكدفعه ارتفاعشون تغيير مي كنه؟

منظورم هم از سوال ٢ اين بود كه چرا در فصول مختلف، زمان ياد شده (=پر پرش ٣ ساعت) متفاوت است؟ ، نه اينكه چرا پرپرش ٣ ساعت است!

ببينيد :مقدمه :
هر چي ارتفاع رصدگاهتون بيشتر باشه افقتونم گسترده تر ميشه يعني جرمي كه در سطح پايين تري درحال غروب باشه ، دررصدگاه شما درحال طلوع خواهد بود... پس هرچي ارتفاعتون بيشتر ميشه دوام خورشيد در بالاي اون افق بيشتر مي شه.

پس اجرام کوچکي که در فاصله اي بين 200تا 36هزار کيلومتري زمين قرار دارن در مداراي دايره اي يا بيضي به دور زمين در حال چرخش هستن...

حال وقتي شما منطقه اي هستين خورشيد غروب کرده در همون لحظه و در ارتفاع چند صد کيلومتري بالاي سر شما هنوز خورشيد در حال تابيدن هستش... حالا شرايط مساعد باشه ومسير ماهواره اي از اون آسموني باشه كه شما قرار داريد(براي شما شب هنگامه) بخشي از نور خورشيد به بدنه ميخوره و نور رو به طرف شما بازتابش ميكنه .

ماهواره هايي که در ارتفاع هاي پايين تري قرار دارند مطمئنا درصد قابل توجه تري از نور خورشيد بازتابش ميكنن ... اما خورشيد در ارتفاعي که اين ماهواره ها قرار دارن چند ساعت قبل از طلوع بر سطح زمين طلوع مي کنه و چند ساعت پس از غروب خورشيد بر سطح زمين نيز غروب مي کنه ، بخاطر همين هم بهترين زمان رصد ماهواره هاي درخشان در آسمان 2تا 3ساعت بعد از غروب خورشيد (بر روي زمين) و چند ساعت پيش از طلوع خورشيد هستش .

[rezash]

ایریدیومها احتمالا" باید در نقطه ای از فضا نسبت به زمین ثابت باشند و با سرعتی مناسب با سرعت زمین گردش کنند.مثلا" ایستگاه فضائی هر شبانه روز 15 بار بدور زمین میچرخد ولی فکر میکنم ایریدیومها باید با سرعت خاصی بچرخد که مثلا" نسبت به منطقه خاور میانه جاش تغییر نکنه.آیا این موضوع درسته؟

احتمالا" درخشندگی این مصنوعات به خاطر زاویه قرارگیریشون نسبت به خورشید و محل قرارگیری ناظر است.این موضوع درسته؟

[rezash]

خودم منابع نجومی جستجو کردم جواب سوالم رو به طور دقیق نگرفتم.

بیشتر این سوال از آنجا در ذهنم شکل گرفت که ماهوارههای تلویزیونی که از طریق دیش امواجشون را میگیریم و تصاویر صدها شبکه تلویزیونی را از طریق آن مشاهده میکنیم قاعدتا" باید جای کاملا" ثابتی داشته باشند که میلیونها دیش تنظیم شده با آنها با کوچکترین انحرافی تنظیمشان به هم نریزد.

احتمالا" این ماهوارهها فقط در صورتی میدرخشند که ابزار نصب شده در آنها در مکانی نسبت به ما قرار بگیرند که نور خورشید را بازتاب دهند واین باید لحظه ای باشد و سپس این بازتاب قطع شود.

مثل زمانی که کسی با آینه به چشم ما نور بتاباند فقط باید طوری آینه را قرار بدهد که نور خورشید به چشم ما بتابد و پس از حرکت شخص این بازتاب قطع میشود.

[stargazer]

سلام جناب رضاش گرامی

اگه امکانش هست به این سوالام جواب بدین d:

میشه راجع به مدارهای ماهواره ها توضیح بدین؟ که هر کدوم مثلا یا هر نوعی، در چه ارتفاعی از زمین قرار دارن؟ شکلشون چطوریه؟ یعنی مسیر حرکتشون چطوریه؟ کلا یه خورده توضیح بدین راجع بهشون.

ممنون

[rezash]

ممنون که با سوالاتتون ادامه بحث در مورد ماهواره ها و در این تایپیک رو یادآوری کردید.

چون سوالاتتون در بحث ماهوارهها متعدد بود به مرور مطالبی را عنوان میکنم.در ابتدا به این میپردازم که کاربری این مصنوعات به چه دلیل است و انواع آن چیست و سپس به مدارهای مختلف آنها میپردازیم.

در ابتدا و به صورت فهرست وار اشاره میکنم.

در تعریف ماهواره و در کتاب نجوم به زبان ساده گفته شده است که:ماهواره زمینی شیئی است ساخته دست آدمی که بر مداری تقریبا" مستدیر (بیضوی) بر گرد زمین می گردد.

برای پرتاب یک ماهواره باید 1.آن را به ارتفاع لازم از سطح دریا رساند. 2.آن را در امتداد درست قرار داد. 3.شتاب مناسبی به آن داد.

اولین ماهواره با نام اسپوتنیک 1 در سال 1957 و توسط کشور شوروی سابق به فضا پرتاب شد.و پس از آن امریکا فرانسه زاپن چین انگلستان و غیره...به ترتیب وبا فرستادن این مصنوعات به باشگاه پرتاب کنندگان ماهواره پیوستند.

ایران نیز در سال 2009 و با فرستادن ماهواره امید به این جمع پیوسته است.

ماهوارهها بنا به نیازهای انسان ساخته شده و با صرف بودجه وامکاناتی نسبتا" زیاد به فضا پرتاب میشوند.مهمترین کاربردهای ماهوارهها عبارتند از:

1.ماهوارههای ارتباطی:این نوع از ماهوارهها برای ارتباط راه دور در فضا قرار میگیرند وبا ابزار و امکاناتی از قبیل آنتنهای گیرنده تقویت کننده و فرستنده کار میکنند.این قمرها ی مصنوعی قادر هستند در آن واحد هزاران تماس تلفنی و برنامه های رادیوئی و تلویزیونی را برقرار نمایند.این گونه ماهوارهها در مدار بلند زئو سینکرنوس واقع شده اند.

2.ماهوارههای هواشناسی:این ماهوارهها در واقع دو نوع هستند بعضی از آنها در مداری پائین تر (سان سینکرنوس) قرار میگیرند و میتوانند به طور مداوم تغییرات آب و هوائی را سنجیده و پیش بینی آب و هوا را میسر کنند(غالبا" منطقه ای خاص مثلا" خاورمیانه را پوشش میدهند.).و بعضی از این ماهوارهها در مدار بالاتر قرار گرفته و میتوانند از مدار بالاتر احاطه کاملتری بر زمین داشته باشند و غالبا" یک نیم کره را در بر میگیرد و با استفاده از اشعه مادون قرمز تحرکات لایه های بالائی جو را آنالیز کرده و در مباحث کلان تری چون گرم شدن آب و هوای زمین یا تغییرات لایه ازن و غیره .. به دانشمندان کمک کنند.همچنین ماهواره های هواشناسی میتوانند در ردیابی سیگنالهای درخواست کمک از کشتیها و هواپیماها دور افتاده نیز کمک کنند.

3.ماهواره های نظامی:این ماهوارهها که شامل ماهوارههای جاسوسی نیز میشوند در ردیابی موشکها جابجائی ادوات و نیروی انسانی ارتشهای دیگر کشورها نظارت میکنند و شامل همه نوع ماهواره میشود. یعنی انواع ماهوارهها نیز میتوانند برای اهداف نظامی یا جاسوسی مورد استفاده قرار گیرند مثل ماهوارههای هواشناسی یا ارتباطی

4.ماهوارههای تحقیقاتی یا علمی:این گونه ماهوارهها غالبا" برای شناسائی علوم زمین شناختی و حرکت صفحات بیرونی زمین کشف منابع فسیلی و معدنی وغیره.. کاربرد دارند و همینطور تحقیقات در مورد نیروهای موجود در اطراف زمین همچون گرانش و میدان مغناطیسی و غیره..همینطور در اختر شناسی و نجوم هم کاربرد دارند. این ماهوارهها در ارتفاع پائین حرکت میکنند و در اطراف دیگر سیارات و اجرام منظومه شمسی نیز وجود دارند.

البته در دسته بندی انواع ماهواره میتوان جزئی تر نیز آنها را دسته بندی کرد که مثلا" سایت ویکی پدیا انها را به 10 دسته تقسیم کرده است.

لینک:http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%...A7%D8%B1%D9%87

در پست بعدی در مورد مدار این اجرام فضائی توضیح میدهم.در زیر تصاویری از انواع ماهواره و نوع کارکردشان را مشاهده میکنید.

[mahdad_haghighi]

ایستگاه بین المللی فضایی يا ISS یکشنبه شب (4 سپتامبر 2011) با قدر مناسب 3.5 - از فراز شهر تهران می گذرد . این زمان یکی از بهترین مواقع برای مشاهده ی ایستگاه فضایی از شهر تهران می باشد .برای مشاهده اطلاعات کامل تر درباره این پدیده بر روی لینک زیر کلیک کنید .

ایستگاه فضایی بر فراز تهران

[rezash]

مدار ماهوارهها

انواع ماهواره در مداری بسته به دور زمین چرخش میکنند.و بسته به نوع کاربری آنها در مدار متفاوتی قرار میگیرند.این مدارها به 4 دسته کلی تقسیم میشوند:

1.ارتفاع پائین
2.مدار قطبی
3.مدار بیضوی
4. زمین ایست

1.ماهوارههائی که در مدار پائین قرار میگیرند دارای سرعت نسبتا" بالائی هستند و در ارتفاع پائینی نسبت به زمین و دیگر ماهوارهها قرار میگیرند این ارتفاع بین 320 تا 800 کیلومتری زمین است.جهت این ماهوارهها غرب به شرق است و نسبت به سرعت زمین خیلی بیشتر است و بعضا" به سرعت بیش از 27000 کیلومتر در ساعت میرسد که با این سرعت میتوان هر 90 دقیقه یکبار به دور زمین گردش کرد.این سرعت در این ارتفاع لازم است و باعث جلوگیری از سقوط ماهواره به زمین میشود.البته سرعت قرارگیری ماهواره در مدار به وزن آن نیز ارتباط دارد.این مدار به اختصار مدار لئو "leo" نامیده میشود.همچنین این ارتفاع از زمین بسیار شلوغ و آلوده به زباله های فضائی است که میتواند برای دیگر ماهوارهها و دیگر مصنوعات پرتابی به فضا خطر آفرین باشد.

2.ماهواره های مدار قطبی به ماهواره هائی گفته میشود که مسیر حرکت آنها عمود بر استواست و در هربار چرخش از قطبین زمین عبور میکند.این نوع مدار در واقع در همان ارتفاع ماهوارههای لئو میباشد که فقط جهت چرخش آنها به جای غرب به شرق شمال به جنوب یا بالعکس میباشد.مزیت این مدار دراین است که کل سطح زمین را پوشش میدهد به این دلیل که زمین غرب به شرق می چرخد واین ماهوارهها در با طی کردن شمال به جنوب آن در مدتی کل مناطق کره زمین را طی میکنند.که این مساله باعث میشود این ماهوارهها برای عکسبرداری و اکتشافات زمینی مهم باشند.

3.ماهوارههائی که مداری بیضی به دور زمین دارند و دارای نقاط اوج و حضیض میباشند و به مانند ماهوارههای قطبی مسیرشان از قطبین عبور میکند.این ماهوارهها در هنگام حضیض مداری سرعت میگیرند و در هنگام اوج از سرعتشان کاسته میشود.به همین دلیل هربار و در هنگام حضیض به نوعی پرتابی دوباره انجام میدهند.این ماهوارهها مکملی برای ماهوارههای زمین ایست هستند و نقاط کور آنها را پوشش میدهند.

4. ماهوارههای زمین ایست ماهوارههائی هستند که در بالای قسمتی از مدار استوا قرار میگیرند و مدار آنها در ارتفاع 35870 کیلومتری زمین است.این ماهوارهها در مکانی ثابت در فضا قرار دارند و همراه با گردش زمین به دور خود میچرخند.این ماهوارهها مناطق خاصی از زمین را پوشش میدهند و باید در آن مدار ثابت باشند به همین دلیل دارای سایه ای ثابت در زمین با عنوان "جای پا" هستند.
به این ماهوارهها زمین همزمان نیز گفته میشود و به مدار آنها مدار کلارک نیز اطلاق میشود.این ماهوارهها از دید ناظر زمینی در منطقه ثابت قرار میگیرند و دوران آنها به مانند زمین هر 24 ساعت یکبار انجام میشود.ماهوارههای تلویزیونی و مخابراتی از این دسته میباشند.به این ماهوارهها به اختصار جئو "geo" گفته میشود.