صفحه 5 از 19 نخستنخست 12345678915 ... آخرینآخرین
نمایش نتایج: از شماره 41 تا 50 , از مجموع 181

موضوع: نجوم و ادبیات

  1. Top | #1
    کاربر ممتاز

    عنوان کاربر
    کاربر ممتاز
    تاریخ عضویت
    Aug 2010
    شماره عضویت
    23
    نوشته ها
    184
    تشکر
    229
    تشکر شده 401 بار در 42 ارسال

    Post نجوم و ادبیات

    سلام
    بعد از عمری سرو کله زدن در انجمن های مجازی امروز پیامی دریافت کردم مبنی بر افتتاح انجمن نجوم آوا استار. ضمن تبریک به دوستان آوا استار با اجازتون اولین تاپیکم رو تو این انجمن میزارم.

    اگر کسی شعری در ارتباط با نجوم میدونه اینجا بزاره. یه مقاله خیلی جالب میخوندم چند وقت پیش که توی کامپیوترم سیو کرده بودم. منبعش رو یادم نیست چه سایتی بود اما اسم نویسنده در انتهای مقاله هست. بسیار جالبه. در پست بعدی این مقاله رو برای شروع در این تاپیک قرار میدم.

    --------------------

    نام قبلی این تاپیک اشعار نجومی بود، ضمن تشکر از ایجاد کننده این تاپیک، از این پس میتوانید آثار ادبی و یا نقد آثار ادبی نجومی و.... را در این تاپیک قرار دهید.

    با تشکر
    آسمون
    ویرایش توسط آسمون : 01-06-2013 در ساعت 11:30 PM


  2. Top | #41
    کاربر ممتاز

    عنوان کاربر
    کاربر ممتاز
    تاریخ عضویت
    Aug 2010
    شماره عضویت
    80
    نوشته ها
    566
    تشکر
    10,004
    تشکر شده 5,177 بار در 631 ارسال

    گر فلک این گنبد مینا نداشت
    خوشه ی پروین و ثریا نداشت
    بام جهان اینهمه زیبا نبود
    نور فشان اختر شعرا نداشت
    مهر فروزنده و خورشید روز
    ماه شب افروز و دل آرا نداشت
    اختر عیوق درخشان نبود
    صورت اکلیل و چلیپا نداشت
    همدم کم نور عناق و سها
    در دل شب بهر تماشا نداشت
    اینهمه قندیل نگین چون بلور
    در شب دیجور چو یلدا نداشت
    بام منقش شده با اختران
    طاق مقرنس شده بالا نداشت
    اینهمه را لطف خدا آفرید
    بی بصر آن کو دل بینا نداشت




    شهرام زمانی

  3. 3 کاربر مقابل از javadstar76 عزیز به خاطر این پست مفید تشکر کرده اند.


  4. Top | #42
    کاربر ممتاز

    عنوان کاربر
    کاربر ممتاز
    تاریخ عضویت
    Aug 2010
    شماره عضویت
    80
    نوشته ها
    566
    تشکر
    10,004
    تشکر شده 5,177 بار در 631 ارسال

    حافظـــا سر ز كـــله گوشه خورشــــيد برآر بختــــت ار قرعـه بـدان ماه تمـــام انـــدازد

    شــبي كــه مــاه مـــراد از افــق شـود طالـــع بـــود كـــه پرتــو نــوري به بـــام مـا افتــد

    آن شب قدري كه گويند اهل خلوت امشبست يارب اين تأثير دولت در كدامين كوكبست

    ز مشـــرق سـر كــو آفــتاب طـلـعت تــــو اگــر طلـــوع كنـد طالعـــم همايون است

    زجور كــوكب طالـــع سحرگـهان چشــمم چنــان گريست كه ناهـيد ديد و مـه دانـست حافظ

    يعني از جفاي روزگار و گردش نابكام زمانه آنقدر گريستم كه در سحر گاه ناهيد طلوع كرد و من آن را ماه پنداشتم.

  5. 3 کاربر مقابل از javadstar76 عزیز به خاطر این پست مفید تشکر کرده اند.


  6. Top | #43
    کاربر ممتاز

    عنوان کاربر
    کاربر ممتاز
    تاریخ عضویت
    Aug 2010
    شماره عضویت
    80
    نوشته ها
    566
    تشکر
    10,004
    تشکر شده 5,177 بار در 631 ارسال

    ماه خورشيد نمايش ز پس پرده زلف آفتابي است كه در پيش سحابي دارد

    اي كه إنشاءعطارد صفت شوكت توست عقل كل چاكر طغراكش ديوان تو باد

    بياور مي كه نتوان شد ز مكر آسمان ايمن به لعب زهره چنگي و مريخ سلحشورش

    بگيـر طــرة چهــره اي و قـصـه مــخوان كه سعد و نحس ز تأثير زهره و زحل است

    بــه آهـوان نظــر شـــير آفــتاب بگــــير به ابــروان دو تــا قـوس مشتـــري بشــكن حافظ

    در اشعار حافظ از خورشيد با نامهايي چون مهروخور نيز ياد شده است و زهره را با نام ديگر ناهيد مي توان يافت .اما ديگر سيارات را با همان اسامي آشنا و متعارف مي يابيم .او خورشيد را جايگاه بلند و رفيع ، عطارد را پيك آسماني و اديب، زهره چنگي را مايه طرب و شور شادي آسمان ،مريخ را جنگجو و زحل را نحس مي داند.

  7. 3 کاربر مقابل از javadstar76 عزیز به خاطر این پست مفید تشکر کرده اند.


  8. Top | #44
    کاربر ممتاز

    عنوان کاربر
    کاربر ممتاز
    تاریخ عضویت
    Aug 2010
    شماره عضویت
    80
    نوشته ها
    566
    تشکر
    10,004
    تشکر شده 5,177 بار در 631 ارسال

    در اين شب سياهم گم گشت راه مقصود از گوشه اي برون آي اي كوكب هدايت

    چه گويت كه به ميخانه دوش مست و خراب سروش عالم غيبم چه مژده ها داده است

    مدام در پس طعن است بر حسود و عدوت سماك نيزه از آن روز و شب عنان گيرد

    شكر خـــــدا كه باز دريـــن اوج بارگــاه طــاووس عــرش مي شنـود صيــت شهپرم



    طاوس كنايه از خورشيد است .

  9. 2 کاربر مقابل از javadstar76 عزیز به خاطر این پست مفید تشکر کرده اند.


  10. Top | #45
    کاربر ممتاز

    عنوان کاربر
    کاربر ممتاز
    تاریخ عضویت
    Aug 2010
    شماره عضویت
    80
    نوشته ها
    566
    تشکر
    10,004
    تشکر شده 5,177 بار در 631 ارسال

    رويت هلال ماه در اشعار حافظ نيز موضوع ديگري است كه جلب توجه مي كند . او رويت هلال را كاري دشوار ولي شيرين مي داند و بيننده هلال را شيفته و واله اين كار :

    چـو مـاه نــــو ره بيچـــارگـــان نـظــــاره زنـــد به گوشــــه ابـــرو و در نقـاب رود

    در گــوشـه اميــــد چو نظارگـــــان مــاه چشـم طلـب بر آن خــم ابـــرو نـهاده ايم

    شكل هلال هــر سرمــــه ميدهــد نشــان از افـــسر ســــيامك و تـرك كـــلاه زو

    حتي او ديدن ماه نو را بسيار اعتقادي ميداند و معتقد است كه فقط پاكان مي توانند آن را ببينند:

    آن را به چشم پاك مي توان ديد چون هلال هر ديـده جـاي جـلوه آن مـاهپــاره نـيست

    و گاه ضعف و ناتواني خويش را به هلال باريك تشبيه كرده است .

    رحم آر بر دل من كز مهر روي خوبت شد شخص ناتوانم باريك چون هلالي

  11. 2 کاربر مقابل از javadstar76 عزیز به خاطر این پست مفید تشکر کرده اند.


  12. Top | #46
    کاربر ممتاز

    عنوان کاربر
    کاربر ممتاز
    تاریخ عضویت
    Aug 2010
    شماره عضویت
    80
    نوشته ها
    566
    تشکر
    10,004
    تشکر شده 5,177 بار در 631 ارسال

    اينطور كه قرائن نشان مي دهند حافظ با مفاهيم نجومي چون قران ، مقابله ، ارتفاع و... نيز آشنايي داشته است :

    گفتم كه خواجه كي به سر حجله مي رود گفت آنزمان كه مشتـري و مه قـران كننـد

    در فرهنگ اصطلاحات نجومي قران مشتري و ماه قراني سعد بوده و خصوصاً تزويج در آن جايز است.

    ز اختــرم نظري سعـــد هست كه دوش ميان مـــاه و رخ يــار من مقــــابلــه بـود

    ز آفتاب قــــدح ارتفـــاع عيــش بگيـر چرا كــه طالــــع وقت آنچـنان نمي بينم

  13. 2 کاربر مقابل از javadstar76 عزیز به خاطر این پست مفید تشکر کرده اند.


  14. Top | #47
    کاربر ممتاز

    عنوان کاربر
    کاربر ممتاز
    تاریخ عضویت
    Aug 2010
    شماره عضویت
    80
    نوشته ها
    566
    تشکر
    10,004
    تشکر شده 5,177 بار در 631 ارسال

    در اشعار حافظ از صورتهاي فلكي هم سخن به ميان رفته است ، صوري چون خوشه پروين ، ارغنون ( چنگ رومي ) ، جوزا يا جبار ، سهم (تير) و ... .

    ارغنون ساز فلك رهزن اهل هنر است چون از غصه ننـاليم و چــرا نخروشــــيم

    در زواياي طربخـــانه جمشــــيد فلـك ارغنون ساز كند زهره به آهنـگ سمــاع

    آسمان گومفروش اين عظمت كاندرعشق خرمن مه بجوي خوشه پروين به دوجــو

    در شعر حافظ به ايهام از صورت فلكي سهم (تير) نامبرده شده است .

    به اوج ماه رسد موج خون چون تيغ كشد به تير چرخ برد حملـه چون كمان گيـرد

    خورده ام تيـــر فلـك باده بده تا سرمست عقــد در بند كـمر تركــش جوزا فكـنم

    خواجه شيرازي دو بار در ستايش شعر خويش و مانند بودن نظم خود به عقد يا نظم ثريا گفته است :

    غزل گفتي و در سفتي بيا و خوش بخوان حافظ كه بر نظم تو افشــاند فلك عقـد ثريا را

    مجموعه پروين نمودار جمعيت و همبستگي و اتحاد است و بدين جهت در شعر گاهي با نظم در مقابل نثر همراه شده است:

    گردون چو كرد نظــم ثريـــا به نام شــاه من نظـــم در چرا نكنـــم از كه كمـــترم

    رموز مستي و رندي زمن بشنو نه از واعظ كه با جام و قدح هردم نديم ماه و پروينم

  15. 2 کاربر مقابل از javadstar76 عزیز به خاطر این پست مفید تشکر کرده اند.


  16. Top | #48
    کاربر ممتاز

    عنوان کاربر
    کاربر ممتاز
    تاریخ عضویت
    Aug 2010
    شماره عضویت
    80
    نوشته ها
    566
    تشکر
    10,004
    تشکر شده 5,177 بار در 631 ارسال

    موضو عي كه خيلي جلب توجه مي كند در اشعار حافظ دو بيت در باره صورت فلكي جبار است :

    جــــــوزا نهـاد حمايـــل بـــــــرابـرم يعني غلام شاهـم و سوگند همي خورم

    خورده ام تير فلك باده بده تاسرمست عقـده در بند كمر تركــش جوزا فكنم

    در فرهنگ اصطلاحات نجومي در شرح جبار يا اريون مشهورترين ستارگان آن را اين گونه ياد ميكند :منكب الجوزاء، يدالجوزاء‌ ، مرزم الجوزاء ، نطاق الجوزاء و سيف الجوزاء .

    در كتاب ياد شده علت همراهي نام جوزا با نام ستارگان اين صورت آنست كه نام مشهور ديگر جبار ، جوزاست ولي اين اشتراك نبايد سبب يكي دانستن صورت جبار با جوزاي اصلي كه صورت دو پيكر يا توأمان و برج سوم است بشود.به همين علت گاهي از روي مجامله جبار را توأمان هم گفته اند.

    در شعر فارسي جوزا و توأمان و دوپيكر نامهاي مشتركي است هم براي صورت جبار هم براي دو پيكر و تشخيص ميان آن دو مشكل است مگر با وجود قرينه اي مانند كمربند و كمر تركش به معني نطاق الجوزا يا منطقه الجوزا كه مخصوص صورت جبار است .

  17. 4 کاربر مقابل از javadstar76 عزیز به خاطر این پست مفید تشکر کرده اند.


  18. Top | #49
    کاربر ممتاز

    عنوان کاربر
    کاربر ممتاز
    تاریخ عضویت
    Aug 2010
    شماره عضویت
    80
    نوشته ها
    566
    تشکر
    10,004
    تشکر شده 5,177 بار در 631 ارسال

    خواجه شيراز در ديوان خود بسيار در بيان عظمت آسمان ها سخن رانده است و در افلاك در پي جستجوي معرفتي است كه در نهايت آن را يافته ، ميگويد:

    پدرم روضه رضوان به دو گندم بفروخت من چرا ملك جهان را به جوي نفروشم

    اگر ملك جهان با اين عظمت به جوي نيرزد روضه رضوان چيست كه با دو گندم بتوان آن را معاوضه كرد؟

    او بهترين راه براي رسيدن به درجات عاليه را مهرورزي مي داند:

    كمتر از ذره نه اي پست مشو مهر بورز تا بخلوتگه خورشيدرسي چرخ زنان

    او عالم را به زيبايي آيه و نشانه خداوند مي داند و معتقد است ما انسانها هرگز نمي توانيم نور انور الهي را آن طور كه هست ببينيم همانطور كه هرگز نمي توانيم مستقيم به خورشيد بنگريم ولي ماه كه نورش را از آن مي گيرد و به تعبير او سايه اي از آفتاب است را به راحتي مي توان ديد :

    اي كه بر ماه از خط مشكين نقاب انداختي لطف كردي سايه اي بر آفتاب انداختي

    كه البته اشاره اي به وجود مقدس حضرت ختمي مرتبت دارد كه نور الله در سايه او زيبا جلوه مي كند و ما را رهنمون مي شود.

    و در اشعار پاياني ديوان گذري به يوم الحساب ميزند ، روزي كه بايد به حساب اعمالش رسيده شود و براي آن روز مي انديشد.

    مزرع سبز فلـــك ديدم و داس مه نـــــو

    يادم از كشته خويش آمد و هنگام درو

    گفتم اي بخت بخفتيدي و خورشيد دميد

    گفت با اين همه از سابقه نومــــيد مشو

    گر روي پاك و مجرد چو مسيحا به فلك

    از چراغ تو به خورشيد رسد صد پرتو

    تكــــيه بر اختر شــب دزد مكن كين عيار

    تاج كاووس بــبرد و كمر كيــــخسرو

    گوشوار زر و لعل ار چه گران دارد گوش

    دور خوبي گذرانســــت نصيحت بشنو

    چشم بد دور زخال تو كه در عرصه حسن

    بيدقي راند كه برد از مه و خورشيد گرو

    آسمان گو مفروش اين عظمت كاندر عشق

    خرمن مه بجوي خوشه پروين به دو جو

    آتش زهد و ريا خرمن دين خواهد سوخت

    حافظ اين خرقه پشميـــــنه بينداز و برو

  19. 8 کاربر مقابل از javadstar76 عزیز به خاطر این پست مفید تشکر کرده اند.


  20. Top | #50
    کاربر ممتاز

    عنوان کاربر
    کاربر ممتاز
    تاریخ عضویت
    Aug 2010
    شماره عضویت
    80
    نوشته ها
    566
    تشکر
    10,004
    تشکر شده 5,177 بار در 631 ارسال

    نجوم و ادبیات         
    ارتفاع گرفتن خورشید که نشان از اقبال بلند بوده و با اسطرلاب انجام می شده:

    ز آفتاب قدح ارتفاع عیش مگیر . . . . . چرا که طالع وقت آنچنان نمی بینم

  21. 9 کاربر مقابل از javadstar76 عزیز به خاطر این پست مفید تشکر کرده اند.


صفحه 5 از 19 نخستنخست 12345678915 ... آخرینآخرین

اطلاعات موضوع

کاربرانی که در حال مشاهده این موضوع هستند

در حال حاضر 1 کاربر در حال مشاهده این موضوع است. (0 کاربران و 1 مهمان ها)

کلمات کلیدی این موضوع

مجوز های ارسال و ویرایش

  • شما نمیتوانید موضوع جدیدی ارسال کنید
  • شما امکان ارسال پاسخ را ندارید
  • شما نمیتوانید فایل پیوست کنید.
  • شما نمیتوانید پست های خود را ویرایش کنید
  •  
© تمامی حقوق برای آوا استار محفوظ بوده و هرگونه کپی برداري از محتوای انجمن پيگرد قانونی دارد