ساعت افتابی استوایی را به علت موازی بودن صفحه ان با صفحه استوای زمین، استوایی نامیدیم. برای استفاده از این ساعت در سایر عرض های جغرافیایی باید صفحه ان موازی استوا قرارگیرد تا شاخص در امتداد محور زمین باشد.
وقتی که صفحه ساعت موازی استوای زمین باشد، موازی استوای سماوی هم هست. در پست قبل گفتیم که خورشید نیمه اول سال بالاتر از استوای سماوی و نیمه دوم سال پایین تر از استوای سماوی قرار دارد پس در نیمه اول سال خورشید به صفحه بالایی (شمالی) ساعت افتابی استوایی میتابد و در نیمه دوم سال به صفحه پایینی (جنوبی) ؛ به همین دلیل ما برای ایجاد سایه بر روی صفحه ساعت باید دو شاخص داشته باشیم. شاخص شمالی در بهار و تابستان و شاخص جنوبی در پاییز و زمستان زمان را به ما نشان می دهد.
می دانیم که ستاره قطبی تقریبا در قطب شمال سماوی قرار گرفته و ارتفاع ان هم در عرض های جغرافیایی شمالی زمین برابر با عرض جغرافیایی همان محل است. شاخص ساعت افتابی استوایی هم باید موازی محور زمین باشد پس در راستای ستاره قطبی قرار میگیرد و در نتیجه زاویه ای که شاخص با سطح زمین در هر مکانی تشکیل میدهد برابر با عرض جغرافیایی است.
امتیاز تصویر The British Sundial Society
می دانیم که جهت چرخش زمین به دور خود از غرب به شرق است در نتیجه در ساعت های افتابی نیمکره شمالیِ زمین، اعداد صفحه ای که به سمت اسمان است یعنی صفحه شمالی به صورت ساعت گرد نوشته میشوند.
در ساعت های افتابی نیم کره جنوبی هم اعداد صفحه رو به اسمان (جنوبی) به صورت پاد ساعت گرد مشخص میشوند.
در واقع در تمام ساعت های افتابی نیمکره جنوبی خطوط زمان خلاف جهت خطوط ساعت های نیم کره شمالی هستند.
امتیاز تصویر The British Sundial Society
ادامه دارد ...