اخبار مربوط به مریخ نورد کنجکاوی

[mohsen4465]

بعد از هشت سال طراحی و برنامه ریزی و بعد از هشت ماه انتظار برای رسیدن به سیاره سرخ بلاخره فضاپیمای MSL ناسا با موفقیت وارد جو مریخ شد و محموله ارزشمند خودش یعنی مریخ پیمای «کیوراسیتی» رو با موفقیت بر روی سطح مریخ قرار داد. همه چیز همون طور که انتظار میرفت انجام شد. اولین سیگنال فرود کیوراسیتی از پشت مریخ توسط مدارگرد «اودیسه ی مریخ» دریافت شد و بسمت زمین ارسال شد. یک تلسکوپ رادیویی مستقر در استرالیا سیگنال رو دریافت کرد و به سمت دیگر زمین یعنی «لابراتوار پیشرانه جت ناسا» ارسال کرد. این سیگنال در واقع پیامی متنی بود از کیوراسیتی با این عنوان: !I made it. همچنین «دوربین های اجتناب از خطر» کیوراسیتی اولین تصاویر رو توسط اودیسه به زمین ارسال کردن، البته برای تماشای اولین تصویر از دوربین اصلی کیوراسیتی باید چند روزی منتظر موند. بعد از انجام تمامی چک آپ ها در این چند روز و گرفتن اولین عکس ها امیدواریم تا حدود 4 تا 5 روز دیگه کیوراسیتی آماده حرکت باشه. یک کوهنوردی علمی بهمراه آزمایشگاه متحرک علمی مریخ.

نمایی از محل فرود مریخ نورد کیوراسیتی توسط دوربین اجتناب از خطر عقب سمت چپ. با وجود بسته بودن درپوش محافظ لنز در مراحل فرود با این حال مقداری گرد و خاک روی لنز قابل مشاهده است.

مریخ نورد کنجکاوی در صورتی که مشکلی وجود نداشته باشد، تا مدت 2 سال روی مریخ فعالیت خواهد کرد، این تاپیک محلی است درباره ارسال خبرهای جدید درباره این مریخ نورد و بحث درباره اکتشافات علمی و چالشهای جدید این فضاپیما.

برای کسب اطلاعات کلی درباره کنجکاوی به تاپیک از سیر تا پیاز ماموریت یک فضاپیما مراجعه کنید.

برای خواندن گزارش زنده پخش شده از فرود کنجکاوی در زمان فرود به تاپیک گزارش زنده مراجعه کنید.

[Sunrise]

سلام آقا محسن
باید از شما و این حمایت بی بدیلیتون از کیوراسیتی تشکر ویژه کرد

میشه راجع به این کاور و چگونگی باز و بسته شدنش و کاربردش و ... بیشتر توضیح بدید؟!

سپاس

(راستش وقتی اون سلف پرتره با کاور رو پست کردید میخواستم سرچ کنم ولی واقعا فرصت نشد )

[mohsen4465]

سلام آقا محسن
باید از شما و این حمایت بی بدیلیتون از کیوراسیتی تشکر ویژه کرد

میشه راجع به این کاور و چگونگی باز و بسته شدنش و کاربردش و ... بیشتر توضیح بدید؟!

سپاس

(راستش وقتی اون سلف پرتره با کاور رو پست کردید میخواستم سرچ کنم ولی واقعا فرصت نشد )

ممنونم از شما خانم سانرایز
جدای بحث خبری و همینطور جدای اهمیت ویژه مأموریت آزمایشگاه علمی مریخ یکی از دلایل مهمی که باعث شده من تو این بحث فعالیت بیشتری داشته باشم اینه که در لابلای این خبرها مطالب آموزشی و علمی بسیاری وجود داره. اینکه یه روبات فضانورد چطور کار میکنه، با چه مشکلاتی روبرو میشه و چه چیزهایی رو بررسی و روشون مطالعه میکنه. آزمایشگاه علمی مریخ واقعاً یک آزمایشگاه مجهزه و میتونه مثل یک واحد آزمایشگاهی دانشگاهی برای ما منجم ها باشه تا بطور مجازی همراه با کارکنان ناسا در سطح مریخ حرکت کنیم و تجربیات زیادی کسب کنیم و چیزهای جدید زیادی یاد بگیریم.

اما در مورد سوالی که پرسیدین. به عکس چند پست قبلی که کیوراسیتی از بازوی روباتیک خودش گرفته بود نگاه کنین. بالای درپوش دوربین mahli یک بخش استوانه مانند وجود داره. این در واقع لولای درپوش کاور دوربین بازوی کیوراسیتیه. بنابراین باز و بسته شدن کاور از طریق این لولا انجام میشه. وظیفه این کاور هم محافظت دوربین از گرد و خاکه؛ هم گرد و خاک زمان فرود و هم گرد و خاک ناشی از طوفان های مریخی.

[mohsen4465]

مثل اینکه یکی از تست های انجام شده روی بازوی روباتیک در روز مریخی 32 ام، تست LEDهای دوربین MAHLI بوده. البته ناسا در این مورد خبری منتشر نکرده. بجز این دو جفت LED نور سفید که در این عکس مشخصه دوربین MAHLI مجهز به LED نوع فرابنفش هم هست که از اون برای بررسی کانی های فلورسانس استفاده میکنه. فکر میکنم اون دوتا سوراخ پایینی روی درپوش مربوط به LED های فرابنفش باشن.

[mohsen4465]

تقریباً همزمان با ارسال این پست روز 34 ام مریخی تموم شده و وارد اولین دقایق از روز 35 ام شدیم. در طول روشنایی روز 34ام، مریخ پیمای کیوراسیتی چک آپی کامل از قسمت های مختلف خودش انجام داد و توسط صفحه کالیبراسیون مخصوص دوربین بازوی روباتیک خودش رو تنظیم کرد.

شکم کیوراسیتی!

چرخ های کیوراسیتی متشکل از دو عکس

صفحه کالیبراسیون متشکل از دو عکس با فوکوس متفاوت

فوکوس روی چرخ ها

فوکوس روی صفحه کالیبراسیون

سکه ی پنی لینکولن روی مریخ!

دوربین MAHLI کیوراسیتی تصویر آخر رو از پنی لینکولن از فاصله 5 سانتیمتری ثبت کرد و این در حالیه که این دوربین میتونه تا فاصله 2.5 سانتیمتر به سوژه ش نزدیک بشه. این سکه در واقع بعنوان مقیاسی آشنا برای تصور صحیح از ابعاد نمونه های عکس برداری شده از سنگ های مریخ بکار خواهد رفت (البته اینجا دیگه باید بگم ناسا اشتباه کرده و اینو در نظر نگرفت که مثلاً ما بچه های آوااستار نمیدونیم که این سکه چقدیه؟!!). بجز این سکه بر روی صفحه کالیبراسیون یک شخصیت کارتونی فضایی (Joe the Martian)، شاخص رنگی، یک محور درجه بندی شده متریک و یک طرح قالبگیری شده پلکانی بعنوان شاخص عمق قرار داره و البته بهمراه مقداری هم گرد و خاک بعنوان شاخص اوضاع و احوال پر از گرد و خاک مرحله فرود.

مثل اینکه یه تست تشخیص وضعیت بینایی هم برای کیوراسیتی گذاشتن.
(البته همون محور درجه بندی شده متریکه)

[mohsen4465]

این تکه ای از سنگ بازالت گدازه های آتشفشانی ایالت نیومکزیکو آمریکاست که بعنوان شاخص کالیبراسیون ابزار APXS یا «طیف نگار اشعه ی ایکس ذرات آلفا» در طول مأموریت مورد استفاده قرار میگیره. قاب نیکلی این نمونه نمایی از سنگ رو به قطر 3.5 سانتیمتر در معرض دید قرار میده. این عکس که در روز مریخی 34ام تهیه شده قسمتی از مجموعه فعالیت های تست و بررسی ابزارهای کیوراسیتی رو شامل میشه. متعاقب ثبت این عکس فرمان تست نمونه توسط ابزار APXS به کیوراسیتی صادر شد تا ترکیبات اونو تعیین کنه. کیوراسیتی از این نمونه شاخص بعنوان ابزار کالیبراسیون هر از گاهی در طول مدت مأموریت خودش استفاده خواهد کرد.

APXS قادر به شناسایی عناصر موجود در خاک و سنگ های مریخیه. این طیف نگار از عنصر رادیواکتیو کوریوم (عنصر 96) بعنوان منبع پرتو آلفا و اشعه ایکس پرقدرت برای بمباران هدف استفاده میکنه. این باعث میشه هر کدوم از عناصر موجود در نمونه اشعه ی ایکس مخصوص به خودشون رو تابش کنن که سپس توسط سنسور اشعه ایکس طیف نگار ثبت و اندازه گیری میشن.

این سنگ سختترین سنگ بازالت از 200 نمونه سنگیه که توسط تیم APXS ناسا آزمایش شد. سخت بودن سنگ ویژگی مطلوبیه که مانع از شکستن احتمالی سنگ در تکان های هنگام پرتاب و فرود میشه. ضمناً این بازالت حاوی مقادیر بسیار پایینی از عناصر گوگرد، کلر و نیکله - سه عنصری که در خاک مریخ فراوانن - بنابراین دانشمندان راحتتر میتونن مقدار گرد و خاک مریخی نشسته شده بر روی نمونه رو تشخیص بدن.

کیوراسیتی در حال حاضر در سپیده دم روز 36ام مریخی بسر میبره.

[mohsen4465]

مریخ نورد کنجکاو ناسا بهمراه خودش 5 قطعه سیلندر شکل حاوی «ماده بررسی ترکیبات آلی» (Organic Check Material) رو حمل میکنه تا در صورتی که ابزار SAM هرگونه ماده آلی رو در خاک و یا نمونه های پودر سنگ مریخی پیدا کرد از این نمونه های مهر و موم شده بعنوان شاخص کنترل آزمایش استفاده کنه. نمونه ها در جلوی مریخ نورد قرار گرفتن تا در دسترس دریل نمونه بردار بازوی کیوراسیتی باشن و زیر فویل تا زمان استفاده مهر و موم شده ان. در مرکز این تصویر که در روز 34 ام مریخی تهیه شده، یکی از فویل ها دیده میشه که خشت نمونه در زیر اون محفوظ شده.

نمای بزرگ

قطر فویل محافظ در تصویر بالا 6.5 سانتیمتره. هدف از تهیه این تصویر بررسی میزان دقت هدفگیری بازوی کیوراسیتی در قرار دادن ابزار دریل کاری در مقابل مرکز فویله. ناحیه بیضوی سمت راست و دایره ای در سمت چپ مکان هایی هستن که دریل کیوراسیتی از اونها بعنوان مکان های تکیه گاه استفاده میکنه.

در صورتی که SAM وجود مواد آلی رو در مریخ تشخیص بده در این صورت چالشی در این خصوص ایجاد میشه که آیا اونها واقعاً منشاء مریخی دارن یا اینکه توسط کیوراسیتی به مریخ حمل شدن. «ماده بررسی ترکیبات آلی» متشکل از سرامیکی بر پایه دی اکسید سیلیکونه که حاوی ترکیبات آلی فلوئور دار شده است که در طبیعت نه بر روی زمین یافت میشن و نه اینکه احتمال میره در مریخ وجود داشته باشن. آزمایش کنترلی از دریل برای نمونه برداری به همون شکلی استفاده میکنه که در هنگام نمونه برداری از سنگ های مریخ انجام میده و سپس نمونه رو به ابزار SAM برای آنالیز مواد آلی تحویل میده. اگر SAM در آزمایش کنترلی مواد آلی غیر از مواد آلی فلوئورینه داخل نمونه رو پیدا کنه در این صورت اینها همون مواد آلی هستن که بطور ناخواسته توسط کیوراسیتی به مریخ حمل شدن. و اگه فقط مواد آلی فلوئورینه تشخیص داده بشن این بدین معنیه که مسیر دریل کاری تا آنالیز توسط دستگاه SAM عاری از هرگونه آلودگی زمینیه. این آزمایش کنترلی 5 بار در طول مأموریت میتونه انجام بشه.

[mohsen4465]

طبق آخرین تصاویر ارسالی از کیوراسیتی مربوط به روز 36ام مریخی بنظر کیوراسیتی اولین آزمایش کنترلی (پست قبل) خودش رو از نمونه های آماده مواد آلی انجام داده. البته ناسا تابحال هیچگونه مطلبی در این مورد ارسال نکرده. جزئیات صحیح تر و کاملتر رو پس از انتشار خبر توسط ناسا قرار میدم.

در حال انجام دریل کاری (تصویر از دوربین ناوبری)


قبل یا بعد از دریل کاری (تصویر از دوربین ناوبری)


دریچه دستگاه آنالیز مواد آلی یا SAM (تصویر از دوربین ناوبری)


دریچه باز شده SAM (تصویر از دوربین ناوبری)


دریچه باز شده SAM (تصویر از دوربین MAHLI)

[mohsen4465]

نمای پانوراما از شکم کیوراسیتی!

نمای بزرگ

این تصویر پانوراما از ترکیب 9 عکس از عکس های روز 34ام مریخی تهیه شده. از اونجایی که در این روز ابزارها و دوربین بازوی کیوراسیتی در حال چک آپ شدن بودند بنابراین دو عکس از 9 عکسی که در این تصویر پانوراما استفاده شدن خارج از فوکوس قرار دارن.

دقت کنین که اون چرخ های بنظر کوچک هر کدوم نیم متر قطر و 40 سانتیمتر پهنا دارن و از این لحاظ با چرخ های یک اتومبیل تقریباً برابری میکنن (و چه بسا کمی بزرگتر باشن!). ضمناً ارتفاع سطح زیرین بدنه کیوراسیتی از مریخ معادل 66 سانتیمتره.

[mohsen4465]

دریچه باز شده SAM (تصویر از دوربین MAHLI)

خب ناسا اخبار جدید رو منتشر کرد. در مورد انجام دریل کاری هنوز چیزی نگفته (البته شایدم دریل کاری در کار نبوده!) اما در مورد تصاویر گرفته شده از باز و بسته شدن دریچه ها چند خبر گذاشته. اولیش همون باز شدن دریچه SAM بوده که تو پست 77 تصویرش رو گذاشتم. SAM دو دریچه کنار هم داره که هر دوش باز و بسته شدن. اما تصویر رنگی آخر تو پست 77 مثله اینکه دریچه CheMin بوده (ابزار پراش اشعه ایکس شیمیایی و کانی شناسی). خب بهرحال این دریچه ها خیلی شبیه هم هستن دیگه.

توضیح در مورد همین عکس اینکه این عکس از فاصله تقریباً 20 سانتیمتری توسط دوربین MAHLI گرفته شده. مجرای ورودی 3.5 سانتیمتر قطر داره و توری مشبک 1 میلیمتری اون در عمق 5.9 سانتیمتری داخل لوله قرار داره. درپوش لوله نیز، که البته تو این تصویر معلوم نیست، قطری معادل 6.77 سانتیمتر داره. این تصویر از ترکیب 8 عکس با فوکوس متفاوت تهیه شده (Focus Stacking) که قبل از ارسال به زمین مستقیماً بر روی کیوراسیتی ترکیب شدن. این اولین باریه که دوربین MAHLI بدین شکل تصویر تهیه و ارسال کرده. مهندسین و تکنسین ها از این تصویر برای بررسی وضعیت ابزارهای کیوراسیتی استفاده میکنن.

[mohsen4465]

خب بلاخره ناسا خبر مربوط به پست شماره 73 رو قرار داد. البته چیز خاصی در موردش ننوشته. فقط در همین حد که این عکس بمنظور چک کردن میزان گرد و خاک روی ابزارهای بازو و همچنین بررسی وضعیت سلامت LEDها انجام شده. ضمناً این تصویر وایت بالانس شده است.

نمای بزرگ

تو تصویر پایین هم که تو همون روز (روز 32ام مریخی) گرفته شده ابزار APXS (طیف نگار اشعه ایکس ذرات آلفا) رو میتونین ببینین.

نمای بزرگ

این عکس هم وایت بالانس شده است. البته چندان واضح نیست. برای نمای نزدیکتر پیشنهاد میکنم این عکس رو ببینین.