اخبار مربوط به مریخ نورد کنجکاوی

[mohsen4465]

بعد از هشت سال طراحی و برنامه ریزی و بعد از هشت ماه انتظار برای رسیدن به سیاره سرخ بلاخره فضاپیمای MSL ناسا با موفقیت وارد جو مریخ شد و محموله ارزشمند خودش یعنی مریخ پیمای «کیوراسیتی» رو با موفقیت بر روی سطح مریخ قرار داد. همه چیز همون طور که انتظار میرفت انجام شد. اولین سیگنال فرود کیوراسیتی از پشت مریخ توسط مدارگرد «اودیسه ی مریخ» دریافت شد و بسمت زمین ارسال شد. یک تلسکوپ رادیویی مستقر در استرالیا سیگنال رو دریافت کرد و به سمت دیگر زمین یعنی «لابراتوار پیشرانه جت ناسا» ارسال کرد. این سیگنال در واقع پیامی متنی بود از کیوراسیتی با این عنوان: !I made it. همچنین «دوربین های اجتناب از خطر» کیوراسیتی اولین تصاویر رو توسط اودیسه به زمین ارسال کردن، البته برای تماشای اولین تصویر از دوربین اصلی کیوراسیتی باید چند روزی منتظر موند. بعد از انجام تمامی چک آپ ها در این چند روز و گرفتن اولین عکس ها امیدواریم تا حدود 4 تا 5 روز دیگه کیوراسیتی آماده حرکت باشه. یک کوهنوردی علمی بهمراه آزمایشگاه متحرک علمی مریخ.

نمایی از محل فرود مریخ نورد کیوراسیتی توسط دوربین اجتناب از خطر عقب سمت چپ. با وجود بسته بودن درپوش محافظ لنز در مراحل فرود با این حال مقداری گرد و خاک روی لنز قابل مشاهده است.

مریخ نورد کنجکاوی در صورتی که مشکلی وجود نداشته باشد، تا مدت 2 سال روی مریخ فعالیت خواهد کرد، این تاپیک محلی است درباره ارسال خبرهای جدید درباره این مریخ نورد و بحث درباره اکتشافات علمی و چالشهای جدید این فضاپیما.

برای کسب اطلاعات کلی درباره کنجکاوی به تاپیک از سیر تا پیاز ماموریت یک فضاپیما مراجعه کنید.

برای خواندن گزارش زنده پخش شده از فرود کنجکاوی در زمان فرود به تاپیک گزارش زنده مراجعه کنید.

[mohsen4465]

واقعاً برام عجیب بود وقتی اولین تصاویر مربوط به قرار گرفتن نمونه روی ظرف مشاهده کیوراسیتی رو دیدم و اینکه این خاک بنظرم سفید رنگ می اومد! (پست شماره 116). همون شب تله کنفرانس ناسا در مورد فعالیت های اخیر کیوراسیتی رو شنیده بودم و یکی از خبرنگاران هم همین سوال رو از کارشناس ناسا پرسیده بود که چرا خاک مریخ در ظرف مشاهده سفید رنگه. البته چون هنوز زبان شنیداریم زیاد قوی نیست نتونستم بفهمم که دلیلش چی بوده. اما الان که به تصویر جدید ظرف مشاهده کیوراسیتی که از نمای نزدیکتری گرفته شده نگاه میکنم میبینم که اصلاً خاک سفید رنگی در کار نیست. یکم خودتون دقت کنید متوجه میشید. عکس رو عمداً کوچک قرار میدم. برای دیدن سایز بزرگ روی لینک زیر عکس کلیک کنید.

نمای بزرگ

و اما در مورد عکس بالا. این عکس قسمتی از نمونه برداری چهارم کیوراسیتی از کپه شنی Rocknest رو در روز 78ام مریخی نشون میده که بر روی ظرف مشاهده کیوراسیتی قرار گرفته. این نمونه همونطور که قبلاً اشاره شده بود بمنظور پاکسازی بیشتر مجراهای داخلی ابزار نمونه برداری و تفکیک نمونه CHIMRA در روز 74ام مریخی برداشته شد. قسمتی از این نمونه مانند نمونه قبلی در روز 77 ام مریخی وارد ابزار آنالیز معدنی CheMin شد. البته برای آنالیز ترکیبات آلی توسط دستگاه SAM باید منتظر نمونه برداری پنجم باشیم. سایر فعالیت های روز 78ام مریخی شامل آنالیز ترکیبات اتمسفر توسط ابزار SAM، بررسی و اندازه گیری های آب و هوایی توسط مجموعه ابزارهای REMS و بررسی میزان تشعشعات خورشیدی و کیهانی در سطح مریخ توسط ابزار RAD بود.

نمونه برداری چهارم در 74مین روز مریخی؛ با تصویر پست 116 مقایسه کنید
تصویر توسط دوربین ناوبری چپ A

آنالیز لیزری ترکیبات خاک مریخ.
تصویر توسط دوربین شیمیایی کیوراسیتی
روز 74 ام مریخی؛ کپه شنی Rocknest

[miladpn]

در اولین سیاهه اموال مواد معدنی یک سیاره دیگر، مریخ نورد کنجکاوی ناسا توانست شن هایی پیدا کند که به شکل بسیار جذابی یادآور ماسه های آتشفشانی هاوایی هستند. مریخ نورد با استفاده از دستگاه عکسبرداری اشعه ایکس توانسته ساختار اتمی کریستال های درون شن های مریخی را آشکار کند. این اولین بار است که بشر از تکنولوژی افتراقی اشعه ایکس برای آنالیز و تجزیه و تحلیل شن های مکانی خارج از کره خاکی استفاده می کند.

دیوید بلیک دانشمند رهبر بخش تجهیزات کانی شناسی کاوشگر به گزارشگران حاضر در کنفرانس ناسا می گوید: «این یک طی طریق ۲۲ ساله و لحظه ای جادویی برای من است.»

مریخ نورد کنجکاوی توانسته در مریخ دانه های شنی را بیابد که کریستال هایی همانند شن های با منشا سنگ های بازالتی دیده شده در مناطق آتشفشانی زمین (همچون هاوایی)‌ دارند.

دانشمندان قصد دارند با استفاده از اطلاعات دریافتی درباره مواد معدنی شبیه ترین سیاره منظومه شمسی به زمین، دریابند که آیا محیط این سیاره مستعد زندگی میکروبی هست و از آن پشتیبانی می کند، یا خیر؟

آقای ونیمن دانشمند انستیتو علوم سیارات در توسکان آریزونا می گوید: «کانی شناسی خاک مارس تا کنون منبع عظیمی از حدس و گمان ها بوده است. این علاقه تنها مربوط به مراکز علمی و دانشگاهی نیست. خاک سطح سیارات بازتابی از نمایش فرایندها و تاریخ آن سیاره است که با اطلاعاتی از وضعیت آب و هوایی و جوی آن در حال و گذشته همراه است.»

به طور ویژه دانشمندان می خواهند بدانند که چه شرایط خاصی باعث تشکیل چنین کانی هایی شده است. اولین خاک کنده شده از مریخ از نظر کانی شناسی مشابه و همانند کانی های آتشفشانی بازالتی است و احتمالا شامل فلدسپر، اولیوین و پیروکسین باشد.

البته نیمی از این نمونه خاک از مواد معدنی غیرکریستاله همانند شیشه های آتشفشانی تشکیل شده که به دلیل سقوط سنگ ها ایجاد می شوند.

آقای بلیک می گوید: «ما امیدواریم که روزی به کانی های واقعا قدیمی Mount Sharp مریخ دست یابیم. آنگاه خواهیم دانست که آیا این مواد معدنی محیط زیست قابل سکنی برای گونه ای از موجودات بوده اند یا خیر. ما تا کنون با چنین اتفاقی روبرو نشده ایم، اما هنوز زمان زیادی پیش رو داریم.»

منبع : نارنجی
منبع اصلی : Reuters

[mohsen4465]

نتیجه اولین پراش اشعه ایکس بر روی سطح مریخ توسط ابزار CheMin در سایت ناسا منتشر شد. دستگاه های پراش اشعه ایکس متداول بر روی زمین اندازه بزرگی دارن اما کیوراسیتی، با خلاقیت و نوآوری های دانشمندان «مرکز پژوهشی ایمز ناسا» (NASA Ames Research Center) اولین نمونه دستگاه پراش در ابعادی بسیار کوچک رو در داخل بدنه خود حمل میکنه. بدین ترتیب برخلاف مأموریت آپولو 11، آزمایشگاه علمی مریخ بدون نیاز به برگردوندن نمونه به زمین، مستقیماً نمونه برداشته شده رو بر روی سطح مریخ توسط پراش اشعه ایکس مورد بررسی قرار داد (میشه گفت که ایندفه بجای نمونه این خود آزمایشگاه بود که رفت مریخ. ).

در تصویر بالا تصویر پراش اشعه ایکس نمونه سوم که در روز 70ام مریخی بداخل ابزار CheMin ریخته شده بود رو می‌بینین. نواحی قرمز رنگ مناطقی رو نشون میدن که شدت اشعه ایکس در اون مناطق بیشتره. این طرح پراش اشعه ایکس حضور کانی های فلدسپار، پیروکسن، اولیوین و همچنین مواد غیر کریستالی رو نشون میده. مواد غیرکریستالی یا بیشکل (شیشه) که ناشی از برخوردهای شهابسنگی و آتشفشانی ان حدود نیمی از ترکیبات خاک رو بخودشون اختصاص میدن. با این ترکیبات نمونه مریخی برداشته شده مشابه خاک های بازالتی آتشفشانی جزایر هاواییه.

نمونه برداشته شده از دو قسمت کلی تشکیل شده بود: غبار سرتاسری مریخ و شن های روان دانه ریز که بیشتر منشاء محلی دارن. برخلاف سنگ های کنگلومرایی که پیش تر توسط کیوراسیتی مورد بررسی قرار گرفتند و سن آنها بالغ بر چند میلیارد سال برآورد شده و گواه هایی بر وجود آب در گذشته مریخ هستند، نمونه آنالیز شده توسط ابزار CheMin بیشتر نشانگر فعالیت های جدید در سطح مریخ است. این نتایج با حدسات و فرضیات قبلی که دگرگونی آب و هوای مریخ رو از محیطی مرطوب به محیطی خشک تصور میکرد سازگار بود.

پیش بینی میشه دستگاه پراش اشعه ایکس کوچک ناسا بعنوان یک ابزار قابل حمل موارد استفاده زمینی هم پیدا کنه.

[mohsen4465]

در روز 81 ام مریخی مریخ پیمای کیوراسیتی مجموعه عملیات ویبراسیون و عبور نمونه از مجراهای داخلی ابزار نمونه برداری CHIMRA رو تکمیل کرد. در همین روز ابزار SAM آنالیز ترکیبات اتمسفری نمونه اتمسفری برداشته شده رو به پایان رسوند. روز بعد کیوراسیتی توسط دوربین MAHLI بازوی روباتیک خودش از سنگ های اطراف کپه شنی عکسبرداری و همچنین خودش رو برای آنالیز شبانه دومین نمونه وارد شده به دستگاه CheMin (از قاشقک چهارم) آماده کرد.

سنگ Burwash در سمت راست و سنگ Et-Then در سمت چپ
هر دو تکه سنگ در نزدیکی چرخ جلو سمت چپ کیوراسیتی در کپه شنی قرار دارند.
بورواش از فاصله 11.5 سانتیمتری و با ترکیب 8 عکس با فوکوس متفاوت تهیه شده است. ای.تی-دن از فاصله 40 سانتیمتری عکسبرداری شده است.
تصاویر توسط دوربین MAHLI بازوی کیوراسیتی در روز 82 ام مریخی
نام سنگ ها به نسخه بزرگ تصاویر لینک شده اند

در حال حاضر مریخ پیمای مأموریت آزمایشگاه علمی ناسا شب 90 امین روز از زندگی مریخی خودش رو سپری میکنه. اخبار داغ در مورد ابزار آنالیز ترکیبات آلی (SAM) در پست بعد.

[Behnaz sasani]

با عرض سلام و تشكر از فعاليت جنابعالي در اين زمينه
حالا بعد از اين همه تحقيقاتي كه قراره روي مريخ انجام بدن كي قراره انسان ها رو براي اين ماموريت هيجان انگي و طولاني بفرستن اونجا؟

[mohsen4465]

با عرض سلام و تشكر از فعاليت جنابعالي در اين زمينه
حالا بعد از اين همه تحقيقاتي كه قراره روي مريخ انجام بدن كي قراره انسان ها رو براي اين ماموريت هيجان انگي و طولاني بفرستن اونجا؟

سفر انسان به مریخ با مشکلات بسیاری از مشکلات تکنولوژیکی گرفته تا مشکلات مالی و بودجه ای و حتی روانی روبرو هست. تابحال بارها تاریخ قرار ملاقات با مریخ تعیین شده اما کمی بعد به جلوتر موکول شده. در حال حاضر ناسا در حال کارکردن بر روی پروژه سفر انسان به مریخه و در حال تست و آزمایش کپسول فضاییه «اوریون»ه. کسی در مورد تاریخ دقیق سفر به مریخ چیزی نمیدونه و مقدمات زیادی برای این سفر لازمه. طبق برنامه ریزی ها قراره تا سال 2020 یک مأموریت سرنشیندار به یک سیارک و یا یکی از قمرهای مریخ انجام بشه. همچنین قراره قبل از سفر به مریخ یکسری مأموریتهای تمرینی در سطح ماه انجام بشه البته بسیار پیچیده تر از مأموریت های آپولو. در نهایت امیدواریم شاهد سفر انسان به مریخ باشیم. اینکه این مأموریت دقیقاً کی انجام میشه بستگی به نتایج مأموریت ها و آزمایشات قبلی داره. بهرحال قرار داشتن ابزاری بنام RAD بر روی مریخ نورد کیوراسیتی که رو به آسمان قرار داره و پرتوها و تشعشات خورشیدی و کیهانی رو در سطح مریخ اندازه گیری میکنه خودش شروع این آزمایشات و هدف بلندمدت فتح مریخ رو نشون میده. این ابزار به دانشمندان ناسا میگه که شدت پرتوهای خطرناک در سطح مریخ چقدره و تا چه حد میبایستی لباس فضانوردان رو ایمن و ضد تشعشع ساخت.

برای بحث بیشتر میتونین به تاپیک های سفر بی بازگشت به مریخ و قدم بعدی ، مریخ! مراجعه کنید.

[mohsen4465]

همونطور که در پست قبل اشاره شده بود آنالیز ترکیبات نمونه مکیده شده اتمسفر مریخ توسط ابزار SAM تکمیل شده و نتایج اون مشخص شد. نتایج بدست اومده از این آنالیز، نسبت بیشتر ایزوتوپ های سنگین به سبک عناصر مختلف رو در اتمسفر مریخ نشون میده و این موضوع بیانگر این مطلبه که در گذشته مریخ قسمت اعظمی از اتمسفر خودش رو از دست داده.

نتایج مقدماتی آنالیز ترکیبات اتمسفری توسط ابزار SAM غنی سازی 5 درصدی در نسبت ایزوتوپی سنگین به سبک عنصر کربن موجود در مولکول های دی اکسید کربن، نسبت به تخمین های مربوط به زمان تشکیل مریخ رو نشون میده. این نسبت غنی شده ایزوتوپ های سنگین تر نسبت به ایزوتوپ های سبکتر بیانگر این مطلبه که طبقات فوقانی اتمسفر مریخ در گذشته به فضای بین سیاره ای وارد شده که در نتیجه اون موجب کاهش غلظت ایزوتوپ های سبکتر شده. ایزوتوپ های آرگون نیز نسبتی غنی شده رو نشون میدن که از این لحاظ با نتایج آزمایشات شهابسنگی مطابقت داره.

نتایج حاصل از آنالیز ترکیبات اتمسفری توسط ابزار SAM (سمت چپ) با نتایج آزمایشات نمونه های اتمسفری بدست اومده از داخل شهابسنگهای مریخی (سمت راست) مطابقت داره. نواحی تیره رنگ در شهابسنگ مریخی سمت راست نواحی ای هستند که نمونه هایی از اتمسفر مریخ در زمان جدا شدن سنگ از سطح مریخ در اون بدام افتادن. نمونه گاز آرگون جدا شده از این شهابسنگها دقیقاً همان نسبت 2000 برابر آرگون-40 به آرگون-36 که توسط ابزار SAM کیوراسیتی اندازه گیری شده رو در خود داشتن.

ابزار SAM همچنین یکی از دقیقترین آزمایشات اندازه گیری غلظت متان رو در سطح مریخ انجام داد و در پایان غلظتی بسیار کم رو برای اون بدست آورد که با در نظر گرفتن میزان عدم قطعیت میشه گفت که غلظت اون میتونه برابر با صفر باشه.

ابزار SAM که بیشتر از نیمی از وزن ابزارهای علمی مریخ نورد کیوراسیتی رو به خودش اختصاص میده در حقیقت مجموعه ای از 3 ابزار علمی مختلفه: یک طیف نگار جرمی، یک کروماتوگراف گازی و یک طیف نگار لیزری قابل تنظیم (TLS) که قادر به سنجش ایزوتوپیه. تاکنون کیوراسیتی دوبار از ابزار SAM برای آنالیز ترکیبات اتمسفری استفاده کرده. بار اول توسط طیف نگار جرمی نمایی کلی از ترکیبات اتمسفری مریخ رو تهیه کرد و اینبار هم توسط ابزار TLS بیشتر بر روی متان و دی اکسید کربن متمرکز شد. در طول مأموریت دو ساله، مریخ نورد کیوراسیتی از کروماتوگراف گازی خودش هم استفاده خواهد کرد و همینطور نمونه های خاک مریخی و اتمسفری بیشتری رو بررسی میکنه.

در طول چند هفته آینده ابزار SAM اولین نمونه خاک مریخی رو آنالیز میکنه و جستجویی رو برای یافتن ترکیبات آلی در سنگ ها و خاک مریخی شروع میکنه از جمله جستجو برای سنگ های آبدار و کربناتی و آنالیز ترکیبات اونها.

نمونه ای زمینی از محفظه سنجش ابزار TLS مریخ نورد کیوراسیتی. در این بازسازی از لیزر مرئی بجای نوع مادون قرمز در ابزار اصلی کیوراسیتی استفاده شده تا نوسان نور لیزر بین دو آینه محفظه مشخص بشه. کیوراسیتی نمونه اتمسفر مریخ رو بدرون محفظه وارد کرده و با تاباندن نور لیزر به اون و بررسی طیف جذبی، غلظت متان، دی اکسید کربن و آب و همچنین ایزوتوپ های مختلف اونها رو با دقت 10 قسمت در 1000 تعیین میکنه.

مجموعه ابزارهای علمی SAM

[mohsen4465]

سلف پرتره کیوراسیتی در سُول 84 (Sol: روز مریخی)
نمای بزرگ

مریخ نورد کیوراسیتی این تصویر رو که متشکل از 55 تکه است رو در روز 84 ام مریخی توسط دوربین MAHLI بازوی خودش تهیه کرد. در سمت راست کوهپایه کوه رسوبی دهانه برخوردی گیل، کوه شارپ، دیده میشه. رشته کوه پس زمینه که تا سمت چپ امتداد داره دیواره شمالی دهانه برخوردی گیله. در جلوی مریخ نورد کپه شنی Rocknest بهمراه 4 حفره برداشت نمونه دیده میشه و در داخل آینه تلسکوپ کوچک دوربین ChemCam در سر کیوراسیتی نمایی از مریخ بصورت وارونه دیده میشه.

مهندسین مأموریت از این خودنگاره ها برای بررسی وضعیت مریخ نورد از جمله میزان گرد و غبار نشسته شده بر سطح مریخ نورد و بررسی وضعیت چرخ ها استفاده میکنن.

مریخ نورد کیوراسیتی در حال حاضر ظهر روز 94 ام مریخی رو سپری میکنه.

[mohsen4465]

در روز 89 ام مریخی ابزار پراش اشعه ایکس فشرده کیوراسیتی، CheMin، مراحل آزمایشاتی بر روی دومین نمونه از خاک کپه شنی Rocknest رو با بیرون ریختن ته مانده اون به پایان رسوند. همچنین در طول شب 89 ام مریخی ابزار SAM تست آماده سازی خودش رو به پایان رسوند. و اما طبق تصاویر خام ارسالی جدید از کیوراسیتی اون طور که دیده میشه کیوراسیتی پنجمین نمونه خودش رو از کپه شنی Rocknest برداشته که برای جزئیات بیشتر باید منتظر انتشار خبر بر روی وبسایت ناسا باشیم.

نمونه پنجم برداشته شد.
تصویر توسط دوربین ناوبری سمت راست A روز 93 ام مریخی
نمای بزرگ

[mohsen4465]

نتیجه آزمایش کیوراسیتی بر روی اتمسفر مریخ توسط طیف نگار جرمی ابزار آنالیز مواد آلی یا SAM:

نمودار درصد حجمی گازهای اتمسفر مریخ
در این نمودار از درجه بندی لگاریتمی برای درصد حجمی استفاده شده تا این گازها با تفاوت غلظت زیادشون (مخصوصاً با CO2) بخوبی رسم بشن.
گازها از چپ به راست: دی اکسید کربن، آرگون، نیتروژن، اکسیژن و مونوکسیدکربن.

این نتایج مربوط به اوایل فصل بهار در نیمکره جنوبی مریخه. در طول مأموریت این آزمایش چندین بار دیگه تکرار میشه تا تفاوت های غلظت گازها در فصول مختلف مشخص بشه.