صفحه 2 از 3 نخستنخست 123 آخرینآخرین
نمایش نتایج: از شماره 11 تا 20 , از مجموع 30

موضوع: روش تعيين اوقات شرعي

  1. Top | #1
    کاربر ممتاز

    عنوان کاربر
    كاربر ممتاز آوااستار
    مدال نقره كشوري المپياد نجوم
    تاریخ عضویت
    Sep 2010
    شماره عضویت
    251
    نوشته ها
    640
    تشکر
    8,088
    تشکر شده 5,531 بار در 622 ارسال

    Post روش تعيين اوقات شرعي

    دین اسلام بر تعیین زمان به‌جای آوردن فرایض دینی با استفاده از معیارهای ساده منطبق بر طبیعت اصرار دارد. بارزترین آن‌ها اوقات شرعی روزانه است که زمان به جای آوردن فریضه نمازهای یومیه را مشخص می‌کند. آیا از چگونگی تعیین اوقات شرعی خبر دارید؟



    امیر حسن‌زاده* : در دین اسلام برای شناخت زمان به جای آوردن فرایض دینی از معیارهای ساده و منطبق با طبیعت استفاده شده که نمونه‌های بارز آن، آغاز و پایان ماه قمری بر اساس رویت هلال ماه و اوقات شرعی بر پایه موقعیت خورشید در طول شبانه‌روز است. معمولا با ورود به ماه مبارک رمضان، توجه به اوقات شرعی بیشتر می‌شود، از این‌رو در گزارش امروز این موضوع را روشن می‌کنیم.
    اذان صبح
    وقتی خورشید در نیمه‌های شب در پایین‌ترین ارتفاع زیر افق قرار دارد، پرتوهای آن توسط ناظر زمینی دیده نخواهد شد؛ اما پس از چند ساعت، اولین پرتوهای خورشید به لایه‌های بالای جو برخورد کرده و منعکس و پراکنده می‌شوند.

    زمان اذان صبح بر اساس مشاهده اولین روشنایی سپیده صبحگاهی (فجر صادق) تعریف می‌شود. این اتفاق زمانی می‌افتد که خورشید هنوز زیر افق است و بر اساس رصدها، می‌توان تحقیق کرد اگر خورشید چند درجه زیر افق باشد، چنین پدیده‌‌ای دیده می‌شود. مشاهدات منجمان دوره اسلامی مقدار آن را بین 17 تا 19 درجه ثبت کرده‌اند. طبیعی است که به علت ضعیف بودن فجر صادق، مشاهده آن نیازمند داشتن افق شرقی کاملاً باز و تاریک است. در سال‌های گذشته نیز رصدهایی در کشورمان انجام گرفته و نتایج آن به تایید بسیاری از مراجع دینی رسیده است.

    در حال حاضر مرکز تقویم مؤسسة ژئوفیزیک دانشگاه تهران که مسولیت استخراج اوقات شرعی کشور را به عهده دارد، برای اذان صبح زاویه 17.7 درجه زیر افق را ملاک محاسبات قرار داده و از صداوسیما نیز همین اوقات اعلام می‌گردد.
    طلوع و غروب خورشید
    لحظه‌ای که لبه بالایی قرص خورشید از زیر افق ناظر سر بر می‌آورد، زمان طلوع خورشید است. نورِگسیل شده از خورشید قبل از این این‌که به ناظر برسد، از جو زمین عبور می‌کند و وجود جوّ باعث می‌شود که مسیر نور منحرف شده و خورشید بالاتر از موقعیت واقعی خود به نظر برسد. به طور کلی می‌توان گفت که اثر شکست موجب می‌شود که ارتفاع اجسام بیش از آن‌چه هست، مشاهده شود.

    مقدار شکست در افق ناظر به طور متوسط 34 دقیقه قوسی است (هر درجه 60 دقیقه قوسی است). بنابراین بدون در نظر گرفتن اثر شکست، قرص خورشید 34 دقیقه قوسی پایین‌تر قرار دارد که در بحث‌های دقیق باید لحاظ شود.

    به شکل مشابه، زمان دقیق غروب خورشید نیز لحظه‌ای است که مرکز قرص خورشید 50 دقیقه قوس زیر افق ناظر باشد که 34 دقیقه قوس آن به علت تأثیر پدیده شکست و 16 دقیقه قوس باقیمانده، مربوط به شعاع ظاهری قرص خورشید است. قطر ظاهری خورشید به طور میانگین 32 دقیقه‌ی قوس است.
    اذان ظهر
    در کره آسمان، نصف‌النهار ناظر به صورت کمانی قابل تصور است که از شمال شروع شده و از بالای سر (سمت الراس) عبور کرده و به جنوب سماوی می‌رسد. مطابق برخی روایات، زمان اذان ظهر وقتی است که مرکز قرص خورشید در حرکت روزانه خود به نصف‌النهار ناظر برسد. اما برخی مراجع از بیان دیگری برای تبیین اذان ظهر استفاده کرده‌اند: وقتی خورشید به بیشترین ارتفاع خود برسد و سایه شاخص نیز به کمترین مقدارش برسد. از نظر نجومی این دو تعریف با دقت خوبی منطبق بر یکدیگرند و ممکن است فقط چند ثانیه با یکدیگر اختلاف داشته باشند. در حال حاضر مرکز تقویم موسسه ژئوفیزیک برای محاسبه اذان ظهر از تعریف اول استفاده می‌کند و لحظه محاسبه شده با دقت یک دقیقه گرد می‌شود.
    اذان مغرب
    پس از آن‌که خورشید غروب کرد، تا مدتی آسمان همچنان روشن است. در واقع برای ناظری که روی زمین قرار گرفته، خورشید غروب کرده است؛ اما اگر در همان لحظه در ارتفاع قابل ملاحظه‌ای قرار بگیرد (مثلاً سوار بر هواپیما باشد)، خواهد دید که هنوز خورشید بالای افق است. دقایقی بعد، خورشید بیشتر به زیر افق می‌رود و انحطاط آن بیشتر می‌شود و پرتوهای نور خورشید به سطح زمین برخورد می‌کند که در نتیجه، سایه آن در سمت مقابل خورشید (افق شرقی) قابل مشاهده است.

    این سایه به صورت نواری قرمز رنگ تشکیل می‌شود و اصطلاحاً حمره مشرقیه (سرخی مشرق) نام دارد. با گذشت زمان و افزایش انحطاط خورشید، ارتفاع و گسترش این نوار قرمز رنگ بیشتر می‌شود اما به تدریج کم‌نور‌تر می‌شود. زمان اذان مغرب وقتی است که حمره مشرقیه محو شود. در برخی منابع، ذکر شده که حمره مشرقیه باید از سمت‌الراس بگذرد، اما مشاهدات تجربی نشان می‌دهد که قبل از آن، سرخی مشرق کم‌نور و محو می‌شود. بر اساس مشاهدات انجام شده در سال‌های گذشته، ملاک اذان مغرب زمانی است که خورشید به انحطاط 4.5 درجه برسد.
    نیمه شب شرعی
    طی چند سال اخیر، نیمه شب شرعی نیز در اوقات شرعی رسمی اضافه شده است. این وقت شرعی مستقل نیست و به تعریف شب از لحاظ شرعی بستگی دارد. مطابق نظر بیشتر مراجع، نیمه شب شرعی زمان وسط بین غروب خورشید و اذان صبح روز بعد است. بنابراین ممکن است نیمه شب شرعی دقایقی قبل یا بعد از نیمه شب نجومی ‌(ساعت صفر بامداد) باشد.
    پرسش و پاسخ
    چرا اوقات شرعی با دقت ثانیه اعلام نمی‌شود؟
    امروز با کمک رایانه‌ها، مشکلی از نظر محاسباتی وجود ندارد و امکان محاسبه و درج اذان صبح و سایر اوقات شرعی با دقت ثانیه وجود دارد؛ ولی به دلایل علمی همچون تاثیر موقعیت دقیق جغرافیایی، دما و رطوبت و... چنین کاری غیر علمی است، بنابراین اعداد با دقت دقیقه گرد می‌شوند.
    آیا فاصله زمانی دو وقت شرعی (مثلاًغروب آفتاب و اذان مغرب) برای یک شهر همواره ثابت است؟
    اوقات شرعی به موقعیت خورشید در طی سال بستگی دارد و به دلیل این‌که حرکت ظاهری خورشید در طی سال یکنواخت نیست، این فاصله زمانی نیز ثابت نیست و می‌تواند متغیر باشد.
    آیا همیشه اوقات شرعی شهرهای غربی دیرتر از شهرهای شرقی است؟
    به طور کلی هر چه به غرب می‌رویم زمان طلوع یا غروب خورشید دیرتر است؛ اما این گفته دقیق نیست. اوقات شرعی (به‌جز اذان ظهر) علاوه بر طول جغرافیایی، به عرض جغرافیایی نیز وابسته است. در برخی اوقات سال مانند حوالی انقلاب تابستانی یا زمستانی تاثیر عرض جغرافیایی (شمالی یا جنوب بودن) بیشتر است و ممکن است که اوقات شرعی یک شهر غربی کمی زودتر باشد. به عنوان مثال اردبیل در مقایسه با تهران، غربی‌تر است، ولی در نیمه خرداد ممکن است اذان صبح اردبیل کمی زودتر از تهران اتفاق بیفتد. بنابراین فاصله زمانی اوقات شرعی بین دو شهر در طی سال ثابت نیست و نمی‌توان با اضافه یا کم کردن، اوقات شرعی شهر جدید را محاسبه کرد. محاسبه اوقات شرعی در هر مکانی نیاز به دانستن موقعیت جغرافیایی دقیق محل و استفاده از نرم‌افزارهای خاص دارد.
    آیا اوقات شرعی یک مکان در طی سال‌های مختلف یکی است؟
    تقریباً بله، ولی از آن‌جاکه طول سال شمسی دقیقاً عدد صحیحی نیست، اوقات شرعی یک سال نسبت به سال قبل یا بعد ممکن است حداکثر تا یک دقیقه تفاوت داشته باشد.

    *کارشناس ارشد مرکز تقویم موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران

    منبع : khabaronline.ir


  2. Top | #11
    کاربر ممتاز

    عنوان کاربر
    کاربر ممتاز
    تاریخ عضویت
    Aug 2010
    شماره عضویت
    4
    نوشته ها
    818
    تشکر
    200
    تشکر شده 6,435 بار در 852 ارسال

    نقل قول نوشته اصلی توسط Setare KOchOlO نمایش پست ها
    سلام ...

    اين چيزيه كه خودم شنيدم و خوندم : سني ها اعتقاد دارن هر وعده نماز سر فرصت خودش باشه ... يعني نماز ظهر ، ظهر خونده بشه ، عصرموقع عصر ... بخاطر همين هم برا هركدوم يه اذاني پخش ميشه ... ولي در كتب مراجع شيعي گفته شده اذان ظهري كه پخش ميشه برا اماده شدن خواندن نمازه و شما تا زماني كه فرصت شرعي هست(مثلا تا قبل از غروب آفتاب) فرصت اينو داري كه نمازتو بخوني ...

    ولي در عربستان چون منطقه استوايي هست و تابش نور خورشيد به صورت مستقيمه در طول روز اين ها زمان ظهر و عصر رو جدا مي كنن ... زماني كه سايه به حد صفر برسه (يعني نور خورشيد برا اجسام سايه ايجاد نكنه) زمان ظهرشونه ... وزمان عصر رو ميگن 1ساعت قبل از غروب آفتاب ...

    حتي براي نماز شب اذان پخش ميشه ... كه به مردم بگه اين موقع نماز شبه ... در صورتي كه در رساله هاي شيعي برا خوندن اين نماز گفتن تا نيم ساعت قبل از اذان صبح ... يعني ديگه وقت معيني نداره .


    یک اشتباه خیلی خیلی رایج اینه که شما فرمودین دوست گرامی (البته خیلی شرمنده که اینطوری عرض می کنم)
    و این که من این موضوع رو یکم دید دیدم
    خورشید در عربستان فقط دو روز از سال هنگام ظهر سایه ایجاد نمی کند فقط و فقط دو روز
    به طور کلی بین عرض های جغرافیایی منفی 23.5 درجه تا مثبت 23.5 درجه خورشید در هر سال فقط دو بار از بالای سر هر نقطه می گذرد (هنگام ظهر) و این که در خود مدارهای 23.5 مثبت و منفی فقط یک بار این اتفاق می افتد.
    ان شاالله جلوتر به این موضوع به طور مفصل خوام پرداخت.

  3. 4 کاربر مقابل از پیام بهرام پور عزیز به خاطر این پست مفید تشکر کرده اند.


  4. Top | #12
    کاربر ممتاز

    عنوان کاربر
    کاربر ممتاز
    تاریخ عضویت
    Oct 2010
    شماره عضویت
    330
    نوشته ها
    564
    تشکر
    6,861
    تشکر شده 4,568 بار در 538 ارسال

    سلام

    ببخشين دوستان ... ديشب من از فروم خارج شدم (نميدونم چرا) نتونستم درست منظورمو بنويسم ... در مورد اين چيزايي كه نوشتين منم قبول دارم چون من اينارو همون جور اولش گفتم شنيدم ... حالا درست ترشو مي نويسم :

    ** از طلوع فجر صادق(كه همون موقعي ميشه كه اذان صبح گفته ميشه) شروع ميشه تا سرخي طرف مشرق ظاهر بشه ... (طوري كه تا زماني كه ستاره ها در آسمانن و هوا هنوز روشن نشده به اين زمان وقت نماز صبحه

    ** از هنگام زوال خورشيد(كه منظور اينه كه خورشيد داره ميره طرف غرب ... يعني ديگه از زمان ) كه موقع اذان ظهر تا وقتي كه سايه شاخص به اندازه خودش برسد... برا نماز ظهر وقته ...

    ** برا نماز عصر هم : از زماني آغاز مي شه سايه شاخص به اندازه خودش رسيده تا زما نيكه سايه شاخص دو برابر خودش بشه ...

    ** نماز مغرب: از هنگام اذان مغرب است تا وقتي كه سرخي در آسمان(قسمت غرب) از بين بره ... كه ستارگان بطور كامل ظاهر نشدن

    ** وقت فضيلت نماز عشا موقعى است كه شفق (سرخى طرف مغرب) از بين بره تا «يك سوم» از شب گذشته باشه بگذرد

    ***********
    بازم عذر ميخوام من بايد شفاف تر اين موضوع رو مي گفتم .
    امضای ایشان
    یه کتاب شعر دیدم با عنوان " صبح از ساعت ۱۰ آغاز می شود".
    من نخونده با هاش موافقم! شما چطور؟
    اصلا به همچین شاعری باید نوبل ادبیات داد. مگه نه؟؟؟؟

  5. 8 کاربر مقابل از Setare KOchOlO عزیز به خاطر این پست مفید تشکر کرده اند.


  6. Top | #13
    کاربر ممتاز

    عنوان کاربر
    کاربر ممتاز
    تاریخ عضویت
    Jan 2011
    شماره عضویت
    487
    نوشته ها
    237
    تشکر
    135
    تشکر شده 2,517 بار در 229 ارسال

    در مورد اون عكس از اشين زاكاريان( كه قبلا" ديده بودم و بسيار جالب است) اين همان حمره مشرقيه است كه در مقاله به آن اشاره كرده ام
    در مورد اوقات نماز عصر بايد بگم كه مطابق نظر اهل سنت اين زمانها تعاريف دقيق نجومي دارن و بر آن اساس مخاسبه مي شوند. اين تعاريف بر پايه مقدار سايه طول شاخص پايه ريزي شده است

  7. 6 کاربر مقابل از امیر حسن زاده عزیز به خاطر این پست مفید تشکر کرده اند.


  8. Top | #14
    کاربر ممتاز

    عنوان کاربر
    کاربر ممتاز
    تاریخ عضویت
    May 2012
    شماره عضویت
    4153
    نوشته ها
    2,186
    تشکر
    8,902
    تشکر شده 18,241 بار در 2,271 ارسال

    نقل قول نوشته اصلی توسط gandom نمایش پست ها
    و اما سؤال بنده:
    اگر فردی روی قطب شمال یا جنوب زندگی کنه، دست بر قضا اون فرد مسلمان باشه ، تکلیف اوقات شرعیش چی می شه؟
    (برای اینکه نماز مغرب و عشاشو بخونه باید 6 ماه صبر کنه و برعکس؟)


    چیزی که هنوز کسی بهم جوابشو نداده اینه که چطور میشه این زمان رو توی این نقطه از کره ی زمین تعیین کرد؟

    حالا فکرشو بکن ماه رمضون بشه تکلیف طرف چیه؟
    با این اوصاف نتیجه میگیریم از یک درجه مداری به بالا سکونت برای مسلمانان حرامه!
    نتیجه علمی بعدی هم اینه که هرچقدر به خط استوا نزدیکتر بشیم مسلمون هاش چاق و چله ترن (چون روزه شون رو زودتر افطار میکنن).


    حالا سه تا سوال هم در مورد همین مشاهده نورهای افق:
    1- بعضی جاها خورشید قبل از رسیدن به افق میره پشت کوه. مثل همین شمال و بنابراین اینجا زودتر هوا تاریک میشه. در نتیجه سایه کوه باعث میشه که نور قرمز شرقی زودتر محو بشه. با این اوصاف میخوام بدونم آیا این ناهمواری های سطح زمین هم در مؤسسه ژئوفیزیک ایران لحاظ میشه یا نه؟
    2-تکلیف اون بنده خدایی که تو لحظه ی غروب بالای قله کوهه چی میشه؟ از یه طرف خورشیدو میبینه که هنوز تو آسمونه از طرف دیگه تو افق شرقی نوار قرمز رو میبینه که داره محو میشه. حالا یارو چیکار کنه؟ بره اونور نماز بخونه یا بیاد اینور نماز نخونه؟ بدتر از اون اگه بخواد همون بالا بمونه تکلیفش چیه؟ آیا کوهنوردی در لحظه ی طلوع و غروب آفتاب از لحاظ شرعی جایزه؟
    3-تو عربستان 365 روز سال هوا صافه و میشه نورهای شرقی و غربیو دید اینجا تو شمال که از 365 روز سال 364 روزش ابریه تکلیف چیه؟ خورشیدو نمیشه دید چه برسه به نور شفق و فلق رو. ما الان رادیو تلویزیون داریم قدیما مردم اینجا چیکار میکردن؟
    امضای ایشان
    “Most people die at 25 and aren’t buried until they’re 75.”
    Benjamin Franklin

  9. 4 کاربر مقابل از mohsen4465 عزیز به خاطر این پست مفید تشکر کرده اند.


  10. Top | #15
    کاربر ممتاز

    عنوان کاربر
    کاربر ممتاز
    تاریخ عضویت
    Jan 2011
    شماره عضویت
    487
    نوشته ها
    237
    تشکر
    135
    تشکر شده 2,517 بار در 229 ارسال

    چند سال است که خانم اسلامی(واحد مرکزی خبر) در آستانه ماه رمضان می آد سراغ ما(موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران) که بگیم: در ماه رمضان کدام نقطه از کشور بیشترین مدت روزه را می گیره و ....
    جوابش نسبتا" آسونه. چون ماه رمضان در نیمه اول سال است. ساکنینی دارای عرض جغرافیایی بالاتر(در کشورمان شهر ماکو) بیشترین مدت روزه(از اذان صبح تا مغرب) را دارن و کمترین در جنوب شرق(مثل چابهار)! حقشون هم است چون هوا اونجا گرمتره و....
    سایه کوهها در غرب رصدگاه می تونه در بخشی از نور سرخی شرق سایه ایجاد کنه.(اگر به صورت رشته کوههای مرتفع نباشه) نمونه اش را ما در طرح اوقات شرعی در اطراف قم در سال 77 دیدیم. مثل عکس زیر
    http://www.phys.ncku.edu.tw/~astrolab/mirrors/apod_e/ap031203.html
    یک محاسبه ساده نشان میده که کوههای که در فاصله چند صد کیلومتری هستند می تونن همچین نقشی بازی کنند
    بیش از یک سال است که طرح رصدی اوقات شرعی در چند استان کشور در حال انجام است. یکی اش در استان گیلان است(بخاطر بررسی تاثیر رطوبت) اتفاقا رصدهایی خوبی داشتیم. در هر ماه حداقل دو شب صاف پیدا میشه بشه رصد کرد. منتظر نتایجش باشید

  11. 15 کاربر مقابل از امیر حسن زاده عزیز به خاطر این پست مفید تشکر کرده اند.


  12. Top | #16
    کاربر ممتاز

    عنوان کاربر
    کاربر ممتاز
    تاریخ عضویت
    Jul 2011
    شماره عضویت
    1003
    نوشته ها
    505
    تشکر
    137
    تشکر شده 3,297 بار در 484 ارسال

    نقل قول نوشته اصلی توسط mohsen4465 نمایش پست ها
    با این اوصاف نتیجه میگیریم از یک درجه مداری به بالا سکونت برای مسلمانان حرامه!

    2-تکلیف اون بنده خدایی که تو لحظه ی غروب بالای قله کوهه چی میشه؟ از یه طرف خورشیدو میبینه که هنوز تو آسمونه از طرف دیگه تو افق شرقی نوار قرمز رو میبینه که داره محو میشه. حالا یارو چیکار کنه؟ بره اونور نماز بخونه یا بیاد اینور نماز نخونه؟ بدتر از اون اگه بخواد همون بالا بمونه تکلیفش چیه؟ آیا کوهنوردی در لحظه ی طلوع و غروب آفتاب از لحاظ شرعی جایزه؟
    1. در قديم سكونت انسانها را در ربع مسكون مي دانستند و اقاليم قطبي را خالي از سكنه مي پنداشتند. البته اين موضوع تا حدي هم درسته اما بهرحال اگر كسي در آن مناطق باشد طبق نظر برخي از علماء مي تواند طبق عمل شهرهاي جنوبي و همجوار خود عمل كند و اگر اين هم برايش مقدور نبود بايد بگونه اي زمانسنجي كند مثلا در هر 24 ساعت 3 وعده نماز بخواند يا در ماه رمضان هر 12 ساعت روزه شود.
    2. البته نوار قرمز رنگ شرقي (حمره مشرقيه) اينطور هم نيست با يكي دو تا كوه محو بشه. فرض شما در صورتي محقق مي شود كه مثلا يك رشته كوه بلند و ديواره مانند سرتاسري داشته باشيم. محو اين نوار قرمز هم زماني است كه خورشيد حدود 5 درجه زير افق رفته باشه. و بعيد مي دونم كوهي به اين بلندي وجود داشته باشه كه افق زير صفر اون به منفي 5 درجه برسه!

    اصولا احكام شرعي براي وضعيت عادي و عرفي وضع شده است و كساني كه در موقعيت هاي خاص قرار مي گيرند مثلا شهري كه بين كوههاي بلند محصور باشد يا وضعيت آب و هوايي خاصي داشته باشد بايد مطابق شهرهاي عادي همجوار خود عمل كند و اوقات شرعي هم بايد بر مبناي يك وضعيت عادي محاسبه شوند.

  13. 7 کاربر مقابل از smhm عزیز به خاطر این پست مفید تشکر کرده اند.


  14. Top | #17
    کاربر ممتاز

    عنوان کاربر
    کاربر ممتاز
    تاریخ عضویت
    Jul 2011
    شماره عضویت
    1003
    نوشته ها
    505
    تشکر
    137
    تشکر شده 3,297 بار در 484 ارسال

    نقل قول نوشته اصلی توسط Setare KOchOlO نمایش پست ها
    ** برا نماز عصر هم : از زماني آغاز مي شه سايه شاخص به اندازه خودش رسيده تا زما نيكه سايه شاخص دو برابر خودش بشه ...
    در مورد زمان نماز عصر می تونید به تایپیک « طرح مسائل المپیادی» پستهای 62 تا 70 مراجعه کنید.

  15. 5 کاربر مقابل از smhm عزیز به خاطر این پست مفید تشکر کرده اند.


  16. Top | #18

    عنوان کاربر
    كاربر فعال آوااستار
    مدال طلاي كشوري المپياد نجوم
    مدال طلاي جهاني المپياد نجوم
    تاریخ عضویت
    Aug 2012
    شماره عضویت
    5360
    نوشته ها
    9
    تشکر
    12
    تشکر شده 125 بار در 10 ارسال

    نگاهی به احادیث مربوط به اوقات شرعی


    بگو قطعاً نماز و طاعت و تمام اعمال من و مرگ و زندگیم همه براى خداست كه پروردگار جهانيان است. (آیه ی162، سوره ی انعام)

    احادیث از کتاب «من لایحضره الفقیه» است که «شیخ صدوق» جمع آوری شان کرده است. فقط نوشته های بلد شده را من نوشته ام. نگاهی به احادیث موجود در دو باب از این کتاب می کنیم که به اوقات نمازهای روزانه مربوط است. احادیث شماره دارند. از میان احادیث تکراری، فقط بعضی را آورده ام و احادیثی که موضوع شان به اوقات نماز مربوط نبوده را نیاورده ام.
    سید امیر سادات موسوی


    ⌂ من لایحضره الفقیه، کتاب نماز ، باب اوقات نماز ها
    646- مالك جهنى از امام صادق عليه السّلام، درباره وقت نماز ظهر سؤال كرد، آن حضرت فرمود: «هر گاه خورشيد در دايره نصف النّهار رفت، وقت هر دو نماز (ظهر و عصر) داخل مى‏شود، پس وقتى از نافله فارغ شدى نماز ظهر را هر موقع كه خواهى بخوان.»
    647- و نيز عبيد بن زرارة از آن حضرت (امام صادق عليه السّلام) درباره ی وقت نماز ظهر و عصر سؤال كرد،آن حضرت فرمود: «هنگامى كه آفتاب از خط نصف النّهار گذشت، وقت نماز ظهر و عصر هر دو با هم فرا مي رسد. با اين فرق كه نماز ظهر را قبل از نماز عصر بايد بجا آورد. بعد از آن تو در وقت هر دو نماز با هم هستى،تا هنگامى كه خورشيد غروب كند.»
    مضمون این دو حدیث و سایر احادیث مربوط به نماز ظهر و عصر به روشنی مشخص می کند که وقت نماز ظهر و عصر از عبور خورشید از نصف النّهار تا غروب خورشید است. این موضوع به دقّت از قبل قابل محاسبه است و خطایی کمتر از دقیقه (نهایتاً) دارد. البته هر یک از این دو نماز در زمان خاصّی دارای فضیلت بیشتر است که به قصد ایجاز فعلاً از آنها می گذریم.

    648- زراره از امام باقر عليه السّلام روايت كرده كه آن حضرت فرمود: «هنگامى كه آفتاب از خط نصف النّهار گذشت، وقت نماز ظهر و نماز عصر هر دو فرا مي رسد، و هنگامى كه خورشيد غروب كرد، وقت نماز مغرب و نماز عشاء هر دو فرا ميرسد.»
    655- امام باقر عليه السّلام فرمود: «وقت نماز مغرب وقتي است كه قرص خورشيد به صورت کامل فرو رود (و علامت آن اينست كه سرخى پديد آمده در مشرق زايل شود) .»
    656- سماعة بن مهران گويد که در مورد نماز مغرب به امام صادق عليه السّلام عرض كردم: «بسا اتّفاق مى‏افتد كه ما نماز مي خوانيم در حالی كه نگرانيم خورشيد در پس كوه باشد و كوه آن را از چشم ما پوشانيده باشد(واقعا خورشيد غروب نكرده باشد) » آن حضرت به من فرمود: «بر تو بالا رفتن از كوه، واجب نيست‏.»
    660- محمّد بن يحيى الخثعمى از امام صادق عليه السّلام روايت كرده است كه آن حضرت فرمود: «رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله نماز مغرب را كه مي خواند قبيله‏اى از انصار كه به ايشان بنو سلمه مي گفتند، نيز با آن حضرت نماز مي كردند و از منازل ايشان تا مسجد نيم ميل (كه بنا بر مشهور حدود دو هزار ذراع است) فاصله بود، ايشان با رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله نماز مي گزاردند و به خانه‏هاى خود باز مي گشتند،و اگر تيرى پرتاب مي كردند محلّ اصابت يا فرود آمدن آن را مي ديدند. (به عبارت ديگر يعنى هنوز هوا آنقدر روشن بود كه بتوان محلّ فرو افتادن تير را تشخيص داد). »
    661- امام صادق عليه السّلام فرمود: «از رحمت خداوند دور است،از رحمت خداوند دور است، كسى كه نماز مغرب را به قصد برخوردارى از فضيلت بيشتر به تأخير اندازد (يعنى فكر كند وقت فضيلتش موقعيست كه ستاره‏ها كاملا روشن شده باشند) ». و به آن حضرت عرض نمودند: «اهل عراق نماز مغرب را از وقت مقرّر آن به تأخير مي اندازند تا آنگاه كه پاسى از شب مي گذرد و ستارگان بسيار پديدار شده و آسمان را مشبّك مي سازند» ،آن حضرت فرمود: «اين از كارها و بدعتهاى دشمن خدا أبى الخطّاب است.»
    662- ابو اسامه زيدين شحام گويد: «روزى بالاى كوه ابو قبيس رفته بودم و در حالى كه مردم نماز مغرب را به جا مى‏آوردند ديدم هنوز خورشيد غروب نكرده، بلكه در پشت كوه از ديده مردم پنهان شده است.» پس امام صادق عليه السّلام را ملاقات كرده و ماجرا را به آن حضرت عرض كردم، آن حضرت به من فرمود: «چرا چنين كارى كردى؟كار بسيار بدى انجام داده‏اى، هر گاه خورشيد را نبينى ميتوانى نماز مغرب را بجا آورى، خواه فرو رفته باشد خواه پشت كوه پنهان شده باشد. مادام كه ابرى يا تاريكى كه بر آن سايه افكنده آن را از ديده‏ها نپوشانيده باشد، همانا بر تو است كه فقط مشرق و مغرب خود را ملاحظه كنى. (يا شايد مشرق و مغرب تو براى خودت معتبر است در هر جا كه باشى). و بر مردم واجب نيست كه در مقام كنجكاوى و جستجو بالاى‏كوه روند تا ببينند خورشيد غروب كرده است يا نه.»
    663- امام صادق عليه السّلام فرمود: «هر گاه خورشيد پنهان شود افطار جائز است و نماز مغرب واجب مى‏شود (و علامت پنهان شدن آفتاب بر طرف شدن سرخى است در مشرق آسمان) و چون نماز مغرب را خواندى پس وقت نماز عشاء فرا مي رسد و ادامه دارد تا نيمه شب.»
    می بینید که تمام این احادیث، شروع وقت نماز مغرب و عشا را غروب آفتاب می داند. و ضمناً از ما تلاش و کوشش فراوانی را طلب نمی کند. اینکه غروب،آغاز وقت نماز مغرب است، در میان کشور های اهل سنّت مشهور می باشد. در مسجدالحرام هم بر این اساس نماز برپا می شود. با این وجود در احادیثی که در کتاب الکافی وجود دارد حرف‌هایی از سرخی مشرق آسمان (حمرة مشرقیّه) است که اوقات شرعی رسمی کشور ما نیز همان را مد نظر دارد. آقای صانعی در رساله‌اش همان غروب را کافی می داند و می گوید لازم نیست تا برطرف شدن سرخی مشرق صبر کنیم. آقای مکارم شیرازی گرچه غروب را آغاز وقت نماز مغرب می داند امّا می گوید احتیاط کنید و تا زمانی که سرخی شرق آسمان از بالای سر رد می شود و به غرب می رسد، صبر کنید. امام خمینی هم غروب را کافی نمی‌داند و می‌گوید شروع وقت نماز مغرب، زمانی است که سرخی شرق آسمان از بین رود. رساله‌ی دیگری در خانه ی ما یافت نشد! ":d" ! امّا شما اگر دارید نگاهی کنید ببینید سایر مراجع چه گفته‌اند. من در میان احادیث اوقات نماز در کتاب من لایحضره الفقیه، هیچ حرفی از سرخی شرق و حرکت آن به بالای سر و غرب ندیدم. فقط یک بار آن هم برای بیان پایان زمان فضیلت نماز مغرب و آغاز زمان فضیلت نماز عشاء است و در سایر موارد، تنها در ترجمه ی فارسی به عنوان نظر مترجم افزوده شده است. امّا همان‌طور که گفتم در کتاب الکافی احادیثی با این مضمون که وقت نماز مغرب، نابودی سرخی شرق آسمان است، آمده است. و البته خدا خودش بهتر از بقیه می داند همه چیز را!

    668- و سماعة بن مهران از آن حضرت در مورد اوقات نماز در شب و روز- وقتى كه نه خورشيد ديده مى‏شود و نه ماه و نه ستارگان- سؤال كرد، آن حضرت فرمود: «كوشش خود را بكار بند و بنگر رأى و گمان تو بيشتر به كدام سو، دخول وقت يا عدم آن، مايل است به هر طرف گمان تو بيشتر بود همان طور عمل كن، و براى يافتن قبله نيز كوشش خود را بنما.»
    669- أبو عبد اللَّه فرّاء از امام صادق عليه السّلام روايت كرده كه مردى از شيعيان به آن حضرت عرض كرد: «چه بسا اتّفاق مى‏افتد كه در روزهاى ابرى وقت نماز بر ما مشتبه مى‏شود در اين مواقع چه كنيم؟» آن حضرت فرمود: «آيا اين پرندگانى كه خودتان در عراق داريد و به آن خروس ميگويند ميشناسى؟» عرض كرد: «آرى.» آن حضرت فرمود: «هر گاه آواز آن خروسان بلند شد و همگى آنان به آواز در آمدند و جواب يك ديگر مي دادند در آن وقت نماز كن.»
    با اینکه در این احادیث حرف از آواز خواندن خروس (یک جور زمان سنجی ابتدایی) است. امّا تکلیف مان را برای استفاده از ساعت و پیش بینی نجومی راحت می کند.

    ⌂ من لایحضره الفقیه، کتاب روزه، باب وقتی که خوردن بر روزه دار حرام می شود و نماز صبح حلال
    1934- عاصم بن حميد، از ابو بصير ليث مرادى روايت كرده است كه از امام صادق عليه السّلام سؤال كردم: «چه وقت طعام بر روزه دار حرام مى‏شود، و نماز- نماز فجر- حلال مى‏گردد؟» امام فرمود: «زمانى كه فجر در پهناى افق گسترش يابد، و به صورت قماش لطيف كتّانى سفيد در آيد، طعام بر روزه دار حرام مى‏شود، و نماز- نماز فجر- حلال مى‏شود.» گفتم: «مگر ما تا طلوع خورشيد فرصت نداريم؟» فرمود: «هيهات! تو را به كجا مى‏برند؟- حواست كجاست- آن گونه نماز، نماز كودكان است.»
    وای بر من!!!

    1935- و ابو بصير از يكى از آن دو امام عليهما السّلام (ظاهراً منظور امام صادق و امام باقر است.) در تفسير قول خداى‏ عزّ و جلّ «و كلوا و اشربوا حتى يتبيّن لكم الخيط الابيض من الخيط الاسود من الفجر» روايت كرده است كه اين آيه در شأن خوّات بن جبير انصارى نازل شد، و اين در آن هنگام بود كه خوّات با پيامبر صلّى اللَّه عليه و آله در خندق فعّاليّت داشت، روزه داشت، و تا شامگاه بر همين حال مى‏زيست، و مسلمانان پيش از نزول اين آيه چنان بودند كه اگر يكى از ايشان در شامگاه مى‏خوابيد طعام بر او حرام مي شد. پس خوّات شامگاهان براى افطار به خانه خود رفت، و گفت: «آيا طعامى نزد شما هست؟» گفتند: «لختى بپاى و به خواب مرو، تا طعامى برايت بسازيم» ، پس خوّات تكيه زد و خواب او را در ربود، خانواده‏اش گفتند: «آيا خوابيده بودى؟» گفت: «آرى» ، پس شب را در آن حال گذراند و بامدادان به سوى خندق روان شد، و در آن ميان حالت غشوه به او دست داد، پس رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله بر او بگذشت، و چون از حال و كار او پرسيد، خوات ماجرا را با آن حضرت بازگفت. پس خداى عزّ و جلّ اين آيه را نازل فرمود.و مفهوم آيه اين است كه: «و در شب رمضان بخوريد، و بياشاميد، تا آنگاه كه روشنى سپيده به مانند رشته‏اى سپيد در سراسر افق پديد آيد، و از رشته سياه تاريكى باقيمانده شب جدا گردد».
    1936- و از امام صادق عليه السّلام در باره معنى رشته سفيد فجر، از رشته‏ ی سياه سؤال كردند، پس فرمود: «مقصود سپيدى روز از سياهى شب است.»
    زمان اذان صبح، بین اوقات شرعی، مبهم ترین مقوله است. ظاهراً هنگام اذان صبح آن زمانی است که نخستین بارقه های روشنی صبح در آسمان پدیدار می گردد. بیشترین خطایی که ما داریم فعلاً در این خصوص است. و البته خدا خودش بهتر از بقیه می داند همه چیز را!


    التماس دعا

  17. 15 کاربر مقابل از Amir Moosavi عزیز به خاطر این پست مفید تشکر کرده اند.


  18. Top | #19
    کاربر ممتاز

    عنوان کاربر
    کاربر ممتاز
    تاریخ عضویت
    Jul 2011
    شماره عضویت
    1003
    نوشته ها
    505
    تشکر
    137
    تشکر شده 3,297 بار در 484 ارسال

    نقل قول نوشته اصلی توسط Amir Moosavi نمایش پست ها
    من در میان احادیث اوقات نماز در کتاب من لایحضره الفقیه، هیچ حرفی از سرخی شرق و حرکت آن به بالای سر و غرب ندیدم.
    اصولا سرخی جو در نواحی نزدیک به سطح زمین ایجاد می شود بنابراین این سرخی همواره در نزدیکی افق قابل مشاهده است و نباید انتظار داشت که سرخی تا بالای سر ادامه پیدا کند. فقط می توان فرض کرد لکه ابری بالای سر و در ارتفاع پایین وجود داشته باشد که در اثر بازتاب نور به رنگ سرخ دیده شود و گرنه بدون وجود ابر یا چیزی شبیه آن هیچ گونه سرخی در بالای سر نمی تواند ایجاد شود.
    سرخی مشرق فقط مقدار کمی از افق فاصله میگرد اما در قسمت زیر آن، تیرگی شب وجود دارد که به تدریج بالا می آید و سرخی را می پوشاند و آن را محو می کند.
    در واقع این سرخی نیست که بالا می رود بلکه تیرگی شب هست که سرخی را از پایین به سمت بالا محو میکند و به نظر میرسد که سرخی در حال بالا رفتن است.

  19. 6 کاربر مقابل از smhm عزیز به خاطر این پست مفید تشکر کرده اند.


  20. Top | #20
    کاربر ممتاز

    عنوان کاربر
    کاربر ممتاز
    تاریخ عضویت
    Jan 2011
    شماره عضویت
    487
    نوشته ها
    237
    تشکر
    135
    تشکر شده 2,517 بار در 229 ارسال

    روش تعيين اوقات شرعي         
    همانطور که قبلا گفته بودم. از سال 1388 طرح پژوهشی با موضوع اوقات شرعی(اذان صبح و مغرب) در چند استان کشور شروع شد که در بحث نجومی آن تاثیر دما، رطوبت و... در رصد این پدیده مورد توجه قرار گرفت. مجری آن پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات-وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود. نتایج این پژوهش در روز سه شنبه(11 مهر 1391) ارائه خواهد شد
    مکان: خيابان وليعصر، پايين‌تر از ميدان وليعصر، خيابان دمشق، شماره 9 - پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات
    زمان: سه شنبه 11 مهر 1391 ساعت 14 تا 15:30
    مباحث فقهی: حجت الاسلام دکتر موحدنژاد
    مباحث نجومی و رصدی: امیر حسن زاده
    حضور برای علاقمندان آزاد است.

  21. 9 کاربر مقابل از امیر حسن زاده عزیز به خاطر این پست مفید تشکر کرده اند.


صفحه 2 از 3 نخستنخست 123 آخرینآخرین

اطلاعات موضوع

کاربرانی که در حال مشاهده این موضوع هستند

در حال حاضر 1 کاربر در حال مشاهده این موضوع است. (0 کاربران و 1 مهمان ها)

کلمات کلیدی این موضوع

مجوز های ارسال و ویرایش

  • شما نمیتوانید موضوع جدیدی ارسال کنید
  • شما امکان ارسال پاسخ را ندارید
  • شما نمیتوانید فایل پیوست کنید.
  • شما نمیتوانید پست های خود را ویرایش کنید
  •  
© تمامی حقوق برای آوا استار محفوظ بوده و هرگونه کپی برداري از محتوای انجمن پيگرد قانونی دارد