سلام
بنده قصد دارم شما بزرگواران رو با رصدخانه مهر بوشهر، اتحادیه نجوم استان بوشهر و به طور کلی فعالیت های نجومی استان بوشهر طی چند بخش آشنا کنم.
نمایش نسخه قابل چاپ
سلام
بنده قصد دارم شما بزرگواران رو با رصدخانه مهر بوشهر، اتحادیه نجوم استان بوشهر و به طور کلی فعالیت های نجومی استان بوشهر طی چند بخش آشنا کنم.
آسمان صاف ایران و پهنه ی ستارگان آن، جادویی افسونگر بود تا مردم این سرزمین از دیرباز شیفته آن شوند. ایرانیان از نخستین مردمانی بودند که از به هم وصل کردن ستارگان، صورت های فلکی را ساختند و از آن ها در کشاورزی و جهت یابی مسیرها استفاده کردند. اما، در جنوب ایران کمی شرایط متفاوت بود. دریا رنگ دیگری به زندگی بخشیده بود و پیوند آسمان با مردم این دیار طعم دیگری داشت. سفرهای دریایی چند ماهه، نیاز به شناخت آسمان را دو چندان کرده بود و این گونه بود که مردم ساحل نشین این دیار، نسل ها در پی هم، ستارگان و مسیرهای آسمانی آن را همچون راه های پر رفت و آمد زمینی می شناختند.
با توجه به این پیشینه فعالیت های نجومی مدرن و هدفمند در استان بوشهر به صورت رسمی با همایش گذر زهره در سال 83 آغاز شد. سال 84 به همت جناب آقای محمود کرمی، رصدخانه مهر، نخستین رصدخانه استان، با گنبدی شش متری در روستای گورک سادات در فاصله 25 کیلومتری شهر بوشهر ساخته شد. ساخت این رصدخانه را میتوان آغاز تحولی عظیم در امر آموزش و آشنایی نسل جدید ، دانش آموزان، معلمان و... با آسمان دانست. از سال 89 آقای حسن باغبانی مدیریت این مرکز را بر عهده دارند. رصدخانه مهر با دارا بودن یک دستگاه تلسکوپ 16 اینچ در گنبد اصلی، 20 عدد دوربین دوچشمی، 10 عدد تلسکوپ در ابعاد و کاربردهای رصدگاه اختصاصی و 40 نفر نیروی داوطلب صاحب دانش و تجربه که کار آموزش به دانش آموزان و دانش جویان را انجام می دهند به عنوان بزرگ ترین رصدخانه و اصلی ترین مرکز آموزش نجوم دانش آموزی و معلمان ایران مشغول به فعالیت می باشد. این مرکز با توجه به درک و شناخت نیازهای واقعی دانش آموزان و براساس علاقه و آگاهی از نیازهای آموزشی دانش آموزان و معلمان دست به ابتکارهایی زد و با برگزاری کارگاه های آموزشی ویژه ی دانش آموزان و معلمان سنگ بنای فعالیت های پژوهشی و تحقیقاتی در زمینه نجوم، هوا-فضا و محیط زیست را گذاشت. یک دهه فعالیت پیوسته ی این مرکز در زمینه آموزش و گسترش علم، کسب جایزه ی ترویج علم ایران در سال 94 را برای این مرکز به ارمغان داشت.
مهم ترین و اصلی ترین برنامه ها و موفقیت های این مرکز به شرح زیر می باشد:
جایزه ترویج علم ایران
http://up.avastarco.com/images/lbpc8owua6atymw24eh.jpg
انجمن ترویج علم ایران، شانزدهمین جایزه ترویج علم ایران را به رصدخانه مهر بوشهر اعطا کرد.
در شامگاه ۲۱ آبان ۹۴ مراسم اختتامیه این هفته با حضور بزرگان عرصه آموزش و ترویج علم کشور از جمله سرکارخانم دکتر قدیمی،جناب آقای دکتر وصالی، جناب آقای دکتر نمک دوست در برج میلاد برگزار شد و رصدخانه مهر به پاس یک دهه فعالیت پیوسته در عرصه آموزش نجوم، برگزاری جشنواره های خلاقانه، اجرای پروژه های علم محور به صورت ملی، طراحی و اجرای دوره های آموزشی نجوم- محیط زیست معلمان، تشکیل انجمن نجوم معلمان ایران، تشکیل انجمن های نجوم – محیط زیست در سراسر استان بوشهر موفق به دریافت این جایزه شد
حسن باغبانی، مدیر رصدخانه مهر و اتحادیه نجوم استان بوشهر تندیس شانزدهمین جایزه ترویج علم ایران را دریافت نمود. خانم دکتر قدیمی، مدیر انجمن ترویج علم ایران ضمن معرفی رصدخانه مهر به عنوان برگزیدهاین دوره از جایزه ترویج علم از ویژگی های بارز رصدخانه مهر را برابری فعالیت های صورت گرفته در این مرکز با ساینس سنترهای اروپایی دانست.
http://up.avastarco.com/images/j2f4ttd2n0bxr67s6z7.jpg
http://up.avastarco.com/images/zb01ilecvn8u6pq7mzz.jpg
http://up.avastarco.com/images/v8rkby8ewi6jnjb425d0.jpg
پروژه ی شما یک دانشمند هستید
نجوم یا ستاره شناسی به عنوان یک پدیده یا علم باستانی، که امروزه به عنوان یکی از معروفترین علوم روز دنیا نیز شناخته می شود، دارای ویژگی هایی است که میتواند به عنوان یک فعالیت علمی فرح بخش مورد توجه قرار گیرد؛ چراکه آسمان به عنوان آزمایشگاه نجوم در دسترس همه و در همه جا هست. معلمان با اندکی خلاقیت به خوبی میتوانند ذهن کنجکاو دانش آموزان را به سمت آسمان برده و نگاه آنها را به دنیایی جدید باز کنند. نگرشهاي مثبتي که در نتيجه آموزش نجوم در فراگيران بوجود میآيد، مي‌تواند جنبه هاي مختلف زندگي آنها از جمله روحيه، کاوشگري و پژوهش را در برداشته باشد.
رصدخانه ی مهر در راستای عملیاتی نمودن سند تحویل بنیادین، تقویت روحیه کاوشگری و نهادینه شدن فعالیتهای نجومی در مدارس ، اقدام به طراحی و اجرای پروژه ی شما یک دانشمند هستید نمود.
http://up.avastarco.com/images/7pdkn33fpwuynvsty1x1.jpg
عکس زمینه پوستر توسط آقای عادل کریمی تهیه شده است
پروژه ی شما یک دانشمند هستید، نخستین پروژه ی عملی نجوم مشترک مدارس ایران است. دانش آموزان در این پروژه به مانند یک دانشمند به آسمان نگاه میکنند، آسمان آزمایشگاه ایشان خواهد بود و تمام اطلاعات را از آن استخراج میکنند. در این پروژه تعدادی فعالیت عملی طراحی شده است که به راحتی میتوان آنها را در قالب گروههای چهار تا پنج نفره انجام داد. کلیه فعالیتها باید به صورت گروهی انجام شود و در نهایت هر گروه صفحه های فعالیتهای خود را ارائه دهد. در این پروژه دانش آموزان به هیچ ابزار خاصی نیاز ندارند، تنها کافی است به رصد دقیق آسمان بپردازند. در چند مورد از فعالیتها که نیاز به تلسکوپ وجود دارد، دانش آموزان می توانستند با هماهنگی انجمن نجوم شهرستان/ منطقه ی خود از تلسکوپ آن مرکز استفاده نمایند.
پروژه ی شما یک دانشمند هستید در واقع یک کتاب کار نجومی عملگرا است. دانش آموزانی که در بخش رقابتی جشنواره کاوشگران آسمان شرکت می کنند، در آبان هر سال، چند ماه پیش از شروع جشنواره کاوشگران آسمان، دانش آموزان با ثبت نام اینترنتی در این پروژه آمادگی خود را برای شرکت در بخش رقابتی جشنواره که در اسفندماه برگزار می شود اعلام می کنند. پس از ثبت نام فایل های پروژه را به صورت اینترنتی دریافت می کنند و در مدت چند ماه به صورت گروهی، با همراهی دبیر نجوم خود به رصد آسمان و گرد آوری داده ها می پردازند. یک هفته پیش از شروع جشنواره مدیران انجمن های نجوم، پروژه ها را از دانش آموزان دریافت کرده و در روز پذیرش به هیات داوری تحویل می دهند.
این پروژه به صورت رسمی در آبان ماه 93 همزمان با هفته ترویج علم با حضور ریاست محترم اداره کل آموزش و پرورش، فرماندار و بخشدار بوشهر، رونمایی شد.
طی دو سال برگزاری این پروژه نزدیک به 500 نفر در این بخش شرکت نموده اند.
http://up.avastarco.com/images/ia8qng3ehdxedylhqx6v.jpg
انجمن های نجوم
توسعه ی علمي بي ترديد عاملي بسيار تعيين كننده در توسعه ی همه جانبه ی كشورهاست، و پيشرفت علم، بنا به ماهيت جمعي اش، قبل از هر چيز مستلزم شكل گيري مراكز علمي فعال و معتبر براي تعامل و تشريك مساعي علم پيشگان است. در این راستا رصدخانه مهر از سال1392 اقدام به تشکیل انجمن های نجوم در تمام شهرستان، منطقه های استان نمود.
در حال حاضر 18 شهرستان/ منطقه استان دارای انجمن های نجوم می باشند و هر مرکز دارای یک تلسکوپ 8 اینچ مجهز به فیلتر خورشید جهت رصد آسمان است.
انجمنهای نجوم در تلاش اند تا ضمن آموزش مبانی نجوم و اصول حفاظت محیط زیست، بستری مناسب را جهت حضور دانش آموزان به عنوان یک شهروند خوب فراهم آورند.
چارت تدوین شده جهت انجمن های نجوم استان به صورت زیر میباشد:
به منظور تهيه، هماهنگي و انسجام بخشي در اجراي برنامه های انجمن ها و نظارت بر حسن اجراي آن ها، "هسته ی مرکزی نجوم استان بوشهر" با تركيب زیر ايجاد ميگردد:
1. معاون آموزشی و معاون ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش
2. رئیس گروه های آموزشی
3. مدیر رصدخانه مهر
4. رئیس(نماینده) انجمن شهرستان/ منطقه + نماینده ی دانش آموزی
5. نماینده ی اتحادیه انجمن های نجوم استان
در نظام آموزشی فعلی آموزش و پرورش سه مقطع ابتدایی، متوسطه دوره ی اول و دوره ی دوم در نظر گرفته شده است. با توجه به این مقاطع میتوان هسته های نجومی را تشکیل داد.
در این چارت هر مدرسه یک گروه نجوم مخصوص به خود را خواهد داشت. با توجه به تعداد کلاسها، از هر کلاس، یک نفر به عنوان نماینده در هسته ی مرکزی مدرسه حضور خواهد داشت. یک آموزگار/معلم/دبیر (ترجیحاً علوم، تعلیمات اجتماعی، جغرافیا، زمین شناسی، فیزیک) مدیریت مجموعه را در مدرسه بر عهده خواهد داشت. سازماندهی برنامه-های نجومی در مدرسه با این هسته خواهد بود. در سطح هر سه مقطع در مدارس میتوان این انجمنها را تشکیل داد.
هر یک از مقاطع نیز در سطح شهرستان هسته ی مرکزی خواهند داشت :
هسته ی ابتدایی متشکل از شش دانش آموز ( انتخاب شده از بین نمایندگان مدارس ) و یک آموزگار (انتخاب شده از بین مسئولان گروه های مدارس) است.
هسته ی دوره ی اول متشکل از شش دانش آموز ( انتخاب شده از بین نمایندگان مدارس ) و یک معلم (انتخاب شده از بین مسئولان گروه های مدارس) است.
هسته ی دوره ی دوم متشکل از شش دانش آموز ( انتخاب شده از بین نمایندگان مدارس ) و یک دبیر (انتخاب شده از بین مسئولان گروه های مدارس) است.
این هسته ها به عنوان نهاد هماهنگ کننده فعالیت های نجومی در هر مقطع عمل میکنند.
هسته ی مرکزی هر شهرستان، متشکل از شش دانش آموز از سه مقطع ابتدایی، دوره ی اول و دوره ی دوم ( سه دختر، سه پسر) و یک آموزگار/معلم/ دبیر خواهد بود.
دوره های نجوم- محیط زیست معلمان
علاقهمند ساختن و برانگیختن دانش آموزان به مطالعه و پژوهش در گرو تعاملی است که آن ها با معلمان خود دارند. در یک برنامه ی درسی پژوهش -محور، معلم با تدارک محیط یادگیری فعال و خلاق، شرایطی را فراهم می آورد تا دانش آموزان با انجام دادن مطالعه و آزمایش، به پاسخ بسیاری از مسایل و پرسش های خود دست یابند. مروری بر کتابهای درسی آموزش رسمی در ایران نشان می دهد که مباحث نجومی در مقاطع و پایه های گوناگون به ویژه در دو دوره ی ابتدایی و متوسطه اول مورد بحث قرار گرفته است. دانش نجوم همواره یکی از جذاب ترین شاخه های علمی برای دانش آموزان بوده، به گونه ای که همواره انبوهی از سوالات و تمایل به انجام کارهای عملی در این حوزه برای دانش آموزان وجود داشته است. در این میان معلمان به عنوان مهمترین رکن آموزش، پاسخگوی بسیاری از سوالات دانش آموزان هستند و عدم آشنایی آنها با این علم ونارسایی های موجود در کتب درسی موجب شده که در انتقال صحیح مطالب نجومی و پاسخ گویی به دانش آموزان ناتوان باشند.
رصدخانه مهر با درک این مهم و با توجه به عدم توسعه آموزش نجوم در کشور و محتوای نجومی کتب درسی، از سال 1392 اقدام به طراحی دوره های نجوم ویژه معلمان نمود و تلاش های گسترده ای را برای ایجاد دوره های ضمن خدمت اختصاصی نجوم آغاز کرد و سرانجام در زمستان 94 این تلاش ها به ثمر رسید و برای نخستین بار در کشور یک دوره ی 16 ساعته اختصاصی آموزش ستاره شناسی ویژه معلمان کلیه مقاطع تعریف شد.
مباحث آموزشی در این دوره عبارتند از: مبانی نجوم، اصول مقدماتی شناخت آسمان و منظومه شمسی، کار و ساخت تلسکوپ و سایر ابزارهای نجومی و اصول محیط زیست، طبیعت گردی، احترام به طبیعت، کمپینگ و... .
http://up.avastarco.com/images/mkb41tk2aqmc1br133yz.jpg
فرایند تعریف و تایید دوره ی ضمن خدمت نجوم نزدیک به سه سال تحصیلی زمان نیاز داشت تا مدیران ارشد وزارت خانه آموزش و پرورش لزوم و اثر بخشی این دوره را مشاهده و تایید نمایند. در این مدت رصدخانه مهر اقدام به طراحی و اجرای دوره های آموزشی خود در استان بوشهر و استان خراسان جنوبی نمود. در هر مرحله از این دوره ها نزدیک به هفتاد معلم بدون دریافت ساعت آموزشی شرکت می نمودند، که نتیجه ی آن تاسیس 18 انجمن نجوم در سراسر استان بوشهر و یک انجمن نجوم در شهرستان بشرویه خراسان جنوبی است
