1 فایل پیوست
تعمقي اندر دلايل و نتايج بيضويت!
سلام بر آوا استاري هاي عزيز!
در اين تاپيك قصد بر اين داريم تا ببينيم كه در نجوم شكل زيباي بيضي در چه بخش هايي رؤيت مي شود و مشاهده كنيم دليل و يا نتيجه اين بيضويت در آن پديده چيست!
فایل پیوست 2048
آموزش مقدماتي
مقاطع مخروطي=>
بيضي
پس از همه عزيزان درخواست دارم تا هركجا كه در نجوم به ذهنشان ميرسد كه بيضي دخيل است بيان بفرمايند و اگر ميتوانند تحليلي از دليل يا نتيجه اين بيضويت را بيان كنند.
!!ميگن مثل اينكه درنجوم بيضي زياده به همين دليله كه در دوره تابستانه المپيادها، دانش پژوهان ديگر المپيادها به طنز به المپياد نجوم المپياد بيضي ميگويند!!
1 فایل پیوست
مدار بيضي ماه ===> قطر زاويه اي متغير ماه
براي آغاز كار بنده مثالي مي آورم از پست هايي كه در اين تاپيك خواهيم داشت...
مدار ماه بيضي است.
به اين دليل كه مدارهاي اجرام با بر هم كنش گرانشي مقطعي مخروطي است و در صورت مقيد بودن جرم، آن مدار بيضوي است.
به همين دليل مي توان پديده هاي مختلفي را توجيح كرد مثلا:
به دليل بيضوي بودن مدار ماه، در زمان هايي ماه به زمين نزديك مي شود و گاهي دور و اين باعث مي گردد تا قطر ظاهري ماه در طول دوره تناوب مداري ماه متغير باشد.
فایل پیوست 2050
مدار بيضي ماه ===> قطر زاويه اي متغير ماه
1 فایل پیوست
مدار بيضي ماه ===> رخگرد ماه
ممنون از طامهري عزيز! همونطور كه در پست اول هم گفتم هر جاي نجوم كه بيضي ديديد بيان كنيد مشكلي نيست!
اما چرا اين تاپيك در مكانيك سماوي است؟ چون غالبا بيضي در هندسه و يا فيزيك يك پديده قرار دارد كه در مكانيك سماوي به هردوي آن پرداخته ميشود!!!
مدار ماه بيضوي است! به همين دليل زماني كه ماه در حضيض قرار مي گيرد بنابر پايستگي تكانه زاويه اي سرعت چرخشش به دور زمين بيشتر از زمان اوج ماه خواهد بود. در حالي كه سرعت زاويه اي چرخش ماه به دور خود ثابت است و برابر ميانگين سرعت چرخش ماه به دور زمين. به علت همين نابرابري ها رخگرد استوايي ماه اتفاق مي افتد. شكل زير كاملا واضح است...
فایل پیوست 2049
مدار بيضي ماه ===> رخگرد ماه
2 فایل پیوست
مدار بيضوي ماه و زمين ===> كسوف حلقوي
خوب همونطور كه در باره مدار بيضي ماه هم گفتيم، مدار بيضي باعث متغير بودن قطر زاويه اي ماه و حال خورشيد مي گردد.
به صورت ميانگين قطر زاويه اي ماه و خورشيد يكسان است اما به دليل همين متغير بودن قطر زاويه اي در مواقعي كه ماه در گره مداري قرار ميگيرد و ميبايست گرفت كامل را تجربه كنيم اين امر محقق نمي گردد چون قطر زاويه اي ماه كمتر از خورشيد مي گردد ماه نمي تواند قرص خورشيد را پوشش دهد!
اين امر در زماني اتفاق مي افتد كه در گره بودن ماه همزمان با در حضيض قرار گرفتن زمين يا در اوج قرار گرفتن ماه (هر يك در مدار خود) گردد!
در اينجا بد نيست حداقل و حداكثر قطر زاويه ماه و خورشيد بيان گردد:
ماه: حداقل---29.3 و حداكثر---34.1 دقيقه قوسي
خورشيد: حداقل---31.6 و حداكثر---32.7 دقيقه قوسي
در ادامه تصويري از اين پديده را شاهد هستيد:
عكس علمي
فایل پیوست 2058
عكس هنري
فایل پیوست 2059
مدار بيضوي ماه و زمين ===> كسوف حلقوي
1 فایل پیوست
مدار بيضوي زمين ===> تعديل زمان(آنالما)
نقل قول:
نوشته اصلی توسط
smhm
یکی دیگر از نتایج بیضوی بودن، حرکت آنالمای خورشید است. که ناشی از بیضوی بودن مدار زمینه.
اختلاف بین ساعت خورشیدی حقیقی و ساعت خورشیدی متوسط و به عبارتی معادله زمان هم از نتایج این پدیده است.
فایل پیوست 2060
با تشكر از smhm گرامي...
از دوستان هم انتظار ميره همكاري بيشتري با اين تاپيك داشته باشند...
در تكميل فرمايشات بالا مي بايست گفت:
به اختلاف زاويه ساعتي خورشيد واقعي با خورشيد ميانگين كه ساعت متعارف جامعه از روي آن تعيين مي گردد تعديل زمان گويند.
شما با داشتن تعديل زمان و زاويه ساعتي خورشيد واقعي كه از ساعت افتابي استخراج مي كنيد مي توانيد ساعت رسمي محلي خود را بدست آوريد.
در آنالما هم از همين استفاده مي شود با اين تفاوت كه در يك زاويه ساعتي ثابت براي خورشيد ميانگين (يا همان يك ساعت خاص در طول سال) وضعيت خورشيد ظاهري را ثبت مي نمايند كه به دليل تغيير تعديل زمان در طول سال اين شكل حاصل مي گردد...
در واقع تعديل زمان حاصل دو پارامتر هست كه يكي از آنها همان بيضويت مدار زمين است. در نمودار زير مي توانيد تأثير بيضويت زمين را به صورت جداگانه مشاهده كنيد (خط سبز رنگ) و نمودار تعديل زمان هم با خط قرمز مشخص شده است!
فایل پیوست 2061
مدار بيضوي زمين ===> تعديل زمان(آنالما)
2 فایل پیوست
مدار بيضوي زمين ===> تغيير طول شبانه روز
مفهوم اين قسمت بسيار نزديك به پست پيشين است!
در واقع مي توان گفت در پست پيشين اختلاف گذر خورشيد واقعي و خورشيد ميانگين از نصف النهار ناظر مورد بحث بود در حالي كه در اين پست موضوع مورد بحث مدت زمان دو عبور متوالي خورشيد واقعي است!
شبانه روز نجومي: مدت زمان بين دو عبور متوالي ستاره اي مشخص. برابر 23ساعت و 56دقيقه و 4ثانيه
شبانه روز مدني: مدت زمان بين دو عبور متوالي خورشيد ميانگين(جسمي فرضي). دقيقا برابر 24ساعت
شبانه روز خورشيدي: مدت زمان بين دو عبور متوالي خورشيد واقعي. تقريبا 24ساعت...
يك شبانه روز خورشيدي حاصل تجميع زمان يك دور گردش زمين به دور خود و مقداري اضافي چرخش است تا دوران زمين به دور خورشيد جبران گردد! تصوير زير را ببينيد:
فایل پیوست 2062
در تصوير بالا گذر همزمان يك ستاره و خورشيد را از نصف النهار ناظر ميبينيد! پس از يك بار دوران زمين و گذر دوباره ستاره ميبينيد كه به دليل جابجايي زمين در مدار خود خورشيد هنوز گذر نكرده! اندكي ديگر كه زمين دوران يابد و همچنين در مدار پيش رود خورشيد نيز مجددا گذر خواهد كرد. حال به اين دليل كه مدار زمين بيضي است در قسمت هاي مختلف مدار، به اندازه يك شبانه روز نجومي، مقدار پيشروي هاي زمين در مدار متفاوت است و مقادير مختلفي در نقاط مختلف زمين مي بايست جبران گردد!!! در حالي كه خورشيد ميانگين طوري در نظر گرفته مي شود كه دقيقا مدار آن دايره اي است و اين ميزان جبران براي همه نقاط مدار آن ثابت است و به همين دليل خورشيد ميانگين همواره شبانه روزي برابر 24ساعت ايجاد مي كند. در نمودار زير مي توانيد طول شبانه روز را مشاهده كنيد! تصوير زير مدت شبانه روز (24ساعت به علاوه عدد استخراجي از نمودار بر حسب ثانيه طول شبانه روز خورشيدي واقعي است) را به ازاي روز گذشته از اعتدال بهاري نشان مي دهد.
فایل پیوست 2078
(تشكر از Ehsan عزيز بابت رسم اين نمودار!)
در واقع تمامي صحبت هاي بنده در همين مي گنجد كه اگر فاصله دو اذان ظهر متوالي خود را برحسب ثانيه استخراج كنيد مي بينيد كه عددي ثابت نيست!
مدار بيضوي زمين ===> تغيير طول شبانه روز
1 فایل پیوست
بيضي، دايره مايل ===> بيضي اختلاف منظر
حتما تا به حال با پديده اختلاف منظر در نجوم آشنا شده ايد. اگر اينطور نيست مي توانيد در دانشنامه نجومي به پست اختلاف منظر مراجعه كنيد.
همانطور كه در پست هاي پيشين اين تاپيك بيان كرديم مدار زمين حول خورشيد يك بيضي است. اما اين بيضي بسيار نزديك به دايره است چون خروج از مركز(e) آن بسيار به صفر نزديك است. اما همين خروج از مركز كم در مقياس بين سياره اي خود را نشان داده و موجب نتايجي كه بيان شد مي شود. اما زماني كه فواصل بين ستاره اي مي شود اين خروج از مركز اندك موجب مي شود ما مدار زمين را يك دايره كامل فرض كنيم.
فرض كنيد ستاره را بررسي مي كنيم كه دقيقا در صفحه دايرة البروج قرار دارد. يعني زاويه خط واصل ستاره خورشيد با صفحه دايرةالبروج صفر است. اين ستاره مدار زمين را تنها يك خط خواهد ديد. ميتوانيد به عكسي كه در پست پيشين Ehsan است نگاهي بكنيد. در مرحله اول دايره را ميبينيد در حالي كه با چرخشي نود درجه تنها يك خط مشاهده مي شود. به همين دليل شكلي كه به دليل اختلاف منظر، اين ستاره در زمينه ستاره ها خواهد ساخت تنها يك خط است.
حال فرض كنيد ستاره اي دقيقا در بالاي خورشيد(شمال دايرةالبروجي) قرار دارد. يعني خطي كه خورشيد و آن ستاره را به هم متصل مي كند بر صفحه دايرةالبروج عمود است. از ديد اين ستاره مدار زمين يك دايره كامل است. و تصويري كه ما از اختلاف منظر اين ستاره در كره آسمان مي بينيم يك دايره است.
اما در اين بين ستارگاني كه خط واصل آنها زوايايي بين صفر و 90 درجه با دايرةالبروج مي سازند، مدار زمين را چگونه ميبينند؟ و ما شكل حاصل از اختلاف منظر آنها را چگونه مي بينيم؟ تا به حال مي بايست از نام اين پست و همينطور شكل پست قبل حدس زده باشيد كه اين شكل يك بيضي است چون در حال ديدن يك دايره از كنار هستيم.
در اينجا مي خواهيم ببينيم شكل اين بيضي به چه مواردي وابسته است. اگر خط واصل بر صفحه دايرةالبروج عمود نباشد تنها مي توان يك قطر از مدار زمين را يافت كه عمود بر خط واصل باشد(E1E2). اختلاف منظر حاصل از قرار گرفتن زمين در طرفين اين قطر، بيشترين اختلاف منظر خواهد بود كه آن را با 2p نشان مي دهيم. و همانطور كه مي دانيد اگر p را برحسب ثانيه قوسي بيان كنيم، معكوس آن، فاصله آن ستاره را برحسب پارسك مي دهد. 2p اندازه زاويه اي قطر بزرگ بيضي اختلاف منظر در زمينه ستارگان است.
حال زماني را در نظر بگيريد كه زمين دقيقا دو طرف قطري از مدار خود واقع است كه عمود بر اين قطر E1E2 است. به نظر مي رسد در اين حالت اختلاف منظر ستاره به كمترين مقدار خود برسد و همينطور است و اختلاف منظر حاصل از، در طرفين اين قطر قرار گرفتن زمين قطر كوچك بيضي اختلاف منظر را مي سازد. اما اندازه آن چه مقدار است؟
اگر صفحه اي را در نظر بگيريد كه وجه اشتراك آن با صفحه دايرةالبروج قطر E1E2 باشد و نسبت به آن به اندازه B چرخيده باشد، اين صفحه جديد عمود بر خط واصل خواهد بود. B همان زاويه خط واصل با دايرةالبروج است كه آن را در سيستم مختصات دايرةالبروجي، ميل دايرةالبروجي گويند. اگر بخواهيم قطر عمود بر قطر E1E2 را بر اين صفحه تصوير كنيم مي بايست طول آن را كه همان 2a است در (sin(B ضرب نماييم. كه زاويه اختلاف منظر متناظر با آن نيز در همين عدد ضرب مي شود. يعني قطر كوچك بيضي اختلاف منظر (2p*sin(B خواهد بود.
سؤالي پيش آمده باشد در پاسخ به آن دريغ نمي كنيم!!!
فایل پیوست 2087
بيضي، دايره مايل ===> بيضي اختلاف منظر