اثر دوپلر
به كمك پديده دوپلر ميتوان مولفه ديگر حركت ستارگان را مشخص كرد. اثر دوپلر عبارت است از تغيير طول موج نور به امواج ديگر رسيده از يك منبع نوري هنگامي كه منبع نسبت به ناظر دور يا نزديك مي شود.به عنوان مثال هنگامي كه يك قطار سوت كشان به ما نزديك مي شود صداي سوت زيرتر و هنگام دور شدن صداي بم تر شنيده مي شود.به همين ترتيب طول موج بلند ستاره اي كه در حال دور شدن از ماست، به سمت نور آبي ميل مي كند و طول موج كوتاه ستاره اي كه به ما نزديك مي شود به سمت رنگ قرمز ميل مي كند. مولفه اي كه به كمك اثر دوپلر اندازه گيري مي شود آن مؤلفه از حركت ستاره است كه در راستاي خط ديد ما قرار دارد كه سرعت شعاعي آن ستاره ناميده مي شود.
از روي طيف ستارگان مي توان به دقت سرعت شعاعي را محاسبه كرد.سرعت هاي شعاعي به فاصله ستارگان بستگي ندارند. معمولا سرعت شعاعي ستارگان در حدود 20km/sاست.سرعت شعاعی ستاره شباهنگ یا تیشتر در حدود 8km/s -است و نشان می دهد که این ستاره در حال نزدیک شدن به زمین است.دبران نورانی ترین ستاره صورت فلکی گاو 54km/s+است كه مشخص مي كند اين ستاره در حال دور شدن از زمين است.
در هر يك از اين دو حالت سرعت هاي مذكور فقط در راستاي شعاعي هستند و حركت ستاره را در راستاي عمود بر خط ديد يعني حركت مماسي را شامل نمي شوند
.
برگزفته از:ساختار ستارگان و كهكشان ها(پاول هاچ/بازگردان ت.حيدر زاده)
پاسخ با نقل قول
