-
منابع المپياد نجوم
اول از همه به بخش ها و مراتب مختلف المپياد اشاره ميكنم و منابعي كه براي هر بخش و هر مرتبه نياز هست رو ليست ميكنم!
*مراتب المپياد
1) آشنايي با نجوم و المپياد
2) مرحله1 المپياد
3) مرحله2 المپياد
4) دوره كشوري المپياد (تعيين مدال كشوري)
5) دوره انتخاب تيم جهاني
6) مسابقات جهاني (تعيين مدال جهاني)
**بخش هاي المپياد
1) نجوم مقدماتي
2) نجوم رصدي
3) نجوم كروي
4) نجوم كروي
5) مكانيك سماوي
6) اخترفيزيك
7) كيهانشناسي
8) تحليل داده
خوب براي اينكه اين منابع رو به صورت مدون بيان كنم، چند روز ديگه كتاب ها رو معرفي ميكنم!
-
نجوم مقدماتي
خوب بايد بگم كه در نجوم مقدماتي تقريبا همه عزيزان از من واردترند و خود بنده هم فقط چندتايي از اونها رو مطالعه كردم. بيشترين كتاب هاي موجود در اين بخش قرار ميگيرند! اعم از:
1) ج2 طرح فيزيك هاروارد
2) ساختار ستارگان و كهكشان ها نوشته پاول هاچ
3) نجوم ديناميكي
4) نجوم به زبان ساده
5) آمادگي براي المپياد نجوم
6) مباني اخترشناسي(اولين كتابي كه خوندم و از كتابخانه مدرسه گرفته بودم. كتابي قديمي كه حتي مطمئن نيستم اسمش همين باشه!)
7) ...
خواهش ميكنم از اساتيد محترم كه به اين ليست بيافزايند! چون بنده با چند تا از اين كتب شروع كردم و به همه كتب اين بخش احاطه ندارم!
-
نجوم رصدي
بهتر است اين بخش را اساتيد محترم بگويند ولي من فقط به چند كتاب مشهورتر اشاره ميكنم! اين بخش با كتاب خواني فراگرفته نميشود. بلكه با كار كردن در زير پهنه آسمان ميسر است!
1) شناخت مقدماتي ستارگان
2) صورت هاي فلكي
3) يكسري از نرم افزارها مثل starrynight يا red shift يا ديگر نرم افزار ها كه الآن به ذهنم نمي رسد.
خواهش دارم از اساتيد كه اين بخش را با نرم افزار ها و كتب موجود كامل كنند.
البته نياز به همه اين كتب و نرم افزار ها نيست! بلكه يك نوع آزادي عمل به شما ميدهد.
-
نكات مهم در نجوم رصدي
خوب اين يك بخش مهم در امتحان هاي رصد المپياد است كه با يك شب رصدي جمعي فرق ميكند. نكات مهم بدين شرحند:
1) شناخت صور فلكي و اسامي تعدادي از ستاره هاي مشهور آنها
2) قدر سنجي (تا دقت 0.1 قدر)
3) فاصله سنجي (تا دقت 0.1 قاصله مورد نظر)
4) مختصات سنجي مثل تعيين سمت و ارتفاع، يا ميل و زاويه ساعتي و يا بعد و ميل ستاره هاي مورد نظر (بدون وسيله و با دست يا با استفاده از مندرجات روي تلسكوپ) كه در مواردي ميتوانيد براي تبديل از ماشين حساب استفاده كنيد.
5) كار با تلسكوپ(پيدا كردن اجرام مورد نظر در چشمي تلسكوپ براي داور مسابقه!)
خوب در هرسال شاهد نوآوري هايي هم در اين بخش هستيم مثلا در جهاني امسال در چين بخاطر وضعيت بد جوي كار با تلسكوپ انجام نشد و درون افلاك نما با نشان دادن هلال ماه در يك صورت فلكي خواستار سن ماه شدند كه بايد دقيقا سن را به روز ميگفتند.
-
نجوم كروي
1) نجوم كروي نوشته اسمارت
2) ستاره شناسي: اصول و عمل (براي شروع نجوم كروي بسيار فوق العادست و از كتاب بالا سهل و روان تر است)
در طراحي سؤال اين بخش به ماهواره ها و حل برداري اون توجه بسياري شده كه براي اين قسمت كتاب زير را پيشنهاد ميكنم!
3) كتاب هندسه تحليلي سال چهارم دبيرستان(پيش دانشگاهي سابق)
در كل اين بخش در تمامي امتحان هاي تئوري با يك سؤال حضور دارد و بخش جدا ناپذير حل آن ايده است.
بحث در اين بخش زياد است و انشاالله در تاپيك جامع المپياد نجوم بيشتر به شيوه حل مسئله هاي اين بخش خواهيم پرداخت! دوستان و اساتيد گرام اگر كتب ديگري را هم ميشناسند لطفا از بيان آن دريغ نفرمايند.
**كتاب ستاره شناسي: اصول و عمل چاپ سال 1366 انتشارات قدس رضوي است كه فقط در كتاب خانه هاي معتبر يا دوستداران قديمي نجوم پيدا ميشه. اما جديدا نسخه كپي اون در بين المپيادي ها به طور وسيعي پخش شده.**
-
مكانيك سماوي
خوب رسيديم به بخش هاي تخصصي فيزيك در نجوم كه نياز به كار فراوان دارد.
ابتدا بايد در اين بخش حساب ديفرانسيل و انتگرال شخص به سطح مطلوبي رسيده باشد پس ابتدا نياز به كتب رياضي است:
1) مثلثات (كتاب هاي كوچك انتشارات مدرسه)
2) مقاطع مخروطي (كتاب هاي كوچك انتشارات مدرسه)
3) لگاريتم و تابع هاي نمايي (كتاب هاي كوچك انتشارات مدرسه)
4) هندسه تحليلي و جبر خطي نوشته توماس
و حالا كتب فيزيكي! البته ميتوان بخش رياضي و فيزيكي را با هم، هم شروع كرد!
5) ج1 فيزيك هاليدي
6) آشنايي با مكانيك كلپنر
7) مكانيك تحليلي فولز
8) ديگر كتب مكانيك مثل ماريون و ...
البته مسلط شدن بر هاليدي و يكي از كتب بعد از آن كافي است!
اين بخش در كلاس ها بايد جهت دهي شود و با اسلوب خاصي پيش رود! و نياز به يك مربي توانا در اين بخش احساس ميشود. يك معلم فيزيك خوب با ديد نجومي يا اساتيد مطرح نجوم! كه در اين زمينه كار كرده باشند.
-
اخترفيزيك
1) نجوم و اخترفيزيك مقدماتي نوشته "زيليك" و "اسميت"
2) اخترفيزيك مقدماتي ج1و3 نوشته اريكابوم
3) درآمدي بر اخترفيزيك مدرن نوشته دكتر رياضي
4) فيزيك ستاره ها نوشته فيليپس انتشارات مبتكران
5) an introduction to modern astrophysics
6) و...
توضيحات بيشتر هم اگر مي خواهيد ميتونيد بپرسيد. يا بنده و يا ديگر اساتيد ميتونند جواب بدهند.
-
كيهانشناسي
1) نجوم و اخترفيزيك مقدماتي (كه در پست قبلي هم به آن اشاره شد)
2) an introduction to cosmology
من زياد كتاب معتبري در اين باره نمي شناسم ولي سعي ميكنم با دوستانم كه به المپياد جهاني رفتند در اينباره گفتگو كنم. و كتب ديگري هم قرار دهم ولي اين بخش فقط در دوره تابستانه مورد پرسش واقع ميگردد و نيازي به مطالعه آن در قبل از دوره نيست. كتاب انگليسي ديگري هم كه در پست قبل آمد هم درصورت تسلط بر ديگر كتب تا دوره نياز به مطالغه نيست.
-
تحليل داده
اين بخش سؤلات يا بسيار ايده اي و يا بسيار محاسباتي است!
يعني يا يك سؤال است كه بايد با تفكر زياد و چند خط ساده حل شود و يا يك سؤال كه بايد با كمي تفكر دست به قلم شد و نوشت تا بدست آيد.
اگر حالت دوم باشد بايد با نمودارها و خطاها و ديگر مسائل آماري آشنا باشيد.
كتاب درسي آمار براي سال دوم رياضي
و چند كتب ديگر كه در دوره معرفي ميشود و تا قبل از آن نيازي به آنها نيست!
-
سلام آقاي استرونومر
اول خيلي ممنون به خاطر تاپيك بسيار خوب و مفيدتان
من دو تا سوال داشتم :
اول اينكه آيا ممكنه ترتيب خواندن اين منابع رو بفرماييد . يعني از كجا بايد شروع كنيم ؟
دوم اينكه جديدآ انتشارات باشگاه دانش پژوهان يك سري كتاب هاي زيادي براي المپياد منتشر كرده . شما كدوم اونها رو توصيه ميكنيد ؟
ممنون بابت همه مطالب خوبتون